کارگران پیمانکاری پارس جنوبی که در پروژه‌های نفتی مشغول به فعالیت هستند با انتشار نامه‌ای سرگشاده به مدیر عامل مجتمع گاز پارس جنوبی خواستههای صنفی خود را مطرح کردند.
کارگران شاغل در صنعت نفت ایران با مشکلات مختلف صنفی از جمله حقوق و دستمزد ناچیز، عقب افتادن دستمزدها، شرایط دشوار و شیفت‌های طولانی و تبعیض پرداخت دستمزد میان کارگران رسمی با کارگران شاغل در پیمانکاری‌ها روبرو هستند.
با افزایش تورم و نیاز کارگران به داشتن درآمدهایی که بتواند هزینه‌های ضروری زندگی را پوشش دهد، آنها اعتراضاتی را برگزار کردند؛ از اعتصاب سراسری در پالایشگاه‌ها و پروژه‌های نفتی در امرداد ۱۳۹۹ تا نوشتن نامه و صدور بیانیه.
بیژن نامدار زنگنه وزیر نفت اسفندماه ۹۸ در ابلاغیه‌ای دستور اجرای طرح طبقه‌بندی مشاغل ۱۰۶ هزار نفر از نیروهای پیمانکاری صنعت نفت را صادر کرد اما این ابلاغیه همچنان روی کاغذ مانده و نه وزیر نفت و نه دیگر مسئولان این وزارتخانه پیگیر اجرای آن نیستند.
عدم جرای طرح طبقه‌بندی مشاغل در کنار دیگر مطالباتی که سبب اعتصاب کارگران صنعت نفت در تابستان امسال شد، ٢٠٠٠ کارگر شاغل در شرکت‌های پیمانکاری فعال در عسلویه را معترض و آماده اعتصاب دیگری نگه داشته است.
طی هفته‌های گذشته ٢٠٠٠ کارگر شاغل در شرکت‌های پیمانکاری فعال در عسلویه که خواستار «مزد برابر با کارگران رسمی در صنعت نفت» هستند چون کاری برابر با کار آنها انجام می‌دهند، اعتراضاتی را انجام دادند.
نخستین بیانیه مشترک این کارگران ۲۶ مهرماه ۹۹ منتشر شد که در آن با اشاره به اعتصاب امردادماه دلایل آن را چنین نوشته بودند «برای اینکه سطح دستمزدهایمان پایین است و آن را هم با تاخیر می‌پردازند. برای اینکه به وضع نابسامان خوابگاه‌ها و غذاخوردی و دستشویی‌ها و غیره اعتراض داشتیم. برای اینکه جان‌مان در خطر بیماری کُرونا قرار دارد و هیچ کدام از پروتکل‌ها را رعایت نمی‌کنند» اعتصاب کردند اما اعتصاب آنها با وعده‌های مسئولان پایان یافت.
این کارگران یک ماه بعد یعنی در آبان‌ماه ۹۹ نیز با صدور بیانیه دیگری نوشتند که «اکنون که زمزمه‌های اعتراض در میان کارگران بلند است، پیمانکاران برای اینکه با اعتصاب مجدد آنان پروژه‌هایشان در این روزهای آخرش لَنگ نشود، اعلام کرده‌اند که پیمانکار بعدی بخشی از آنان را به کار خواهد گرفت و البته بخشی از کارگران هم در فازهای مختلف کار گرفته‌اند؛ اما در این میان شماری از کارگران با پایان پروژه از کار بیکار می‌شوند. اینکه با کوچکترین واکنش ما عقب می‌نشینند و وعده می‌دهند، نشانه ترس از اتحاد مبارزاتی ما کارگران است.»
اکنون کارگران پیمانکاری یا ارکان ثالث پارس جنوبی در نامه‌ای به مدیر عامل مجتمع گاز پارس جنوبی، مهم‌ترین مطالبات و دغدغه‌های خود را مطرح کردند. این کارگران می‌گویند: «به هیچ یک از وعده‌ها عمل نشده است؛ حتی هنوز مشمول اجرای طرح طبقه‌بندی مشاغل نشده‌ایم.»
در این نامه آمده که «میزان آلودگی هوای منطقه و اثرات مخرب دوری از خانواده‌ها بر هیچکس پوشیده و پنهان نیست. این امر موجب وارد آمدن خسارات جبران ناپذیری بر سلامت روحی، روانی و جسمی نفرات شاغل در این منطقه و خانواده‌های آنان می‌گردد.»
متن کامل این نامه به شرح زیر است:
جناب آقای هاشم زاده فرهنگ
مدیریت محترم عامل مجتمع گاز پارس جنوبی
با سلام و درود
احتراما ضمن دعوت از شما جهت حضور در بین کارکنان ارکان ثالث پالایشگاه‌های مجتمع گاز پارس جنوبی، بدینوسیله به صورت مختصر بخشی از مشکلات و معضلات ایشان را به استحضار می‌رساند:
۱. طرح طبقه‌بندی مشاغل
پس از سال‌ها وقفه و انتظار بالاخره در اسفندماه سال ۹۸ وزیر محترم نفت اجرای طرح طبقه‌بندی مشاغل را از تاریخ ۱۳۹۹.۰۱.۰۱ ابلاغ نمودند که این طرح پس از گذشت چندین ماه کماکان بلاتکلیف می‌باشد و به صورت رسمی اجرایی نشده است. لازم به ذکر می‌باشد با توجه به شواهد موجود طرح مذکور دارای ایراداتی است که در ذیل به چند نمونه اشاره می‌شود:
الف) برای اجرای طرح طبقه‌بندی ابتدا باید کمیته طبقه‌بندی مشاغل تشکیل شود و این کمیته متشکل از نمایندگان کارگران، نمایندگان کارفرما و ناظران اجرای طرح باشد، که متاسفانه این طرح به صورت کاملا یک طرفه از سمت معاونت محترم منابع انسانی وزارت نفت و بدون در نظر گرفتن نقطه نظرات نمایندگان کارگران منطقه ابلاغ شده است.
ب) مبنای محاسبه فوق العاده مناطق گرمسیری، فوق العاده جذب مشاغل اصلی و تخصصی، فوق‌العاده پارس جنوبی و … مزد شغل، یا مزد گروه شغلی یک می‌باشد. (مزد شغل مبلغ پایه تعیین شده برای هر گروه شغلی بدون احتساب سابقه کار، مدرک تحصیلی و … می‌باشد.)
ج) در محاسبه سابقه کار فقط سابقه کار مجتمع گاز پارس جنوبی لحاظ گردیده است. به عنوان مثال اگر شخصی ۱۰ سال سابقه کار اجرا، پیش راه‌اندازی، راه‌اندازی و بهره‌برداری در یک پالایشگاه یا سایر پالایشگاه‌های منطقه داشته باشد فقط سابقه آن بازه زمانی که زیر نظر مجتمع گاز پارس جنوبی فعالیت داشته موثر خواهد بود.
د) حداکثر سابقه کاری امتیاز آور ۷ سال می‌باشد و سابقه بیش از ۷ سال هیچ تأثیری در تعیین میزان حقوق پایه نخواهد داشت.
ه) بالاترین گروه شغلی تعیین شده ۱۶ می‌باشد و در بسیاری موارد سمت‌ها کاهش می‌یابد.
۲. طرح اقماری ۱۴ روز کار ۱۴ روز استراحت
میزان آلودگی هوای منطقه و اثرات مخرب دوری از خانواده‌ها بر هیچکس پوشیده و پنهان نیست. این امر موجب وارد آمدن خسارات جبران ناپذیری بر سلامت روحی، روانی و جسمی نفرات شاغل در این منطقه و خانواده‌های آنان می‌گردد که با اجرای طرح ۱۴ روز کار و ۱۴ روز استراحت می توان تا حدودی آسیب‌های وارد شده را جبران نمود. لازم به ذکر است در بسیاری از پالایشگاه‌های منطقه، شرکت‌های پیمانکاری نه تنها اجازه ۲ روز مرخصی استحقاقی ماهیانه را نمی‌دهند، بلکه در پایان سال بهای مرخصی‌های استفاده نشده را با کارکنان تسویه نمی‌کنند.
۳. سختی کار
برای هیچ یک از کارکنان پیمانی مشخص نیست که شغلی که در آن مشغول به کار هستند جزء مشاغل سخت و زیان‌آور است یا خیر. اداره کار و امور اشتغال منطقه ویژه اقتصادی انرژی پارس هم شرط رسیدگی به موضوع را داشتن حداقل ۲۰ سال سابقه کار می‌داند که این امر موجب می‌شود ۴ درصد حق بیمه مازاد مربوط به مشاغل سخت و زیان‌آور که پرداخت آن برعهده کارفرما است به ناحق گریبانگیر کارکنان شود که بعضا پرداخت آن از توان کارکنان خارج است. همچنین لازم به ذکر می‌باشد طبق ماده ۵۲ قانون کار، اگر شغلی جزء گروه کاری سخت و زیان‌آور قرار بگیرد، ساعت کار هفتگی از ۴۴ ساعت به ۳۶ ساعت کاهش می‌یابد و در صورت حضور در محل کار کارفرما مؤظف به پرداخت اضافه کاری می‌باشد. این امر تاکنون مدنظر قرار نگرفته است و سالیانه حدود ۳۸۴ ساعت اضافه کاری کارگران زحمتکش بدون مزد باقی می‌ماند.
۴. تبعیض بین کارکنان پیمانکاری و رسمی
تبعیض بین کارکنان پیمانکاری و رسمی کاملا مشهود و چشمگیر است که این ساختار حاکم موجب برخوردهای بد و دور از شأن انسانی با کارکنان خدوم و زحمتکش پیمانکاری می‌گردد. کارکنان رسمی هم دارای حقوق و دستمزدهای بسیار بالاتری نسبت به نفرات پیمانکاری، و هم از خدمات ویژه و بهتری برخوردار هستند. از جمله می‌توان به ایجاد شرایط جهت حضور آنها در کنار خانواده با در اختیار گذاشتن مسکن مناسب و دور از آلودگی هوای منطقه، ایجاد شرایط مناسب آموزشی، فرهنگی و ورزشی برای فرزندان و سایر اعضای خانواده، داشتن سهمیه پرواز به تمام نقاط ایران به صورت رفت و برگشت در هر دوره کاری و بسیاری خدمات رفاهی و تفریحی، داشتن خدمات درمانی مناسب و استفاده رایگان از تمام مراکز درمانی طرف قرارداد وزارت نفت و … می‌توان اشاره کرد. این در حالی است که کارکنان پیمانکاری با توجه به اینکه حقوق و دستمزدهای بسیار پایین‌تری دارند نه تنها از هیچیک از خدمات فوق برخوردار نیستند بلکه در شرایط نامناسبی به حال خود رها شده‌اند و دائماً مورد کم لطفی و بی مهری مسئولان مربوطه قرار می‌گیرند.
۵ . شفاف نبودن پیمان‌ها
و در آخر این سوال مطرح است که پیمان‌هایی که کاملا به صورت خدماتی اجرا می‌شوند چرا باید محرمانه باشند تا کارکنان پیمانکاری که بخش مهمی از این پیمان بر عهده آنها هست از حق و حقوق خود آگاه نباشند.
برگرفته ای از سایت کیهان لندن، ۱۱ مارس ۲۰۲۱