پس از اینکه مواردی از ابتلا به قارچ سیاه در استان‌های اصفهان، تهران، اردبیل، خراسان رضوی و مازندران مشاهده شد، در یکی از تازه‌ترین خبرها، مسئولان دانشگاه علوم پزشکی زنجان تایید کرده‌اند که رد پای این بیماری در این شهر نیز دیده شده است. افزایش موارد ابتلا به قارچ سیاه در استان‌های کشور در حالی است که داروی این بیماری نیز کمیاب شده است. برخی رسانه‌ها از بازار سیاه داروی قارچ سیاه تا چهار میلیون تومان خبر داده‌اند. مدیران سازمان غذا و دارو می‌گویند کمبود داروی این بیماری را پیش‌بینی نکرده بودند، در حالی‌که تجربه همه‌گیری سویه دلتا در هند و شیوع قارچ سیاه در این کشور اثبات کرده بود که تامین داروهای موردنیاز این بیماری هم‌زمان با موج پنجم کرونا ضروری است.
قارچ سیاه یک نوع بیماری عفونی و تهاجمی است که پیش‌تر نیز وجود داشت اما هم‌زمان با شیوع ویروس کرونا، فراوانی این بیماری نیز بیشتر شده است. اگرچه از نظر علمی هیچ ارتباطی میان ویروس کرونا و قارچ سیاه وجود ندارد، اغلب مبتلایان به این بیماری افرادی‌اند که به کرونا مبتلا شده بودند و در نتیجه استفاده از داروهای ضدالتهاب، قدرت دفاعی بدنشان کاهش یافته بود. قارچ سیاه بیشتر افرادی را مبتلا می‌کند که یا به یکی از بیماری‌های زمینه‌ای مثل دیابت یا سرطان مبتلا هستند یا سیستم ایمنی بدن آنان ضعیف است.
این بیماری عفونی خطرناک ولی درمان‌پذیر است اما درعین حال، در برخی مواقع پزشکان مجبور می‌شوند برای نجات جان بیماران، قسمت‌هایی از چشم و صورت فرد را تخلیه کنند. خبرهایی که درباره عوارض قارچ سیاه منتشر می‌شود و خطرهایی که ابتلا به این بیماری دارد، هراس شهروندان را در روزهای گذشته به همراه داشته است؛ به‌خصوص اینکه ردپای این بیماری در استان‌های گوناگون دیده شده است و احتمال دارد در روزهای آینده، تعداد مبتلایان افزایش یابد.
نخستین بار پزشکان اصفهان از ابتلای بیماران مبتلا به کرونا به قارچ سیاه در این استان خبر دادند. دکتر مسعود مردانی، متخصص بیماری‌های عفونی، نیز مواردی از ابتلا به قارچ سیاه در تهران تایید کرد. پس از آن محمدرضا صالحی، پزشک متخصص بیمارستان امام خمینی تهران، از بستری ۲۰ بیمار مبتلا به قارچ سیاه در این بیمارستان خبر داد. او همچنین تایید کرد که داروی این بیماری نایاب شده است و از مسئولان خواست برای تامین داروی موردنیاز برای درمان قارچ سیاه، اقدام کنند.
در روزهای گذشته هم‌زمان با انتشار خبرهایی درباره شیوع قارچ سیاه در استان‌های مازندران، اردبیل، خراسان رضوی و شهر زنجان، گزارش‌هایی از بازار سیاه داروی قارچ سیاه منتشر می‌شود. یکی از داروهای موردنیاز بیماران مبتلا به قارچ سیاه «آمفوتریسین بی» است که این روزها قیمت آن تا چهار میلیون تومان نیز رسیده است.
سایت تجارت‌نیوز در گزارشی که چهارشنبه ۳ شهریور منتشر شد، از نایابی داروی آمفوتریسین بی در داروخانه‌ها خبر داد و به نقل از اپراتور سامانه ۱۹۰ وزارت بهداشت، نوشت: «آمپول آمفوتریسین بی در هیچ‌کدام از سیستم‌ها ثبت موجودی نشده است. پیدا نمی‌شود مگر اینکه قاچاقی پیدا کنید.» این گزارش تایید می‌کند که با وجود نایابی آمفوتریسین بی در داروخانه‌ها، به‌راحتی می‌توان آن را در بازار آزاد پیدا کرد ولی با قیمتی حدود چهار میلیون تومان. حتی یکی از فروشندگان به تجارت‌نیوز گفت: «دیروز می‌فروختم ۳ میلیون امروز اما ۴ میلیون. اگر می‌خواهید امروز بخرید. فردا گران‌تر می‌شود.»
روزنامه جام‌جم نیز در گزارشی که پنجشنبه ۴ شهریور منتشر شد، از فروش ۴ میلیون تومانی داروی ۳۰۰ هزار تومانی آمفوتریسین بی در بازار آزاد پرده برداشت.
با وجود فراوانی این دارو در بازار آزاد، حیدر محمدی، مدیرکل داروی سازمان غذا و دارو، خبر به صفر رسیدن منابع دارویی قارچ سیاه را تایید کرده است. او همچنین وعده داد که محموله‌های بعدی این دارو هفته آینده وارد کشور می‌شود.
معطلی بیماران مبتلا به قارچ سیاه برای واردات محموله جدید دارو و به خطر افتادن سلامت آنان در حالی است که با توجه به شیوع قارچ سیاه در هند هم‌زمان با شیوع سویه دلتای ویروس کرونا، قابل پیش‌بینی بود که هم‌زمان با موج پنجم کرونا قارچ سیاه در ایران نیز شایع شود. اما حیدر محمدی در یک برنامه تلویزیونی گفت: «در واقع، ما پیش‌بینی چنین بیماری را نداشتیم.» مسئولان وزارت بهداشت با طرح این ادعا که پیش‌بینی کمبود دارو را نکرده بودند، از مسئولیت خود شانه خالی کردند.
سازمان غذا و دارو، به‌عنوان مرجع رسمی واردات دارو به کشور، درباره ماجرای کمبود رمدسیویر، اکسیژن و سرم نیز همین ادعا را مطرح کرد و اقدام به‌موقع برای تامین اقلام دارویی موردنیاز را انجام نداد. این قبیل اقدام‌ها تردیدها درباره نفوذ مافیای دارو تا مدیران رده‌بالای دولتی و حکومتی را تقویت می‌کند یا دست‌کم این نکته را اثبات می‌کند که ذخایر دارویی کشور به قول علی فاطمی، نایب‌رئیس انجمن داروسازان ایران، راهبردی نیست.
علی فاطمی با اشاره به کمبود داروی قارچ سیاه، به خبرگزاری رکنا گفت: «داروی بیماری قارچ سیاه اساسا یک داروی کم‌مصرف بود، اما اکنون با توجه به شیوع این بیماری در کشورمان، این دارو کمیاب شده است. ولی ما باید برای جلوگیری از این موضوع، آمفوتریسین بی را در ذخایر دارویی کشور نگه می‌داشتیم تا در زمان کمبود، از آن ذخایر استفاده کنیم و مانند امروز با کمبود این دارو، شوک بزرگی به قیمت آن در بازار سیاه وارد نمی‌شد.»
برگرفته ای از سایت ایندیپندنت به زبان فارسی، ۲۷ اگوست ۲۰۲۱