گرد و غبار بار دیگر هوای زاهدان و دیگر شهرهای سیستان و بلوچستان را به شدت آلوده کرده است. این میزان آلودگی ذرات کوچکتر از ۱۰ میکرون فراتر از سطح «خطرناک» تعریف‌شده در استانداردهای جهانی است اما هر ساله بدون اقدام جدی از سوی دولت تکرار می‌شود.
بنا به گفته مدیر کل هواشناسی استان سیستان و بلوچستان، غلظت ذرات آلاینده کوچکتر از ۱۰ میکرون (PM10) به میزان خیره‌کننده هفت هزار و ۱۶۹ میکروگرم بر متر مکعب رسید.
محسن حیدری دوشنبه ۹ فروردین به خبرگزاری دولتی دانشجویان ایران (ایسنا) گفت این میزان «۴۶,۵ برابر حد مجاز است».
با وجود این، سازمان جهانی بهداشت استاندارد آلودگی ذرات PM10 برای هوای پاک و سالم را ۵۰ میکروگرم بر متر مکعب در ۲۴ ساعت و ۲۰ میکروگرم بر متر مکعب در میانگین سالانه قرار داده است.
شعاع دید افقی در فرودگاه بین‌المللی زاهدان به ۸۰۰ متر کاهش پیدا کرده بود. به گفته حیدری، وضعیت بهتر شده و شعاع دید به ۴۰۰۰ متر رسیده است.
توده گرد و غبار جدید از شب گذشته و بر اثر وزش بادهای شدید به زاهدان وارد شده و شهرهایی همچون زابل را نیز به شدت آلوده کرده است.
این میزان از آلودگی پیش از این نیز در زاهدان سابقه داشته. مثلا در ۲۵ بهمن ۱۳۹۶ تمرکز آلاینده‌ها به بیش از ۱۳ هزار و پانصد میکروگرم در متر مکعب رسیده بود.
اما دولت علی‌رغم وعده‌ها کار چندانی برای تخفیف این مشکل نکرده است.
دو نوع ذره آلاینده هوا PM2.5 (کوچکتر از دو و نیم میکرون) و PM10 (کوچک‌کتر از ۱۰ میکرون شامل شاخص قبلی) معین شده اند و استاندارد کیفیت هوا برای هر یک از آنها جداگانه تعریف شده است.
بر اساس استانداردها، شاخص کیفیت هوا (AQI) به میزان ذرات آلاینده و سمی در هوا اشاره دارد: زیر ۵۰ AQI یعنی هوای پاک، بین ۵۰ تا ۱۰۰ یعنی هوای سالم، بین ۱۰۰ تا ۱۵۰ یعنی هوای ناسالم برای گروه‌های حساس و بالاتر از ۱۵۰ یعنی هوای ناسالم برای همه. بین ۲۰۰ تا ۳۰۰ بسیار ناسالم و بالاتر از ۳۰۰ خطرناک نام گرفته است.
این شاخص برای ذرات PM10 فقط تا ۶۰۵ میکروگرم بر متر مکعب را پوشش می‌دهد و میزان آلودگی هوای زاهدان با آن قابل محاسبه نیست.
از غلظت معادل ۲۵۵ میکروگرم بر مترمکعب به این سو، هوا «ناسالم برای همه» است.
به گفته سازمان جهانی بهداشت، ذرات PM10 سرطان‌زا هستند و به ریه آسیب می‌زنند و به ویژه افراد دارای ریه حساس را به وضعیت اورژانسی ممکن است دچار کنند. ذرات آلاینده بر میرایی زودرس نوزادان، سیر رشد مغز کودکان، قدرت بینایی و بسیاری از اندام‌های بدن انسان تأثیرگذارند.
مدیر کل هواشناسی سیستان و بلوچستان گفته است وزش این بادها و همچنین طوفان گردوخاک امروز و فردا نیز در مناطق شمالی استان سیستان و بلوچستان ادامه دارد.
شن در منطقه سیستان تا در خانه‌ها پیش‌روی کرده است ــ عکس مربوط به تیر ۱۳۹۷ از آرشیو
معضل گرد و غبار و طوفان‌های شن و ماسه شدید به دو مسأله بازمی‌گردد: تغییرات اقلیمی و سوء مدیریت در منابع طبیعی که به بیابان‌زدایی انجامیده.
سازمان بهداشت جهانی در سال ۲۰۱۶ زابل، مرکز این استان را آلوده‌ترین شهر زمین اعلام کرد. با ناممکن شدن کشاورزی و تبدیل شدن زندگی روزانه به یک تقلا برای حیات، ساکنین و مقامات این استان نسبت به خطرغیرقابل سکونت شدن منطقه ابراز نگرانی می‌کنند.
برگرفته ای از سایت رادیو زمانه، ۳۰ مارس ۲۰۲۱