هم‌زمان با اوج‌گیری موج پنجم کرونا و جان باختن روزانه بیش از ۵۰۰ نفر بر اساس آمار رسمی، افشاگری‌ها علیه سعید نمکی، وزیر بهداشت دولت حسن روحانی، نیز بالا گرفته است. بعد از علیرضا زالی، رئیس ستاد مقابله با کرونا در تهران، که در سخنان بی‌سابقه‌ای گفت وزارت بهداشت آمار واقعی را از سازمان بهداشت جهانی پنهان کرد و واکسن را به‌دلیل گرانی نخرید، رئیس اتاق بازرگانی تهران، رئیس سازمان هواپیمایی و مقام‌های وزارت امور خارجه نیز به گفته‌های وزیر بهداشت واکنش نشان دادند. از سوی دیگر، با وخیم‌تر شدن وضعیت بیمارستان‌ها، افزایش آمار ابتلا و فوتی به‌خصوص در شهرهایی مثل تهران و مشهد، برخی چهره‌های مشهور با هشتگ sosiran# از سازمان‌های جهانی برای ارسال واکسن به ایران درخواست کمک کردند. برخی دیگر نیز خواستار محاکمه مسئولانی شدند که واردات واکسن به کشور را ممنوع کردند.
سویه دلتای ویروس کرونا مسئله‌ای مختص ایران نیست و بسیاری دیگر از کشورهای دنیا را درگیر کرده است، اما تفاوت اساسی این کشورها با ایران در این است که درصد زیادی از مردم آن کشورها واکسینه شده‌اند. متخصصان بارها اعلام کرده‌اند که واکسن‌ها اگرچه نمی‌توانند به‌طور کامل مانع ابتلای فرد به بیماری شوند، خطر بروز نوع وخیم بیماری و مرگ‌ومیر را از بین می‌برند.
با این حال، مردم ایران به‌دلیل دستور علی خامنه‌ای، امکان استفاده از واکسن‌های معتبر جهانی را ندارند. از طرف دیگر، نبود امکانات کافی از قبیل تخت بیمارستانی، دارو و تجهیزات پزشکی نیز چالش مضاعفی ایجاد کرده است. نتیجه چنین شرایطی افزایش آمار مرگ‌ومیر در پی بیماری است.
سهم سعید نمکی در کشتار مردم ایران
آنچه خشم عمومی مردم ایران را برانگیخته این است که از ابتدای همه‌گیری کرونا تاکنون، هم شاهد مرگ عزیزان خود بودند و هم مدام در معرض اطلاعات متناقض و غیرواقعی قرار گرفتند، اطلاعاتی که این روزها هم‌زمان با پایان کار دولت دوازدهم، ابعاد دیگری از آن افشا شده است و انگشت اتهام را متوجه سعید نمکی، وزیر بهداشت دولت روحانی، می‌کند.
اگرچه منتقدان همواره تاکید کرده‌اند که مقصر اصلی وضعیت به‌وجود‌آمده در ایران شخص علی خامنه‌ای است که به دلیل منع واردات واکسن، باعث مرگ هزاران نفر از مردم ایران شد، از افشاگری‌های روزهای اخیر چنین برمی‌آید که سهم سعید نمکی در کشتار مردم ایران کمتر از رهبر جمهوری اسلامی نیست.
سعید نمکی در یک سال و نیم گذشته، یا در حال وعده دادن بود یا از عملکرد خود در وزارت بهداشت دفاع کرد؛ هرجا هم که با انتقاد و سوال مواجه شد، پای «دشمن» را وسط کشید و به منتقدان داخلی تاخت. نمونه این برخورد صحبت‌های روز پنجشنبه ۲۱ مرداد نمکی در نشست مشترک با فرمانده سپاه پاسداران بود که ادعا کرد اگر «تمهیدات» او نبود، به‌جای ۵۰۰ نفر، روزانه ۱۳۰۰ نفر جان خود را از دست می‌دادند.
این در حالی است که یکی از بخش‌های صحبت‌های اخیر زالی درباره پنهان‌سازی آمار واقعی از سازمان بهداشت جهانی است. ضمن اینکه بارها گفته شده آمار واقعی مرگ‌ومیر چند برابر آمار رسمی وزارت بهداشت است. او در همین جلسه مدعی شد که در مدت یک هفته، بیش از هزار پرواز به شهر مشهد انجام شده است و مدعی شد شرایط فعلی این شهر به‌دلیل مسافرت‌ها و رعایت نکردن شیوه‌نامه‌های بهداشتی است. اما تنها چند ساعت پس از انتشار این خبر، سازمان هواپیمایی اعلام کرد در مدت یک هفته، در مجموع ۴۴۶ پرواز داخلی و بین‌المللی به مشهد انجام شده است.
به گزارش پایگاه خبری انتخاب، سعید نمکی کسی است که وقتی در اواخر آذرماه ۱۳۹۸ در جلسه هیئت دولت، محمدجواد ظریف از احتمال ورود کرونا به ایران سخن گفت، پوزخند زد و گفت این اتفاق غیرممکن است. این موضوع را ظریف در پست اینستاگرامی اخیر خود نیز به‌طور تلویحی تایید کرد و نوشت: «اولین بار چه کسی در دولت بحث کرونا را مطرح کرد؟ چه پاسخی به او داده شد؟»
علاوه بر افشاگری‌های زالی و پست اینستاگرامی محمدجواد ظریف، افراد دیگری همچون سیدرسول موسوی، مدیرکل بخش آسیای جنوبی در وزارت امور خارجه، و مسعود خوانساری، رئیس اتاق بازرگانی تهران، نیز در توییت‌های جداگانه‌ای علیه وزیر بهداشت دست به افشاگری زدند. موسوی این سوال را مطرح کرد که «چرا اعتبار ۱۵۰ میلیون دلاری هند که با تلاش وزارت خارجه، برای واردات دارو تخصیص یافت جذب نشد؟» خوانساری نیز اعلام کرد وزارت بهداشت اجازه نداد بخش خصوصی شش میلیون دوز واکسن به کشور وارد کند.
علی شریعتی، دیگر عضو اتاق بازرگانی، نیز به گفته‌های علیرضا زالی استناد کرده است؛ زالی گفته بود که ۷۲۰ میلیون یورو صرف خرید داروی رمدسیور شده است. طبق محاسبه علی شریعتی، با این مبلغ امکان خرید ۱۰۰ میلیون دوز واکسن کرونا وجود داشت که به گفته او، این پول «هدر» داده شد. شریعتی در توییتی، با اشاره به رقم «شش میلیارد دلار»، به مافیای دارو در ایران نیز طعنه زده است.
افشاگری‌ها علیه وزیر بهداشت دولت روحانی به روزهای اخیر خلاصه نمی‌شود. در اسفند ۱۳۹۹ نیز جمعیت هلال‌احمر اعلام کرده بود که با شروع تولید واکسن‌های داخلی، وزارت بهداشت مانع واردات واکسن شد. حتی لاریجانی نیز گفته است که در مرداد ۱۳۹۹ «می‌خواستیم ۱۸ میلیون واکسن چینی بخریم اما نگذاشتند».
قصور وزیر بهداشت در مانع‌تراشی برای واردات واکسن خلاصه نمی‌شود، چرا که بر اساس صحبت‌های زالی، او کمک‌های پزشکان بدون مرز را هم از فرودگاه بازگردانده است.
درخواست کمک از سازمان‌های جهانی
حالا با گذشت حدود یک سال و نیم از شیوع کرونا در ایران و جان باختن هزاران نفر از شهروندان و سوگوار شدن خانواده‌ها، خشم عمومی از سعید نمکی افزایش یافته است. برخی کاربران رسانه‌های اجتماعی و منتقدان از ماه‌ها پیش خواستار عزل و حتی محاکمه او شده بودند اما در روزهای اخیر، بسیاری از چهره‌های مشهور هنری و ورزشی مقام‌های ایران و وزیر بهداشت را به باد انتقاد گرفتند و با هشتگ sosiran#، از نهادهای بین‌المللی به‌خصوص سازمان بهداشت جهانی درخواست کردند واکسن در اختیار مردم ایران بگذارند.
پس از مرگ علی سلیمانی، بازیگر سینما، امیرمهدی ژوله، طنزپرداز، با انتشار عکسی از سعید نمکی، او را قاتل شهروندان ایران نامید. پوریا پورسرخ، بازیگر سینما، نوشت: «به‌جای ما تصمیم می‌گیرید ولی به‌جای ما نمی‌میرید.» حمیدرضا آذرنگ به کشتار معترضان کنایه زد و نوشت: «واکسن نخواستیم، تیر که به اندازه کافی هست، بزنید خلاصمان کنید.»
سوشا مکانی نیز از جو بایدن، رئیس‌جمهوری آمریکا، خواست واکسن در اختیار او بگذارد که به مردم ایران برساند. نرگس محمدی هم رهبر جمهوری اسلامی را مسئول مستقیم مرگ ایرانی‌ها دانست. علی کریمی نیز خطاب به سعید نمکی نوشت: «نه فراموشت می‌کنیم و نه می‌بخشیمت.» اصغر فرهادی هم با انتشار عکسی از علی سلیمانی، نوشت: «شرم بر آنان که چنین سرنوشت دردناکی را برای مردم ایران رقم زدند».
ابی، لیلا فروهر، معین، ستار، آرش، مهناز افشار، پریناز ایزدیار، هانیه توسلی، پرستو صالحی، فاطمه معتمدآریا و تعداد دیگری از هنرمندان و ورزشکاران نیز با انتشار عکسی از نقشه ایران در وضعیت قرمز، از سازمان بهداشت جهانی برای نجات جان مردم درخواست کمک کردند.
برگرفته ای از سایت ایندیپندنت به زبان فارسی، ۱۳ اگوست ۲۰۲۱