سیزده ماه پس از سرنگونی هواپیمای اوکراینی با موشک‌های سپاه، درحالی که هنوز مهمترین ابهام‌ها و پرسش‌های مرتبط با نحوه وقوع این فاجعه بی‌پاسخ مانده، شبکه سی‌بی‌سی از یک فایل صوتی دیگر پرده برداشته که در آن به عمدی بودن شلیک به این هواپیمای مسافربری اشاره شده است.
به گزارش این شبکه کانادایی، دولت و سازمان‌های امنیتی در حال بررسی یک صدای ضبط شده هستند که منسوب به محمد‌جواد ظریف، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران است. او در این فایل صوتی به عمدی بودن سرنگونی پرواز شمار ۷۵۲ خط هوایی بین‌المللی اوکراین اشاره می‌کند.
پروازی که در بامداد چهارشنبه ۱۸ دی‌ماه ۹۸، همزمان با حمله‌های موشکی سپاه به پایگاه نظامیان آمریکایی در عراق برای گرفتن انتقام سلیمانی، هدف موشک‌های سپاه قرار گرفت و همه ۱۷۶ مسافر و خدمه آن جان باختند.
صدایی که صدای وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی شناسایی شده در این فایل صوتی میگوید: «هزاران احتمال برای سرنگونی این هواپیما وجود دارد شامل اینکه دو یا سه نفوذی حمله را انجام داده باشند که سناریوی نامحتمل نیست.» در جای دیگری صدای او به گوش می‌رسد که میگوید: «حقیقت هیچگاه از سوی عالی‌ترین سطوح نظامی و حکومتی افشا نخواهد شد.»
ظریف در توضیح افشا نشدن حقیقت میگوید: «آنها به ما یا هیچ کس دیگر نمی‌گویند زیرا درهایی را به روی سیستم‌های دفاعی کشور باز می‌کند که علنی کردن آن به نفع امنیت ملی هیچ کشوری نیست.»
حامد اسماعیلیون، سخنگوی انجمن خانواده‌های جان‌باختگان پرواز پی‌اس۷۵۲ در واکنش به این اظهارات ظریف گفت: «جواد ظریف میگوید افشای حقیقت درها را بر روی سیستم دفاعی کشور باز می‌کند. نقش او در سیستم قتل سازماندهی شده همان نقشی است که ریبنتروپ (وزیر خارجه آلمان نازی بین سال‌های ۱۹۳۸ تا ۱۹۴۵) برای هیتلر بازی می‌کرد.»
سی‌بی‌سی در ادامه می‌نویسد، این فایل صوتی که به زبان فارسی است در ماه‌های نخست پس از سرنگونی هواپیمای اوکراینی ضبط شده است.
پیش از این نیز فایل‌های صوتی دیگری از مقامات تهران به دست آمده بود که نشان دهنده آگاهی آنها از شلیک موشک به هواپیمای اوکراینی در زمانی بود که با قاطعیت اطلاع از فاجعه‌ای که رخ داده بود را انکار می‌کردند. تمامی مقامات جمهوری اسلامی تا سه روز بعد از سرنگونی هواپیمای اوکراینی مدعی بودند که نمی‌دانند چه اتفاقی رخ داده و پای اسرائیل و آمریکا و نقص فنی را به میان کشیدند.
مقامات تهران تنها پس از فشار رسانه‌های و انتشار اسناد غیرقابل انکار از شلیک موشک به هواپیما، ناگزیر به اعتراف شدند و در نهایت آن را «خطای انسانی» عنوان کردند.
سی‌بی‌سی در ادامه گزارش خود می‌نویسد که هویت افرادی که طرف گفت‌و‌گو با ظریف بودند به دلایل امنیتی افشا نشده است. همچنین منبع انتشار این فایل صوتی نیز به طور عمومی اعلام نمی‌شود.
رالف گودل، نماینده ویژه نخست‌وزیر کانادا در پرونده پرواز ۷۵۲ میگوید، دولت در جریان این فایل صوتی قرار دارد و نسخه‌ای از آن را در ماه نوامبر دریافت کرده است. به گفته او این فایل صوتی حاوی اطلاعات حساسی است و اشاره به جزئیات آن به طور علنی می‌تواند جان دیگران را به خطر بیاندازد.
این درحالی است که ظریف یکی از مذاکره‌کنندگان اصلی در مقابل کشورهای ذینفع در این پرونده است. پیش‌تر گزارش شده بود که وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در تلاش برای معامله با اوکراین، کشور مالک هواپیما است تا از ارجاع پرونده به دادگاه‌های بین‌المللی جلوگیری کند. البته تهران این اتهام را رد کرده و اوکراین نیز میگوید که روشن شدن حقیقت در اولویت است.
البته صدای منتسب به ظریف در همین فایل صوتی میگوید که ایران می‌خواهد غرامت بپردازد تا اجازه ندهد کشورهای دیگر این پرونده را به یک «جرم بین‌المللی» تبدیل کنند.
گزارش‌ها حاکی از آن است که ایران ۱۵۰ هزار دلار غرامت برای بازماندگان تعیین کرده، اما کانادا این پیشنهاد را نپذیرفته و میگوید جمهوری اسلامی حق ندارد به طور یکجانبه میزان غرامت را تعیین کند.
از سوی دیگر ظریف همواره در موضع‌گیری‌های خود بر روایت حکومتی مبنی بر «خطای انسانی» به عنوان عامل سرنگونی هواپیمای اوکراینی تاکید کرده و «نیروهای مسلح را به دلیل پذیرش این مسئولیت شجاع خطاب کرده است.» او در عین حال ادعا می‌کند، در روزهای نخست از ماجرا خبر نداشته است.
سی‌بی‌سی در ادامه گزارش خود به بخش‌های دیگری از صدای ضبط شده ظریف اشاره می‌کند. او در جای دیگری به جنگ و رادار اشاره می‌کند. یکی از مهمترین پرسش‌ها و ابهام‌های مطرح در پرونده سرنگونی هواپیمای اوکراینی این است که چرا باوجود شرایط جنگی ناشی از حمله موشکی سپاه به پایگاه عین‌الاسد، منطقه پرواز ممنوع اعلام نشده و حریم هوایی ایران برای هواپیماهای مسافربری باز نگاه‌داشته شد.
در بخش دیگری از فایل صوتی، فردی که گفته می‌شود ظریف است به روسیه و نقش آن در سرنگونی هواپیمای مالزی (۲۰۱۴) اشاره می‌کند و میگوید روسیه هیچگاه مسئولیت آن را نپذیرفت.
فایل صوتی منسوب به ظریف و اشاره او به عمدی بودن سرنگونی هواپیمای اوکراینی و تجربه روسیه در نپذیرفتن مسئولیت سرنگونی هواپیمای مالزی در حالی منتشر شده که خانواده جان‌باختگان هواپیمای اوکراینی از مدت‌ها پیش این پرسش را مطرح می‌کنند که «چطور یک مشت جنایتکار در روند تحقیقات مشارکت دارند؟»
برگرفته ای از سایت ایندیپندنت به زبان فارسی، ۱۰ فوریه۲۰۲۱