۲۰۰ کشور در اجلاس تغییرات آب‌وهوایی سازمان ملل متحد در گلاسگو (کوپ ۲۶) روز شنبه توافقی را برای تسریع مبارزه با گرمایش جهانی به تصویب رساندند.
متنی که «پیمان آب و هوای گلاسگو» نامیده شد، پس از دو هفته مذاکرات طاقت فرسا به تصویب رسید و در آن اشاره به سوخت‌های فسیلی و نقش آن‌ها در بحران آب و هوا برای نخستین بار در تاریخ شده است.
متن نهایی به صراحت به «زغال سنگ» اشاره می‌کند که بزرگترین عامل تغییر آب و هوا است. در اجلاس‌های قبل از گلاسگو هیچ حرفی از زغال سنگ، نفت یا گاز یا حتی سوخت‌های فسیلی به طور کلی به‌عنوان عامل محرک برای بحران آب و هوا ذکر نشده بود.
آلوک شارما، رئیس کوپ ۲۶ با مشاهده دشواری در دستیابی به توافق با صدایی متاثر و چشمانی اشک‌آلود گفت: «عمیقا متاسفم.» او این تاسف را برای تغییرات لحظه آخری مصوبه که به درخواست هند و ایران در موضوع سوخت‌های فسیلی ایجاد شد، ابراز کرد.
او پیش از این تخمین زده بود که این توافق «آغاز یک دهه جاه‌طلبی رو به رشد» در حوزه آب و هوایی باشد.
چندین کشور گفتند، از تغییری که هند برای «کاهش تدریجی» به جای «کنار گذاشتن» سوخت‌های فسیلی که بزرگترین منبع انتشار گازهای گلخانه‌ای ارائه کرده است، عمیقا ناامید شده‌اند.
پیش از این بند ۳۶ پیش‌نویس توافقنامه نهایی به «حذف یارانه‌های سوخت فسیلی» اشاره داشت که این بند در لحظات آخر تغییر کرد. هیات ایران نیز به مانند هند از وجود این بند رضایت نداشت.
مذاکره‌کنندگان سوئیسی و مکزیکی این تغییر را خلاف قوانین توصیف کردند زیرا تغییر بسیار دیر انجام شد. با این حال آن‌ها گفتند چاره‌ای جز همراهی با آن ندارند.
درباره نقطه بحرانی محدود کردن دما، در حالی که زمین به گفته سازمان ملل در یک مسیر «فاجعه بار» گرمایش ۲.۷ درجه سانتی‌گرادی در مقایسه با دوران پیش از صنعتی‌شدن قرار دارد، متن تصویبی تنها از کشورهای عضو می‌خواهد تعهدات خود را به‌طور منظم افزایش دهند.
سیمونتا سوماروگا، وزیر محیط زیست سوئیس گفت که این تغییر، دستیابی به هدف بین‌المللی برای محدود کرد گرمایش به ۱.۵ درجه سانتی‌گراد را از زمان ماقبل صنعتی شدن دشوارتر می‌کند. جهان پیش از این ۱.۱ درجه سانتی‌گراد گرم‌تر شده است.
این در حالی است که کارشناسان به‌طور مرتب هشدار می‌دهند که «هر دهم درجه مهم است».
تغییر لحن هند در لحظه آخر برای کاهش تدریجی، بجای کنار گذاشتن زغال سنگ تکان‌دهنده است. هند مدت‌ها مانع اقدامات اقلیمی بوده است
بیل هیر، دانشمند استرالیایی در حوزه آب و هوا گفت: «تغییر لحن هند در لحظه آخر برای کاهش تدریجی، بجای کنار گذاشتن زغال سنگ تکان‌دهنده است. هند مدت‌ها مانع اقدامات اقلیمی بوده است.»
با این حال پیمان آب و هوای گلاسگو شامل مشوق‌های مالی کافی برای رضایت کشورهای فقیرتر است.
آنتونیو گوترش، پس از تصویب توافقنامه نهایی هشدار داد که فاجعه آب و هوایی همچنان بر در می‌کوبد.
وی که گلاسگو را ترک کرده بود در بیانیه‌ای گفت: «کنفرانس جهانی آب و هوا منجر به گام‌های رو به جلو بود اما هنوز کافی نیست.»
وی افزود: «متن تصویب شده یک مصالحه است که منعکس کننده منافع، وضعیت، تضادها و وضعیت اراده فعلی سیاسی در جهان هستند. متاسفانه اراده سیاسی جمعی برای غلبه بر مشکلات کافی نبوده است و تضادها عمیق است.»
برگرفته ای از سایت یورونیوز (اتحادیه اروپا) به زبان فارسی،۱۴ نوامبر ۲۰۲۱