با تداوم همه‌گیری ویروس کرونا در ایران فعالیت‌های ساختمانی متوقف شده و هزاران کارگر فصلی این صنعت که در تنگنای معیشتی هستند، کنج خانه بیکار نشسته‌اند. سلامت آن‌ها و خانواده‌هایشان در خطر است. کارگران مقابل اداره‌های کل تأمین اجتماعی محل سکونتشان تجمعات اعتراضی برگزار می‌کنند. مسئولان اما همچنان به درخواست آن‌ها برای اصلاح قانون بیمه و بازنشستگی بی‌توجه‌اند.
کارگران ساختمانی منتظر کارند و به هر سو نگاه می‌کنند به این امید که کسی بیاید و برای یک یا چند روز کار آن‌ها را همراه ببرد. هر چند که می‌دانند مزدشان نصف شده.- عکس: کارگران ساختمانی در سیستان و بلوچستان
عباس شیری، بازرس کانون کارگران ساختمانی ایران در گفت‌‌وگو با خبرگزاری کار ایران (ایلنا) گفت همه‌گیری ویروس کرونا در ایران ساخت‌وسازها را با رکود مواجه کرده و لاجرم کارگران فصلی از جمله کارگران ساختمانی زمین‌گیر شده‌اند. وضع آن‌ها روز به روز بغرنج‌تر می‌شود. شیری گفت:
«هزاران کارگر فصلی و دائمی طی یک سال گذشته در کشور بیکار شده‌اند. این کارگران بعد از بیکار شدن برای تأمین معاش خانواده‌هایشان به شغل‌های کاذبی نظیر دستفروشی روی آورده‌اند.»
وزارت کار بخشنامه حداقل دستمزد ۱۴۰۰ را ابلاغ کرده است. مبلغ حداقل دستمزد ماهانه ۲ میلیون و ۶۵۲ هزار تومان است. میزان دستمزد اسمی نسبت به سال قبل ۳۹ درصد افزایش یافته است. اما بررسی سیر دستمزد در ۴۱ سال گذشته و مقایسه آن با قیمت یک سکه طلا، بررسی سهم دستمزد در قیمت تمام شده کالا و مقایسه مزد کارگر در ایران با سایر کشورها نشان می‌دهد دستمزد کارگران در فروردین ۱۴۰۰ نه تنها نسبت به فروردین ۹۹ کاهش یافته بلکه به پائین‌ترین سطح از سال ۱۳۵۸ سقوط کرده است.
بازرس کانون کارگران ساختمانی ایران در ادامه مصاحبه با ایلنا با اشاره به وضع معیشتی جامعه کار گفت:
«با گذشت زمان و به مرور اقلام خوراکی از سبد غذایی و سفره کارگران حذف می‌شود. به شخصه مطلع هستم که امسال به لطف گرانی‌ها بسیاری از کارگران از خوردن انواع خوراکی‌های پروتئین‌دار به ویژه گوشت به‌کلی محروم شدند.»
به گفته شیری، یک خانوار کارگری حدود سه سال پیش با دستمزد حدوداً ۶۰ هزار تومانی قادر به خرید سه کیسه برنج بود، اما اکنون با افزایش چندبرابری گرانی‌ها با ۱۰۰ هزار تومان دستمزد به‌سختی می‌شود نان، چند عدد تخم‌مرغ و یک بطری روغن خوراکی خریداری کرد.
علاوه بر تنگناهای معیشتی که سلامت کارگران و خانواده آن‌ها را تهدید کرده، مشکلات بیمه کارگران ساختمانی نیز همچنان باقی است. به موجب ماده ۱۰ قانون بیمه‌های اجتماعی کارگران ساختمانی باید ۳۵ سال سابقه بیمه داشته باشند که بتوانند با دریافت ۳۰ روز مستمری بازنشسته شوند. سایر بیمه‌شدگان سازمان تأمین اجتماعی اما به شرط داشتن حداقل ۳۰ سال پرداخت حق بیمه می‌توانند با دریافت ماهانه ۳۰ روز مستمری بازنشسته شوند. عباس شیری، بازرس کانون کارگران ساختمانی ایران در ادامه مصاحبه با ایلنا گفت:
«در حال حاضر یکی از مشکلات کارگران ساختمانی همین بازنشستگی با سابقه ۳۵ ساله با ۶۰ سال سن است که باید این قانون در شرایط فعلی بد اقتصادی که شمار زیادی از کارگران بیکار هستند، تغییر کند و اصلاح شود.»
این مقام مسئول در ادامه افزود: «هنوز در برخی کارگاه‌های ساختمانی کارفرمایان از بیمه کارگران زیرمجموعه خود خودداری می‌کنند که این مسئله به جد به بازرسی‌های مستمر از کارگاه‌های ساختمانی و حضور میدانی بازرسان اداره کار نیاز دارد.»
بر همین اساس در حال حاضر حدوداً ۶۰۰ هزار کارگر ساختمانی که در سامانه بیمه‌ای ثبت نام کرده‌اند منتظر بیمه شدن هستند. کارگران در روزها و هفته‌‌های گذشته با برگزاری تجمعاتی در برابر اداره کل‌های تأمین اجتماعی محل سکونت به بی‌توجهی مسئولان به مشکلات آن‌ها اعتراض کردند. این اعتراضات همچنان ادامه دارد.
برگرفته ای از سایت رادیو زمانه، ۲۷ مارس ۲۰۲۱