حمید سجادی؛ وزیر ورزش دولت جدید کیست و چه‌گونه به وزارت رسید؟

«سیدحمید سجادی هزاوه» با رای اعتماد مجلس شورای اسلامی، به عنوان وزیر ورزش و جوانان دولت «ابراهیم رئیسی» منصوب شد. این نخستین بار است که چهره‌ای سیاسی با سوابق ورزشی، تصدی این وزارت‌خانه را برعهده می‌گیرد.

حمید سجادی با وجود مخالفت دو کمیسیون مرتبط با وزارت‌خانه‌اش، رای اعتماد نمایندگان مجلس را کسب کرد.

این دومین بار بود که حمید سجادی برای گرفتن رای اعتماد نمایندگان مجلس شورای اسلامی، وارد صحن مجلس می‌شد.

اول بار، روز ۳۱ خرداد ۱۳۹۰، او با همراهی «محمود احمدی‌نژاد»، رییس جمهوری وقت، برای کسب رای اعتماد نمایندگان و کسب عنوان نخستین وزیر ورزش و جوانان جمهوری اسلامی به مجلس رفت و از مجموع ۲۴۷ نماینده حاضر در جلسه، تنها رای موافق ۸۸ نماینده را به دست آورد و در مقابل ۱۳۷ رای مخالف شکست خورد.

حمید سجادی البته از رده‌های بالای پست‌های ورزشی در دولت‌های اصول‌گرا بی‌نصیب نماند. ریاست هیات‌مدیره و مدیرعاملی «موسسه ورزش و تفریحات سالم منطقه آزاد کیش» (۱۳۸۵ تا ۱۳۸۷)، مدیرعاملی و عضویت در هیات‌مدیره «باشگاه سایپا» (۱۳۸۷ تا ۱۳۸۸)، معاونت امور ورزشی سازمان وقت تربیت بدنی (۱۳۸۸ تا ۱۳۹۰)، معاونت توسعه ورزش قهرمانی و حرفه‌ای وزارت ورزش و جوانان (۱۳۹۰ تا ۱۳۹۲) و عضویت در شورای عالی سیاست‌گذاری ورزش سیما (۱۳۸۹ تا ۱۳۹۵) بخشی از کارنامه مدیریتی حمید سجادی است.

زندگی مدیریتی سجادی با پست‌های غیرورزشی هم گره خورده است؛ مثلا او مشاور ارشد امور بین‌الملل «هلدینگ عمران و حمل‌ونقل تامین» شد که در زمینه امور نفت و گاز فعالیت می‌کرد.

هم‌چنین در دهه ۹۰ خورشیدی، عضو هیات‌مدیره و نماینده «شرکت حمل‌ونقل دریایی آبادان»، عضو هیات‌مدیره «شرکت پرشیان خودرو کیش» که از شرکت‌های واردکننده خودرو و قطعات خودرو است، عضو هیات مدیره «عمران آباد گستر سحر» و مدیرعامل «موسسه دفاع از قربانیان تروریسم» بود؛ مشاغلی که هیچ ارتباطی با سوابقش در ورزش یا رشته تحصیلی‌ او نداشتند.

آخرین سمت حمید سجادی، مدیرکلی تربیت بدنی دانشگاه آزاد بود که آبان ۱۳۹۶ از سوی «فرهاد رهبر» به او هدیه شد. مهم‌ترین اقدامش در این سمت هم انحلال تیم فوتبال زنان دانشگاه آزاد اسلامی بود.

از حمید سجادی به عنوان چهره‌ای تندرو، دُگم، متحجر و زن‌ستیز در عرصه مدیریت یاد می‌شود.

جدی‌ترین گزینه جانشینی سجادی؛ نوه یک مرجع تقلید

مهم‌ترین چالش حمید سجادی برای کسب رای اعتماد نمایندگان مجلس شورای اسلامی، مخالفت تمامی اعضای «کمیسیون فرهنگی» مجلس شورای اسلامی بود.

اول شهریور ۱۴۰۰، «احمد راستینه»، عضو کمیسیون فرهنگی مجلس در گفت‌وگو با «ایسنا» مدعی شد که بنا به نظر این کمیسیون، پس از رد برنامه‌های سجادی و صرفا بنا به درخواست وزیر پیشنهادی وزارت ورزش و جوانان دولت ابراهیم رئیسی، برای بار دوم تشکیل جلسه داد تا پاسخ او را نسبت به ابهامات و ضعف برنامه‌اش بشنود.

این نماینده مجلس از واجد شرایط نبودن حمید سجادی برای تصدی پست وزیر ورزش و جوانان از دید تمامی اعضای این کمیسیون خبر داد.

کمیسیون فرهنگی مجلس حتی بالاتر از کمیسیون ورزش، مهم‌ترین نقش را در انتخاب یا ابقای وزیر ورزش و جوانان ایفا می‌کند. دلیلش، شرح وظایفی است که مجلس برای این کمیسیون تشریح کرده است.

در اساس‌نامه این کمیسیون قید شده که وظیفه‌اش نظارت و انجام وظایف محوله در محدوده فرهنگ و هنر، ارشاد و تبلیغات، صداوسیما و ارتباطات جمعی، تربیت بدنی، جوانان، زنان و خانواده است.

برای فهم ساده‌تر دایره اختیارات کمیسیون فرهنگی مجلس می‌توان به بررسی و تصویب اساس‌نامه جدید وزارت ورزش و جوانان در بیستم اردیبهشت سال ۱۳۹۸ اشاره کرد.

وزارت ورزش و جوانان در هر دو حوزه «ورزش» و «جوانان» باید زیر نظر کمیسیون فرهنگی مجلس قرار گیرد. ریاستش را در این دوره، «مرتضی آقاتهرانی»، نماینده اصول‌گرای تندرو برعهده دارد و نایب رییس آن نیز «بیژن نوباوه»، خبرنگار سابق صداوسیمای حکومتی ایران در واشنگتن است. نوباوه پیش از این ادعایی مبنی بر ترور بیولوژیک خود توسط دولت امریکا داشت که از سوی «کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی» مجلس رد شد.

بنا به ادعای «مجید نصیرایی»، نماینده مجلس و سخن‌گوی کمیسیون فرهنگی، طرح و برنامه‌های حمید سجادی برای تصدی وزارت ورزش و جوانان غیرقابل دفاع بوده و تمامی اعضای این کمیسیون به او رای عدم اعتماد داده‌اند.

با این حال، به نظر نمی‌رسد تمامی دلیل مخالفت اعضای این کمیسیون با حمید سجادی، برنامه‌های ارایه شده از سوی او باشد. کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی از زمان تشکیل دولت رئیسی، روی «سیدعبدالله ارجائی»، شهردار سابق مشهد و مدیرعامل سابق «بنیاد پانزده خرداد» نظر داشت.

«فارس»، خبرگزاری وابسته به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی نیز ۲۲ تیر نام ارجائی را کنار حمید سجادی و «محمد آخوندی» به عنوان گزینه‌های احتمالی ابراهیم رئیسی برای وزارت ورزش و جوانان معرفی کرد.

عبدالله ارجائی، نوه دختری «سیدعبدالله شیرازی»، از مراجع تقلید تشیع است که هم‌اکنون در سن ۴۱ سالگی، سابقه معاونت سیاسی فرمانداری مشهد، مدیرکلی ستاد اجرایی فرمان امام استان خراسان رضوی، عضویت در هیات مدیره نمایشگاه‌های بین‌المللی مشهد و معاونت اداره کل امور رفاهی زائرین استان خراسان را در کارنامه‌اش دارد.

در صورتی که حمید سجادی از سوی نمایندگان مجلس رد صلاحیت می‌شد، نخستین و جدی‌ترین گزینه ابراهیم رئیسی برای سرپرستی موقت وزارت ورزش و جوانان و سپس معرفی برای وزارت ورزش، عبدالله رجائی بود.

مجید نصیرایی، سخن‌گوی کمیسیون فرهنگی در اعلام مخالفت خود در صحن علنی مجلس گفت: «۵۵ درصد برنامه‌های وزیر پیشنهادی ورزش و جوانان با اسناد بالادستی مطابق نیست، ۶۰ درصد این برنامه‌ها هم‌سو نیست و در ۱۶ درصد برنامه‌ها به این اسناد اشاره ای نشده است.»

جمع این اعداد شما را به عددی بیش از صد در صد می‌رساند.

سخنرانی نامفهوم یا دفاع تمام قد رییس جمهوری؟

حمید سجادی، دو جبهه مخالف در مجلس داشت؛ نخست، تمامی اعضای کمیسیون فرهنگی و دوم، تمامی اعضای کمیسیون ورزش و جوانان.

«محمد مهدی فروردین»، نماینده مردم فیروزآباد و رییس «کمیسیون ورزش و جوانان» مجلس به عنوان جدی‌ترین مخالف حمید سجادی برای پست وزارت گفته بود: «آقای سجادی این‌جا اعلام کنند که چه زمانی یک قدم برای ورزش برداشته‌اند؟ با رای ندادن به سجادی ثابت خواهید کرد که مشی مجلس، دفاع از آرمان‌های امام، انقلاب و شهدا است، نه دفاع از ایران‌مال، سایپا و پرشین خودرو.»

فروردین البته خودش معلم پرورشی و قرآن دبیرستان‌های پسرانه شیراز، با سابقه دو سال مربی‌گری در سطح لیگ دو و لیگ یک فوتبال ایران بود که به مجلس شورای اسلامی و ریاست کمیسیون ورزش و جوانان رسید.

با وجود دو گروه مخالف قدرتمند در کمیسیون‌های مربوطه، حمید سجادی موفق شد به مسند وزارت ورزش و جوانان دولت ابراهیم رئیسی دست یابد. این اتفاق دو دلیل اصلی و فرعی داشت؛ مورد اول، دفاعیه ابراهیم رئیسی از حمید سجادی در صحن علنی مجلس بود. این جملات، عینا از سخنرانی رییس جمهوری اسلامی نقل می‌شوند: «من یک جلسه‌ای داشتم با در واقع نام‌آوران ورزش. عنایت کنید آقایان و خانم‌های گرامی؛ این‌ها یکی از حرف‌هایی که به من گفتند، این بود که ۴۰ سال در ورزش چهره‌های سیاسی گذاشتید. ما به هر حال در درون خودمان کسانی داریم. من از کارگروهی خواستم سه، چهار، پنج نفر را بررسی کردند. در گروه‌های مختلف که نام‌های مختلف دادند، آقای سجادی ۱۶ مدال آورده؛ هم سلسله‌ مراتب علمی و دانش خودش را در دانشگاه‌هایی گذرانده که دارای مدرک عالی تربیت بدنی. یعنی هم از نظر دانش، چون ما دو اصل را گفتیم. هم دانش و هم تجربه که این دو جهت خب یک زمینه خوبی را ایجاد می‌کند که یک چهره دانشگاهی دارای تحصیلات مرتبط که خودش هم ورزشکار است، این مجموعه را با اجماع کارش را دنبال بکند.»

به نظر می‌رسد دفاعیه ابراهیم رئیسی از حمید سجادی به حدی کافی بود که برنامه‌های ناقص و قابل انتقاد او را پوشش دهد و ۱۶۵ نماینده را برای رای مثبت به گزینه وزارت ورزش دولت او مجاب کند.

قرار بود رای اعتماد حداکثری باشد؟

بعد دوم اما بی‌اهمیت بودن وزارت ورزش و جوانان برای نمایندگان مجلس است. در پایان رای‌گیری، خبرگزاری فارس از «اعتماد حداکثری» مجلس به دولت ابراهیم رئیسی نوشت.

مجلس به گزینه‌ای رای داد که هیچ سابقه درخشانی در بیش از سه دهه زندگی مدیریتی در ورزش ایران ندارد. ۱۶۵ نماینده مجلس به گزینه‌ای رای مثبت دادند که دو کمیسیون مرتبط با آن وزارت، تمامی برنامه‌های ارایه شده از سوی وزیر پیشنهادی را رد کرده بودند. نمایندگان مجلس مردی را به اتاق وزارت ورزش و جوانان ایران فرستادند که پیش از این از سوی «مسعود سلطانی‌فر»، وزیر ورزش و جوانان دولت «حسن روحانی» مورد حمایت ویژه قرار گرفته بود.

۳۰ مرداد ۱۴۰۰، خبرگزاری «مهر» از دستور ویژه مسعود سلطانی‌فر به تمامی نهادهای زیرمجموعه خود برای حمایت ویژه از حمید سجادی جهت رسیدن به اتاق وزارت ورزش و جوانان خبر داد.

پرونده مسعود سلطانی‌فر لبریز از مفسده‌های مالی است که حمایت او از حمید سجادی را معنی‌دار و برای ورزش ایران نگران کننده می‌کند.

البته آینده ورزش ایران با حمید سجادی، سیاه‌تر از روزهایی که ممکن بود با عبدالله ارجائی، گزینه کمیسیون فرهنگی مجلس رقم بخورد، نیست.

برگرفته ای از سایت ایران وایر، ۲۷ اگوست ۲۰۲۱