محمود نبویان یکشنبه ۲۲ فروردین به خبرگزاری مهر گفت: «در حال حاضر متأسفانه ما حاکمیتی بر فضای مجازی، موتورهای جستجوگر، پیام‌رسان‌های اجتماعی و پست الکترونیک نداریم و حاکمیت آن از دست ما خارج شده است و برای ما بسیار حائز اهمیت است که با همکاری با چینی‌ها بتوانیم بر فضای مجازی خود حاکمیت داشته باشیم.»
همکاری برای «حاکمیت بر فضای مجازی» تعبیر مسئولان جمهوری اسلامی از فیلترینگ و کنترل شدید بر اینترنت است. پیش از این در شهریور ماه ۱۳۹۹ محمد صالح جوکار، نماینده مجلس نیز گفته بود:
«در پیش‌نویس سند همکاری ۲۵ ساله ایران و چین ساخت شبکه ملی اینترنت تحت عنوان همکاری ۲ کشور در جهت توسعه فضای مجازی قید شده است.»
ایران و چین هشتم فروردین ماه سند همکاری راهبردی ۲۵ ساله را در تهران امضاء کردند و وزارت خارجه در واکنش به درخواست منتقدان این سند که خواستار افشای جزئیات آن بودند اعلام کرد چین با انتشار جزئیات مخالف است.
نبویان اما مدعی شد قرارداد همکاری ایران و چین ۹ بند و سه ضمیمه دارد. به گفته او در ضمیمه اول اهداف اساسی، در ضمیمه دوم تفصیل در زمینه‌های همکاری و در ضمیمه سوم هم جزئیات زمینه‌های همکاری مطرح شده است.
او تضمین خرید نفت ایران از سوی چین را یکی از «مهمترین محورهای این قرارداد» برشمرد و گفت: چین در این قرارداد تضمین داده است که تا ۲۵ سال از ایران نفت خریداری کند.
چین اصلی‌ترین مشتری نفت ایران در سال‌های اخیر بوده است، حتی در دوره‌ای که تحریم‌ها به‌شدت اعمال می‌شده. با این حال به اذعان مسئولان وزارت نفت صادرات نفت به چین نیز در دو سال اخیر کاهش چشمگیری داشته است. نبویان اما مدعی شد: جمهوری اسلامی «در حاضر روزانه نزدیک به ۹۰۰ هزار بشکه نفت» به چین صادر می‌کند.
او «بازگشت پول به ایران و تسهیل روابط بانکی» را هم یکی دیگر از «موارد مهمی که در توافق با چین قید شده» بیان کرد. جمهوری اسلامی در ده سال گذشته برای انتقال منابع حاصل از فروش نفت با مشکلات بسیاری روبرو شده است. بخشی از مطالبات ایران از هند، کره جنوبی و عراق همچنان مسدود هستند. در سال‌های نخستین دهه ۹۰ خورشیدی که ایران با تحریم‌های مشابه‌ای روبرو بود، چین نیز بخشی از مطالبات نفتی ایران را با کالا تهاتر کرد.
نایب رئیس کمیسیون اصل ۹۰ «همکاری‌هایی در زمینه توسعه میادین نفتی، توسعه پالایشگاه‌ها و پتروشیمی‌ها و همچنین تجهیز ذخایر نفت، گاز و پتروشیمی» و «ایجاد نیروگاه‌های برق در افغانستان، پاکستان، عراق و سوریه» را از دیگر مفاد قرارداد همکاری ایران و چین برشمرد و گفت: ایران هم در این قرارداد متعهد می‌شود که گاز چین و پاکستان را «تا حدودی تامین کند».
او توافق در زمینه حمل و نقل، توسعه سواحل ایران و ایجاد کریدوری از جنوب به غرب را هم بخش دیگری از توافق‌های دو کشور عنوان کرد و گفت: یکی از موراد توافق این است که ایران با همکاری با چین بتواند در مناطق آزاد و ویژه خودروهایی را تولید و به کشورهای منطقه صادر کند.
به گفته نبویان دو طرف همچنین بر سر همکاری نظامی به منظور «ارتقاء دانش نظامی» ایران توافق کرده‌اند. علاوه بر این او مدعی شد که در قرارداد ایران و چین قید شده است که چین قطعنامه‌های آمریکا علیه ایران را «وتو کند».
نایب رئیس کمیسیون اصل ۹۰ مجلس در بخش دیگری از این گفت‌وگو از امضاء قرارداد همکاری ایران و چین در دوره ریاست جمهوری حسن روحانی اظهار تعجب کرد و گفت: حدود دو سال بود که آنان [دولت و وزارت خارجه] اعتقادی نداشتند که ما باید با چین ارتباط داشته باشیم و آنان فقط به ارتباط با غرب اهمیت می‌دادند.
او حتی مدعی شد حسن روحانی در سال ۱۳۹۴ «زمانی که رئیس جمهور چین پس از امضای برجام به ایران آمد، او را تحویل نگرفت و در بدرقه او حضور نداشت».
به گفته نبویان این مسئله باعث بی‌اعتمادی چینی‌ها در چند جلسه اول به ایران شده بود «اما زمانی که گفته شد که آنان از طرف دولت نیامده بلکه از طرف نظام و رهبری آمده‌اند، شرایط تغییر کرد.»
برگرفته از سایت رادیو زمانه، ۱۲ آوریل۲۰۲۱