خبرگزاری فرانسه طی تحقیقی شش‌ماهه، از وجود «شبکه مافیایی بزرگ» در مرزهای ایران و عراق و سرازیر شدن «میلیاردها دلار اختلاس و رشوه» به جیب نیروهای شیعه شبه‌نظامی مورد حمایت حکومت ایران خبر می‌دهد.
این گزارش که دوشنبه ۹ فروردین منتشر شده، می‌گوید در مرز ایران و عراق گروه‌های مافیایی تشکیل شده که با دور زدن عوارض گمرکی و گرفتن رشوه، میلیاردها دلار از خزانه دولت عراق را به منبع درآمدی برای شبه‌نظامیان، احزاب سیاسی و مقامات فاسد تبدیل کرده‌اند.
بر اساس این گزارش، ذی‌نفعان اصلی این وضعیت، نیروهای شبه‌نظامی مورد حمایت ایران هستند که حتی در مواقعی مأموران گمرکی را که مانعی در راه آنها ایجاد می‌کنند، تهدید به مرگ کرده‌اند.
گزارش یادشده در ادامه می‌نویسد شبکه مافیایی به‌شدت در مناطق مرزی و گمرکی ایران و عراق تنیده شده و وزیر اقتصاد عراق نیز از آنها به‌عنوان «غارتگران دولت» یاد می‌کند.
یک مأمور گمرکی عراق گفته‌است: «وضعیت غیرقابل توصیف است. بدتر از جنگل. در جنگل حیوانات می‌خورند و سیر می‌شوند، اما اینها (شبکه مافیایی) سیری‌ناپذیرند».
مقامات دولتی و کارمندان گمرکی که در تحقیقات خبرگزاری فرانسه مشارکت کرده و مصاحبه داده‌اند، همگی به خاطر ریسک و تهدید مرگ، نخواسته‌اند نامی از آنها برده شود.
علی علاوی، وزیر اقتصاد عراق، نیز در مصاحبه با این خبرگزاری گفته‌است نوعی تبانی میان مقامات، احزاب سیاسی، باندها و تجار فاسد وجود دارد.
عراق بخش اعظم محصولات مورد نیاز کشور را از خارج وارد می‌کند. آمارهای گمرکی ایران نشان می‌دهد صادرات کالای جمهوری اسلامی به این کشور در سال گذشته خورشیدی ۷ میلیارد و ۷۰۰ میلیون دلار بوده‌است.
هنوز عراق آمارهای جدید گمرکی را منتشر نکرده، اما واردات این کشور در سال ۲۰۱۹ حدود ۲۱ میلیارد دلار بود. معادل همان سال (تقریبا سال ۹۸ خورشیدی) آمارهای گمرکی ایران نشان می‌دهد صادراتش به عراق ۹ میلیارد دلار بوده‌است.
بعد از ایران بیشترین واردات عراق از ترکیه و چین انجام می‌شود.
عراق ۱۶۰۰ کیلومتر مرز زمینی به همراه پنج گذرگاه گمرکی با ایران دارد. رسوم گمرکی می‌تواند بخش چشمگیری از بودجه دولتی را تأمین کند، اما این اتفاق به خاطر اختلاس و رشوه نمی‌افتد.
پیشتر نیز بانک جهانی نسبت به ناکارآمدی سیستم گمرکی عراق هشدار داده بود و یک تاجر به خبرگزاری فرانسه گفته‌است اگر از راه قانونی کالایی وارد کشور شود و برای ورود از مرز دچار مشکل شود، برای یک ماه تأخیر در گمرک باید عوارضی چهار رقمی با نرخ دلار پرداخت کنیم. وی گفت سیستم طوری است که کار نمی‌کند.
برخی منابع به این خبرگزاری گفته‌اند شبکه‌ای موازی وجود دارد که گمرک‌ها و بنادر کشور را میان خود تقسیم کرده‌اند.
مقام‌های عراقی تأیید کرده‌اند که بسیاری از گذرگاه‌های ورودی ایران و عراق توسط گروه شبه‌نظامی حشد الشعبی، مورد حمایت ایران کنترل می‌شود. نیروهای حشد الشعبی به‌صورت گسترده‌ای در گمرک‌ها به عنوان مرزبان، بازرس و پلیس حضور دارند و بازرگانانی که مایل به دردسر نیستند، برای واردات کالا به آنها رشوه می‌دهند.
برگرفته ای از سایت رادیو فردا، ۳۰ مارس ۲۰۲۱