بردیا، پناهجوی ایرانی، شامگاه جمعه پنجم فوریه/ ۱۷ بهمن ماه در سرمای سخت ترکیه در یک پارک و در درون فضایی شبیه به قفس، خود را حلق‌آویز کرد و به زندگی‌اش پایان داد.
به دنبال خودکشی و مرگ یک پناهجوی ایرانی به نام حسن قریبی معروف به بردیا در شهر اسپارتا در ترکیه، قرار است امروز (سه‌شنبه ۲۱ بهمن/ ۹ فوریه) مراسمی برای مشایعت پیکر او به منظور تحویل به پلیس مرزی ایران، توسط شماری از دوستانش و با حضور خبرنگاران برگزار شود.
به نحوی که رسانه‌های محلی در ترکیه گزارش داده‌اند، بردیا شامگاه جمعه پنجم فوریه/ ۱۷ بهمن ماه در سرمای سخت ترکیه، در یک پارک و در درون فضایی شبیه به قفس، خود را حلق‌آویز کرد و به زندگی‌اش پایان داد.
علت مرگ او را شیوع ویروس کرونا، تعطیلی کسب و کارها و به تبع آن بیکاری این پناهجوی ایرانی اعلام کرده‌اند. ادعایی که دوستانش آن را رد می‌کنند و می‌گویند او بیشتر به منظور متوجه کردن رسانه‌ها به وضعیت بغرنج پناهجویان در ترکیه اقدام به خودکشی کرده است:
«بردیا در یک حرکت نمادین، “یک قفس فلزی” در یک پارک را برای محل خودکشی خود انتخاب کرده است.»
یکی از آشنایان این پناهجوی جان‌باخته که در گفت‌وگو با زمانه خود را «کامران» معرفی می‌کند، می‌گوید: «خودکشی بردیا نه به خاطر گرسنگی و بی‌پولی بلکه به علت بی‌کسی و افسردگی ناشی از طرد شدگی او از خانواده بوده است.»
او که ادمین یکی از کانال‌های تلگرامی مربوط به پناهجویان در اسپارتا است، در ادامه می‌گوید: «بردیا در اینجا مشغول به کار بوده و آن‌طور که در رسانه‌ها منتشر شده، بیکار نبوده است. او فقط گرفتار مشکلات روانی و افسردگی بود.
یکی از هم‌خانه‌های او اما به کامران گفته است که بردیا در یک ماه اخیر چهار شغل عوض کرده بود.
به گفته دوستان و نزدیکان بردیا در ترکیه، قرار است جسد این پناهجو به پلیس مرزی ایران تحویل داده شده و از آنجا به زادگاهش یعنی شهرستان زرقان در استان فارس منتقل شود.
یکی دیگر از دوستان بردیا که خود را «کورش» معرفی می‌کند، به زمانه می‌گوید: «زمانی که بردیا در طبقه پایین منزل ما زندگی می‌کرد، دست‌کم دو بار اقدام به خودکشی کرده بود.»
او مجموعه مشکلات متعددی که پناهجویان در ترکیه با آن دست به گریبانند را انگیزه‌ای برای خودکشی بردیا می‌داند و می‌گوید: «بردیا همیشه تودار بود و هیچ‌وقت مشکلاتش را با کسی در میان نمی‌گذاشت. او حتی در بدترین وضعیت مالی هم حاضر نبود از دوستانش پولی قرض بگیرد.»
قرار است امروز مراسمی برای «وداع با بردیا» با حضور شماری از دوستان او و با مجوز فرمانداری و پلیس در شهر اسپارتا برگزار شود.
پناهجویان شرکت کننده در این مراسم قرار است با حمل پلاکارد، توجه دفتر کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل در آنکارا و اداره مهاجرت ترکیه را به بلاتکلیفی و شرایط دشوار پناهجویان در ترکیه جلب کنند.
به گفته یکی از برگزار کنندگان این تجمع، قرار است پلاکاردهایی حاوی جملات «من هم یک بردیا هستم»، «بردیا یکی از ما بود» و «صدای بردیا خاموش شد» توسط تجمع‌کنندگان حمل شود.
تشدید مشکلات پناهجویان در ترکیه
مسئولیت‌های کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل (UNHCR) در قبال پناهجویان از ماه سپتامبر سال ۲۰۱۸/ شهریور ۱۳۹۷به اداره کل مهاجرت ترکیه واگذار شد. تا پیش از این تاریخ اما روند ثبت‌نام و پیگیری پرونده پناهجویان و تصمیم‌گیری درباره تأمین خدمات پزشکی و درمانی در ترکیه بر عهده کمیساریا، مستقر در آنکارا بود.
با توجه به نحوه عملکرد اداره مهاجرت ترکیه در زمینه رسیدگی به وضعیت پناهجویان، شرایط برای سکونت پناهجویان و پناهندگان در این کشور روز‌به‌روز بدتر شده است.
از سوی دیگر بیش از یک‌سال است که بیمه‌های درمانی بیشتر پناهجویان ساکن ترکیه از سوی اداره مهاجرت این کشور قطع شده و این مسأله منجر به افزایش فشار بر پناهجویانی شده که بضاعت مالی کافی برای تأمین هزینه‌های درمانی خود ندارند.
بر اساس کنوانسیون بین‌المللی مربوط به وضع پناهندگان مصوب ۲۸ ژوئیه ۱۹۵۱ در ژنو، کشورهای عضو سازمان ملل متعهد شده‌اند تا به وضع پناهندگان توجه بیشتری نشان داده و برخورداری از حقوق بنیادین بشری و آزادی‌های اساسی را به وسیع‌ترین شکل ممکن برای پناهندگان تضمین کنند.
در سال‌های اخیر اما بسیاری از کشورهای عضو سازمان ملل اقدام ویژه‌ای برای عمل به تعهدات خود در قبال پناهجویان انجام نداده‌اند.
توضیح عکس: پوستری برای اعتراض به وضعیت پناهجویان در ترکیه
برگرفته ای از سایت رادیو زمانه، ۱۱ فوریه۲۰۲۱