جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی آمریکا در پاسخ به پرسشی درباره اینکه آمریکا میخواهد مذاکرات را به برنامههای هستهای ایران محدود نگاهدارد یا این گفتوگوها باید شامل برنامههای موشکی و حمایت از حمایت از حمله شبهنظامیان باشد، گفت، «اولویت فوری برقراری محدودیتهای هستهای است.» سالیوان در ادامه ادعا کرد، در صورتی که این محدودیتها برقرار شود آمریکا برای پرداختن به موضوعات دیگر در موقعیت بهتری قرار میگیرد.
سالیوان در کنفرانس خبری روز دوشنبه گفت که آمریکا میخواهد به تعهد در برابر تعهد بازگردد و سپس از این مبنا برای پرداختن به موضوعات دیگر مرتبط با رویکرد ایران شامل برنامههای موشکی و فعالیتهای منطقهای استفاده کند.
سالیوان از جمله حامیان نظریه توافق مرحله به مرحله با ایران است. سیاستی که منتقدان میگویند در مورد جمهوری اسلامی ایران کارآمد نخواهد بود.
از سوی دیگر مقامات تهران بارها ثابت کردهاند که پس از کاهش فشارها تن به مذاکره درباره موضوعاتی که با هویت ایدئولوژیک و بقای آنها گره خورده، نمیدهد. نمونه آن وعده حسن روحانی، رئیسجمهور پیشین به باراک اوباما، رئیسجمهور اسبق آمریکا قبل از برجام است. روحانی به اوباما گفته بود، نخست مساله هستهای را حل می کنیم و بعد سراغ موضوعات دیگر میرویم. اما پس از اجرای برجام و لغو تحریمها، ایران هرگز پای میز مذاکره بازنگشت و به درخواستهای مکرر آمریکا برای مذاکره پاسخ نداد و سرانجام هم دولت ترامپ از برجام خارج شد.
به گزارش تارنمای کاخ سفید، سالیوان در پاسخ به خبرنگاری که پرسید، آیا منظور شما این است که نخست آمریکا و ایران به تعهدات بازگردند و بعد مذاکرات در مورد موضوعات دیگر ادامه پیدا کند؛ گفت: «بله آنچه میگویم این است که گام نخست بازگشت به برجام برمبنای تعهد درمقابل تعهد است و سپس پرداخت به دیگر موضوعات مورد نگرانی.»
علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی بارها اعلام کرده امور دفاعی و برنامههای موشکی خط قرمز است. او پیشتر غنیسازی را نیز خط قرمز اعلام کرده بود و در نهایت اوباما موفق نشد بند غنیسازی صفر را در برجام بگنجاند.
ایران در حال حاضر بر لغو تحریمها تاکید دارد و ادعا میکند تا زمانی که اطمینان نیابد تحریمها لغو میشوند، اقدامی در جهت ازسرگیری تعهدات در چارچوب برجام انجام نمیدهد. از سوی دیگر در صورت لغو بخشی از تحریمها، فشارها بر اقتصاد ایران کاهش مییابد و مقامات جمهوری اسلامی دیگر انگیزهای برای ادامه مذاکرهها بر سر موضوعات حساسی مانند برنامههای موشکی نخواهند داشت.
تیم اوباما که هم اکنون شماری از آنها در دولت بایدن طرف مذاکره با ایرانند، توافق تکبعدی برجام را در کارنامه خود ثبت کردند که دقیقا به دلیل اینکه تنها به برنامههای هستهای ایران محدود بود، شکست خورد.
اکنون سالیوان و همفکران او به دنبال تکرار این تجربهاند.
برگرفته ای از سایت ایندیپندنت فارسی،۲ نوامبر ۲۰۲۱