صعود قیمت‌ها، مخارجی که کمترین تناسبی با درآمد خانوارها ندارند و سفره‌هایی که آب می‌روند. پس از افزایش بهای شکر و روغن و نان، قیمت برنج ایرانی دو برابر سال قبل شده و برنج‌های وارداتی نیز در انبار بنادر مانده‌اند.
اقلام خوراکی اساسی در ایران در افزایش بها با یکدیگر کورس گذاشته‌اند. پس از نان و روغن و شکر، برنج هم گران شد و هم کمیاب.
گرانی ۳۰ تا ۴۰درصدی این اقلام ظرف یک سال گذشته، کمترین تناسبی با درآمد خانوارها ندارند که ثابت مانده است. طبق بررسی روزنامه “دنیای اقتصاد”، قیمت هر کیلو برنج ایرانی ۳۲هزار تا ۳۸هزار تومان، برنج هندی ۲۴ تا ۲۶هزار تومان و برنج پاکستانی ۲۶ تا ۲۹هزار تومان است.
دلیل گران شدن برنج وارداتی، انبار شدن ده‌ها هزار تن بار در بنادر و گمرکات و عدم تخصیص ارز ۴۲۰۰ تومانی اعلام می‌شود. آخرین گزارش مرکز آمار ایران نشان می‌دهد که بهای برنج ایرانی از کیلویی ۳۰ تا ۴۷هزار تومان در نوسان بوده است. به این ترتیب میانگین قیمت برنج درجه یک ایرانی در ماه اردیبهشت ۳۶هزار تومان بوده است.
افزایش ۱۰ تا ۲۰درصدی بهای شیر و لبنیات ظرف دو ماه نیز باعث حذف این اقلام از سبد مصرفی خانوارهای ایرانی شده است. دامداران و شرکت‌های لبنی مسئله را به کمبود و گرانی علوفه و نهاده‌های دامی و رشد هزینه‌های تمام شده شیر خام نسبت می‌دهند.
این در حالی است که رئیس انجمن تغذیه ایران، سرانه پایین مصرف شیر در این کشور را نگران کننده و ۲۸۰ کیلو کمتر از اروپا خوانده است.
چند روز قبل، رئیس اتحادیه فروشندگان پرنده و ماهی در تهران از گران شدن جوجه و فیله مرغ و کمیاب شدن اسکلت و سنگدان مرغ خبر داد. بسیاری از خانوارهایی که توان خرید گوشت را ندارند، اسکلت و سنگدان چرخ کرده مرغ برای مزه‌دار کردن غذاهای خود استفاده می‌کنند.
در تهران و ساوه قیمت هر کیلو گوجه فرنگی به ۱۰ تا ۱۱هزار و پانصد تومان رسیده و سیب‌زمینی از سه هزار و ۸۰۰ تومان به ۸ هزار و هشتثصد تومان.
گزارش مرکز آمار ایران از قیمت اقلام خوراک در مناطق شهری در ماه اردیبهشت، نشان می‌دهد که در تمام گروه‌های خوراکی اعم از نان و غلات، انواع گوشت قرمز و سفید و ماهی، لبنیات و تخم مرغ و روغن، میوه و خشکبار، قند و شکر و سبزیجات و حبوبات تا آشامیدنی‌های مختلف، ۲ الی ۴۰ درصد افزایش قیمت وجود دارد.
در ماه اردیبهشت، تک و توکی از اقلام فصلی مانند خربزه و هندوانه و خیار یا تخم مرغ ماشینی اندکی کاهش قیمت داشته‌اند. طبق گزارش مرکز آمار، گوشت گاو و گوساله ۲۰درصد، شیر خشک ۲/ ۴درصد، قند ۵.۶ درصد، شکر ۳.۵ درصد، نخود ۸ درصد و لپه و لوبیاچیتی ۶درصد نسبت به ماه فروردین گران‌تر شده‌اند.
حمیده امینی‌فرد، روزنامه‌نگار در توییتر نوشته است: «می‌خواين معنی خط فقر مطلق رو بهتر درك كنين؟ دم غروب برين ميادين ميوه و تره بار تا ببينين ادمای آبرودار برای برداشتن ميوه های خراب و گنديده چطور دعوا می‌كنن و از سر و كول هم بالا میرن. زن غرفه‌دار می‌گفت انقدر كه مشتری برای ميوه‌های گنديده داريم برای ميوه‌های سالم نداريم.»
بازار برنج در آستانه کمبود
برنج ایرانی در اردیبهشت سال گذشته، کیلویی ۲۵هزار تومان بود. برنج وارداتی نیز که در اردیبهشت ۹۹ کیلویی ۱۲ هزار تومان فروخته می‌شد در فروردین ۱۴۰۰ به کیلویی ۲۴هزار و ۵۰۰ تومان رسید.
آمار گمرک ایران نشان می‌دهد که میزان برنج وارداتی در سال گذشته ۹۳۶هزار و ۸۰۹ تن به ارزش ۸۶۸ میلیون و ۵۳۳هزار دلار بوده است. در فروردین سال ۱۴۰۰ نیز ۹۹ هزار تن برنج به ارزش یک میلیون دلار وارد ایران شده که ۴۳هزار تن آن در بنادر دپو شده است.
شماری از فروشندگان گفته‌اند که به دلیل افزایش هزینه‌های تولید و دستمزد کارگر، متوسط بهای برنج ایرانی به زودی به ۵۰هزار تومان می‌رسد.
دبیر انجمن واردکنندگان برنج پیش‌تر نسبت به کمبود برنج در بازار هشدار داده و با ابراز نگرانی از مشکلات تامین برنج در هیاهوی انتخابات گفته بود که ذخایر برنج وارداتی تنها تا سه ماه دیگر کفاف می‌دهند.
مسیح کشاورز گفته بود که تولید داخلی نیز به دلیل خشکسالی موجود کاهش یافته است. او ذخایر کنونی کشور را ۱۰۰ تا ۱۵۰هزار تن دانسته و نسبت به اتمام این میزان در دو الی سه ماه آینده اعلام خطر کرده بود.
برگرفته ای از سایت دویچه وله فارسی، ۶ ژوئن ۲۰۲۱