الهام علی‌اف، رئیس جمهور آذربایجان از ایران به دلیل برگزاری مانور نظامی در مرزهای این کشور و تردد “غیرمجاز” کامیون‌های ایرانی در قره‌باغ انتقاد کرد. رسانه‌های ایرانی اظهارت علی‌اف را “مداخله‌جویانه” توصیف کردند.
رئيس جمهور آذربایجان روز دوشنبه ۵ مهر (۲۷ سپتامبر) در مصاحبه با خبرگزاری آناتولی ترکیه درباره مناسبات کشورش با ایران از جمله رزمایش ایران در مرز این کشور و ورود کامیون‌های ایرانی به قره‌باغ اظهارنظر کرد.
الهام علی‌اف به آناتولی گفته است، برگزاری رزمایش نظامی ایران در نزدیکی رود مرزی ارس مدت زمان کوتاهی پس از بازرسی کامیون‌های ایرانی که وارد خاک این کشور می‌شدند، انجام گرفته است.
او این یک اتفاق را “بسیار شگفت‌آور” خوانده، اقدامی که در دوران ۳۰ ساله استقلال آذربایجان رخ نداده است.
علی‌اف ادامه می‌دهد: «هر کشوری می‌تواند هر رزمایش نظامی را که می‌خواهد در خاک خود انجام دهد. این حق حاکمیت اوست. اما سئوال اینجاست که چرا اکنون و چرا در مرز ما؟ این سئوالات را نه من بلکه جامعه آذربایجان می‌پرسند. آذربایجانی‌های سراسر جهان آن را می پرسند.»
علی‌اف در ادامه گفته است، آذربایجان مسئولانه رفتار می‌کند و امیدوار است “واکنش‌های احساسی” نسبت به ا”قدامات قانونی” این کشور موقتی باشند.
“ورود کامیون‌های ایران به قره‌باغ غیرقانونی است”
رئيس جمهور آذربایجان در ادامه مصاحبه خود به تردد کامیون‌های ایرانی در قره‌باغ هم اشاره می‌کند و می‌گوید، اولین بار نیست که کامیون‌های ایران به طور غیرقانونی به منطقه قره‌باغ می‌روند.
او گفته است که کشورش از مجاری مختلف نارضایتی خود را به طرف ایرانی در این باره ابراز کرده اما این روند ادامه یافته است.
علی‌اف تاکید کرده است که آذربایجان از طریق دوربین، ماهواره و پهپاد منطقه را تحت کنترل داشته و ورود کامیون‌های ایرانی به قره‌باغ را ثبت کرده است. به همین دلیل در ماه ژوئیه به کارکنان دفتر ریاست جمهوری دستور داده با سفیر ایران در آذربایجان صحبت کنند تا این موضوع به صورت دوستانه حل شود و ورود غیرقانونی کامیون‌ها متوقف شود.
به گفته او، ورود “غیرقانونی” کامیون‌های ایرانی به قره‌باغ ولی ادامه داشته و این روند “بی‌احترامی به تمامیت ارضی آذربایجان است و باید متوقف می‌شد”.
رئيس جمهور آذربایجان در ادامه توضیح داده که ابتدا موضوع تردد کامیون‌ها در مطبوعات مطرح شده اما طرف ایرانی سعی کرده است، پلاک‌های ارمنی را روی کامیون‌های ایرانی بچسباند.
علی‌اف افزود، کشورش به طور رسمی در اوایل ماه اوت یک یادداشت دیپلماتیک به تهران فرستاده و علاوه بر آن، سفیر ایران را به وزارت امور خارجه احضار کرده و خواستار توقف این روند شده است. اما ورود غیرقانونی کامیون‌ها به قره‌باغ ادامه داشته و “بین ۱۱ اوت تا ۱۱ سپتامبر تقریبا ۶۰ کامیون ایرانی به طور غیرقانونی به سمت قره‌باغ حرکت کردند”.
او در ادامه گفته است، رفتار و اقدامات آذربایجان مسئولانه و بر اساس روابط دوستانه بوده، “بار اول هشدار شفاهی، بار دوم یادداشت رسمی و بار سوم از طریق ایست‌های بازرسی، مرزبانی، گمرک و پلیس وارد عمل شده” است.
رئیس جمهوری آذربایجان اضافه می‌کند، پس از کنترل جاده‌ای که از سرزمین آذربایجان عبور می‌کند شمار کامیون‌های ورودی به قره‌باغ به صفر رسیده است.
در سال‌های گذشته بارها مناسبات ایران و آذربایجان تیره شد و به احضار سفیر و به تجمعات اعتراضی در ایران و آذربایجان کشیده شد اما هیچوقت علی‌اف به این گونه مسائل ورود نکرده بود.
نخستین بار است که رئیس جمهور آذربایجان به طور صریح و آشکار سیاست‌های ایران در قبال کشورش را به باد انتقاد می گیرد.
مقامات ایرانی هنوز به “انتقادات و اتهامات” علی‌اف واکنشی نشان ندادند اما برخی رسانه‌های ایران اظهارات رئیس جمهوری آذربایجان را “مداخله‌جویانه” و “اتهام‌زنی” توصیف کردند.
برگرفته ای از سایت دویچه وله فارسی، ۲۹ سپتامبر ۲۰۲۱