آلمان روز چهارشنبه گفت ایران به غنیسازی اورانیوم تا سطحی که نزدیک به اندازه لازم برای مسائل تسلیحاتی است، شتاب بخشیده است و از ایران خواست که با برخوردی سازنده به مذاکرات بازگردد. آلمان این حرکت ایران را «اقدامی بسیار منفی» خواند.
یک سخنگوی وزارت خارجه آلمان در نشستی خبری گفت: «ایران هیچ توجیه منطقی غیرنظامی برای این اقدامات خود ندارد و در عوض، در حال دستیابی به دانش و مهارتهای نظامی است. ما از ایران میخواهیم با رویکردی سازنده به میز مذاکره بازگردد.»
روز سهشنبه خبرگزاری رویترز و سایر منابع، خبری گزارشی از آژانس بینالمللی انرژی اتمی دادند که تایید میکند ایران غنیسازی اورانیوم را تا سطوح نزدیک به تسلیحاتی شدن شتاب بخشیده است؛ اقدامی که روشن بود باعث خشم آمریکا و سایر کشورهای غربی خواهد شد. دولت جو بایدن مدتها است که میکوشد تا برجام را احیا کند، اما مذاکرات در وین به بنبست خورده است.
انتخاب حسین امیرعبداللهیان (که به مواضع ضدبرجام معروف است) به وزارت خارجه دولت ابراهیم رئیسی، باعث شده است که تحلیلگران شانس موفقیت مذاکرات در وین و بازگشت ایران به برجام را پایینتر بدانند. کابینه رئيسی مملو از چهرههای تندرو است؛ از جمله احمد وحیدی، اولین فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران، به عنوان وزیر کشور.
میزان غنیسازی اورانیوم از سوی ایران، در ماه آوریل ۲۰ درصد بود و اکنون به ۶۰ درصد رسیده است. به نظر میرسد که روند، پاسخ ایران به حملهای است که علیه نیروگاه نطنز انجام شد. ایران آن حمله را کار اسرائیل میداند. میزان غنیسازی لازم برای استفاده تسلیحاتی حدود ۹۰ درصد است.
آژانس بینالمللی انرژی اتمی در ماه مه گزارش داد که ایران یک آبشار از سانتریفیوژهای پیشرفته خود را در نطنز برای غنیسازی ۶۰ درصدی بهکار میگیرد. این آبشار در بخش روزمینی نطنز قرار داشت. آژانس اتمی روز سهشنبه به دولتهای عضو خود خبر داد که ایران اکنون از آبشار دومی نیز برای همین منظور استفاده میکند.
این آخرین نمونه از اقدامات متعدد ایران در نقض برجام است. طبق این توافق هستهای سال ۲۰۱۵، سقف غنیسازی مجاز برای ایران ۳.۶۷ درصد است. آمریکا و متحدان اروپایی آن هشدار دادهاند که ادامه چنین اقداماتی از سوی ایران، مذاکرات معلق برای بازگشت به برجام را به خطر میاندازد.
حکومت ایران همچنان اصرار داد که برنامه هستهایاش صلحآمیز است و میگوید که خود درباره فعالیتهای غنیسازیاش به آژانس اطلاع داده است. در عین حال، موضع تهران این است که اگر آمریکا تحریمها را لغو کند و به برجام بازگردد، ایران نیز این اقدامات را خنثی خواهد کرد.
سعید خطیبزاده، سخنگوی وزارت خارجه، گفت اگر طرفین دیگر به برجام بازگردند و واشنگتن «به صورت کامل و قابل راستیآزمایی» تحریمهای «یکجانبه و غیرقانونی» را لغو کند، ایران قادر است تمامی «ضداقدامات» خود را پس بگیرد.
این در حالی است که کارشناسان میگویند بسیاری از اقدامات ایران، به دانش هستهای آن میافزاید و قابل پس گرفتن یا خنثی کردن نیست. منتقدان همچنین میگویند که اگر بازگشت به برجام زیاد طول بکشد، آن توافق که مطابق شرایط سال ۲۰۱۵ تنظیم شده است، موضوعیت چندانی نخواهد داشت.
آژانس روز دوشنبه گفت ایران در کار خود روی فلزهای اورانیوم غنیشده نیز به پیشرفتهایی رسیده است. این در حالی است که غربیها میگویند این فلزها هیچ استفاده معقول غیرنظامی ندارند و خبر از اهداف احتمالی نظامی تهران میدهند.
فلز اورانیوم میتواند برای ساخت هسته بمب هستهای بهکار گرفته شود. ایران اما میگوید قصدش استفاده صلحآمیز از این فلز برای تولید سوخت رآکتورهای هستهای است.
برگرفته ای از سایت ایندیپندنت به زبان فارسی، ۲۰ اگوست ۲۰۲۱