مافیای حکومتی در بازار لوازم خانگی: فروش کالای جعلی چینی در بازار ایران

نایب رئیس اتحادیه فروشندگان از افزایش برندهای جعلی چینی در بازار لوازم خانگی ایران خبر داده است. رئیس اتحادیه فروشندگان لوازم خانگی نیز می‌گوید دولت در سال ۱۳۹۶ با ممنوع کردن واردات قانونی لوازم خانگی هم سبب افزایش چند برابری قیمت‌ها در بازار شده و هم دست مافیاها برای سلطه بر بازار لوازم خانگی را باز گذاشته است.

محمدحسین اسلامیان نایب رئیس اتحادیه فروشندگان لوازم خانگی گفته است: «اکثر لوازم خانگی با برندهای اروپایی در بازار ایزان لوازم خانگی تقلبی هستند که در چین تولید و بدون نام وارد کشور شده و با بسته‌بندی جعلی به بازار عرضه می‌شوند‌.»

به گفته نایب رئیس اتحادیه فروشندگان لوازم خانگی برچسب و بسته‌بندی جعلی این کالاها در ایران تولید می‌شود و روی لوازم خانگی تقلبی چینی نام برندهای اصل، چسبیده یا حک می‌شود.

این فعال صنفی توضیح داده که چندین سال است که یخچال، لباسشویی و ظرفشویی (بدون نام) از چین به شکل انبوه قاچاقی وارد می‌شود و هیچ برچسبی روی این کالاها وجود ندارد و غالبا از طریق فروشگاه‌های اینترنتی به مردم فروخته می‌شود.

محمدحسین اسلامیان برای نمونه توضیح داده که قیمت ماشین لباس‌شویی اصل بوش ۱۴ میلیون تومان است اما برخی در شبکه‌های زیرزمینی بر چسب‌های تولید شده را به روی آن می‌چسبانند و با قیمت ۱۰ تا ۱۱ میلیون تومان می‌فروشند و همین اختلاف قیمت باعث شده که مردم مشتاقانه این نوع لوازم خانگی را بخرند.

اسلامیان گفته که «تشخیص دادن لوازم خانگی تقلبی با اصل کار سختی است. تا زمانی که کالا خراب نشود، مردم متوجه اصل یا تقلبی بودن آن نمی‌شوند.»

اشباع بازار لوازم خانگی با کالاهای بی‌کیفیت قاچاق و بحران افزایش قیمت در این بازار با واکنش فعالان صنفی دیگری نیز روبرو شده است. از جمله اکبر پازوکی رئیس اتحادیه فروشندگان لوازم خانگی گفته که سال ۱۳۹۶ واردات لوازم خانگی به یک‌باره ممنوع شد، اما قبل از آن سال تولیدکنندگان لوازم خانگی مسیر مشخصی نداشتند. ایران در جنگ اقتصادی است و سال‌هاست که نام‌ سال، عنوان اقتصادی گرفته است اما تاکنون هیچ یک از مسئولان برای صنعت لوازم خانگی چاره‌ای نیاندیشیده‌ است. اگر سال ۱۳۹۶ واردات ممنوع نشده بود، لوازم خانگی تا این حد گران نمی‌شد.

وی با تأکید بر اینکه نمی‌توان جلوی ذائقه و سلیقه مردم را گرفت گفته که «نباید از واردات غول درست کرد و گفت که اگر واردات انجام شود ما بدبخت می‌شویم. قبل از سال ۱۳۹۶ نیز واردات انجام می‌شد و همه به صورت موازی فعالیت می‌کردند، اما شکایت از خدمات پس از فروش کمتر بود. باید به این نکته توجه کرد که شرکت‌های خارجی روی سلیقه و فکر مردم کار کرده‌اند.»

اکنون در بازار لوازم خانگی از یکسو مافیاهای وابسته به حکومت در حال واردات کالای بنجل چینی و قالب کردن آن به اسم کالای اصل به مردم هستند و از سوی دیگر سیاست‌ حمایت از «تولید داخلی» ناکام بوده است. قیمت لوازم خانگی تولید شده در ایران از نظر کیفیت با اما و اگرهایی روبروست و در همین حال قیمت تمام شده کالای تولید داخل از کالای ساخت شرکت‌های مطرح جهان بیشتر است!

اکبر پازوکی در اینباره گفته که طبق اعلام انجمن تولیدکنندگان لوازم خانگی ۷۰ درصد مواد اولیه کالاهای مورد نیاز شامل یخچال، فریزر، ساید، لباسشویی، ظرفشویی و جاروبرقی در داخل تولید می‌شود؛ پس چرا قیمت تمام شده داخل از کالایی که به صورت قاچاق یا قانونی با دلار ۳۰ هزار تومانی وارد می شود گرانتر است؟ چون ما پدر تولیدکننده را درآورده‌ایم! چوب این وضعیت را هم توزیع کننده و مصرف کننده خورده است‌.

رئیس اتحادیه فروشندگان لوازم خانگی افزوده که ایران در دنیا رتبه سوم تولید فولاد را دارد، اما ورق‌های فولادی با مبالغ گزاف در بورس به دست تولیدکنندگان پایین‌دستی می‌رسد. وضعیت مشابهی هم در زمینه مس و مواد پتروشیمی وجود دارد و بعد به تولیدکنندگان می‌گویند چرا قیمت تمام شده بالاست؟

مجتبی راعی کارشناس اقتصادی نیز درباره بحران‌هایی که با مصوبه سال ۱۳۹۶ در ممنوع کردن واردات لوازم خانگی در این بازار ایجاد شده گفته که «حقوق مصرف‌کننده، اسم رمز مافیاست.»

به گفته مجتبی راعی «مشکل اصلی صنعت لوازم خانگی این است که در فضای دعواها و اختلافات پیش آمده، شاکله علم و عقلانیت گم شده و فضایی برای مافیای واردات ایجاد شده است. در بازاری که سالانه شش میلیارد دلار گردش مالی دارد، حتما مافیا وجود دارد.»

او معتقد است مافیا برای ادامه کار خود کلید واژه‌هایی را گسترش می‌دهد که همه دلسوزان، کارشناسان، مردم و سیاستگذاران را تحت تاثیر قرار می دهد. کارشناسان نیز تحت تاثیر همین کلیدواژه‌ها تصمیماتی می گیرند که صنعت را به خاک سیاه می کشاند. یکی از این کلیدواژه‌ها حمایت از حقوق مصرف کننده است اما وقتی معیار توسعه و عقلانیت گم شود، راه حل احقاق حقوق مصرف کننده، واردات لوازم خانگی در نظر گرفته می‌شود.

به گفته این کارشناس اقتصادی، تجارب کشورهای چین و کره جنوبی نشان می‌دهد به جای واردات محصول نهایی یا حتی قطعات سی کی دی که فقط منجر به مونتاژ و نه انتقال دانش فنی می‌شود، باید حضور و سرمایه‌گذاری شرکت‌های خارجی برای ساخت قطعات در ایران در دستور کار قرار گیرد و مجلس نیز باید به این موضوع ورود کند. ساخت قطعات به مهندس‌ها در حوزه های مختلف نیاز دارد و دغدغه کنونی کشور نیز بیکاران تحصیلکرده است.

مجتبی راعی با بیان اینکه در چنین شرایطی کشورهای خارجی مجبور به انتقال تکنولوژی هستند، تصریح کرد: با توجه به اهمیت صنعت لوازم خانگی در زندگی مردم هیچ عقل سلیمی نمی‌گوید که این صنعت را به دست خارجی‌ها بسپاریم تا با عمق تولید کم فقط بازار را به دست بیاورند و هر وقت خواستند کشور را ترک کنند. این در حالی است که اگر این شرکت‌ها برای قطعه سازی در ایران مستقر شوند به راحتی نمی‌توانند کشور را ترک کنند. همچنین صنعت قطعه سازی بیشتر از کالای نهایی می تواند صادرات محور باشد.

علیرضا موسوی مجد رئیس هیئت مدیره انجمن تولیدکنندگان لوازم صوتی و تصویری نیز گفته که بازار لوازم خانگی بطور کامل در قرق کالای قاچاق قرار گرفته و رقابت نابرابر قاچاقچیان و تولیدکنندگان همچنان ادامه دارد، اما مردم همچنان از قیمت بالای این لوازم شاکی و خواستار کالای با قیمت و کیفیت مناسب هستند.

علیرضا موسوی مجد افزوده که خریداران منتظر تعیین تکلیف برجام هستند. زیرا تصورشان این است که با احیای برجام، واردات آزاد و قیمت‌ها ارزان می‌شود. مشکل دیگر در بازار اینست که قیمت‌ها در بازار لوازم خانگی به قدری بالا رفته که به طور مثال یخچالی که حداکثر ۱۱ میلیون تومان قیمت داشت به ۴۰ میلیون تومان رسیده و چون مردم قادر به خریداری آن نیستند خرید آن را به تعویق می‌اندازند. به همین دلیل بازار لوازم خانگی همچنان در رکود است و روز به روز رکود تعمیق بیشتری پیدا می‌کند.

برگرفته ای از سایت کیهان لندن، ۴ جولای ۲۰۲۱