یادگار دیرپای آن نوای ماندگار

۱۷ اسفند ۱۳۷۱؛ ۲۸ سال پیش در چنین روزی احمد عبادی در تهران درگذشت. او می گفت: «کار من اصلا بداهه‌نوازی است یعنی حالتی که در لحظه در مغز و روحم دارم هنگام نواختن منتقل می‌کنم.»

احمد عبادی در سال ۱۲۸۵ در تهران زاده شد. او می‌گفت: «موسیقی اصیل ایرانی در خانواده من شکل گرفت. پدرم میرزا عبدالله و عمویم آقا حسین‌قلی موسیقیدانان قدیم بودند و موسیقی ایران را شکل بخشیدند. شاگردان ایشان مانند درویشخان و صبا خودشان بعدها استادان برجسته شدند.»

در کودکی پدر را از دست داد. هشت ساله بود که سه‌تار پدر را با تنبک همراهی می‌کرد ولی شیفته ساز او بود: «یکی دو جلسه پیش پدرم کار کردم ولی بعد نزد خواهرهایم سه‌تار را خوب یاد گرفتم.»

۱۳ ساله بود که شاگرد عمویش شد و ۱۸ ساله بود که نخستین کنسرتش را داد: «من مثل صفحه یا نوار نیستم که همیشه به یک شکل و با یک حالت موسیقی‌ام را عرضه کنم بلکه کارم بداهه‌نوازی است.»

پس از پایان دبیرستان به استخدام وزارت پیشه و هنر و سپس اقتصاد و دارایی درآمد و از آنجا که بسیار فروتن و قانع بود، همیشه شاگردانش را رایگان آموزش می‌داد و حقوق اداره و بازنشستگی را کافی می‌دانست.

۲۵ ساله بود که نخستین بار آثاری از او بر صفحه گرامافون ضبط شد. او در این صفحه‌ها که یکی تکنوازی در دستگاه ماهور و دیگری همراهی با آواز شور رضاقلی ظلی است، هنوز به شیوه قدیم نواخته است.

۴۲ ساله بود که به پیشنهاد ترانه‌سرای مطرح آن زمان اسماعیل نواب صفا به رادیو رفت و تا بروز انقلاب ۵۷ همکاری‌اش را با رادیو ایران ادامه داد: «قدیم هرکس ناخن مضرابش تند و پنجه‌اش فرز بود سه‌تار را بلندتر و شلوغ‌تر می‌زد. من که به رادیو رفتم از شنوندگانم می‌شنیدم که صدای ساز چطور است و روی این اصل فاصله سیم‌ها از هم و سیم‌ها از صفحه ساز را کمی بیشتر کردم و از تک‌سیم‌ها بهره گرفتم و صدای ظریف‌تر و خوشایندتری از ساز درآوردم.»

افزون بر این او کوک‌های بسیاری ویژه سه‌تار پیشنهاد کرد و آنها را در دو نوار آموزشی توضیح داد و نواخت.

شیرین‌نوازی‌ها، بداهه‌نوازی‌ها و لرزش‌هایی که در آثارش به جا گذاشته سبک او را در میان همنوازانش برجسته کرده است.

احمد عبادی در ۸۶ سالگی در زادگاهش درگذشت.

برگرفته ای از سایت صدای آلمان (دویچه وله) به زبان فارسی، ۷ مارس ۲۰۲۱