فرهاد کاس نژاد
بازیکنان و مربیان خارجی که به فوتبال ایران می‌روند در پایان قرارداد خود همیشه راهی دادگاه‌های بین‌المللی می‌شوند تا دستمزد خود را دریافت کنند. ضمانت‌نامه برای پرداخت دستمزد آن‌ها به بلبشوی تازه لیگ برتر تبدیل شده است.
ساعاتی پیش از برگزاری بازی گل‌گهر – استقلال در هفته ششم لیگ برتر، سازمان لیگ به باشگاه استقلال اطلاع داد که کوین یامگا و روی ژستد، دو بازیکن خارجی استقلال اجازه بازی ندارند. دلیل منع بازی آن‌ها، ارائه نشدن ضمانت‌نامه موردنظر سازمان لیگ برای پرداخت دستمزد بازیکنان خارجی استقلال است.
طبق آیین‌نامه سازمان لیگ هر باشگاهی که بخواهد بازیکن یا مربی خارجی استخدام کند، باید به سازمان لیگ ضمانت بانکی بدهد که حقوق بازیکنانش را طبق قرارداد و به‌موقع پرداخت خواهد کرد. این آیین‌نامه در پی بدهی‌های انباشته باشگاه‌های ایرانی -ازجمله استقلال و پرسپولیس- به بازیکنان و مربیان خارجی و شکایت‌های بین‌المللی پرشمار، تدوین شده است.
آنچه پس از این اتفاق مورد اعتراض باشگاه استقلال قرار گرفت، زمان اعلام خبر منع بازی یامگا و ژستد بود. ساعاتی قبل از بازی، زمان مناسبی برای اعلام این خبر به تیم نیست. باشگاه استقلال در ضمن مدعی است که وزارت ورزش و جوانان -مالک باشگاه استقلال- ضمانت‌نامه‌ای را در اختیار سازمان لیگ قرار داده است، اما این نهاد ضمانت‌نامه وزارت ورزش و جوانان را نپذیرفته است. ضمانت‌نامه باشگاه استقلال، سند ملکی است که به دولت تعلق دارد و باشگاه استقلال ارزش آن را بیش از ضمانت بانکی مدنظر سازمان لیگ می‌داند، اما سازمان لیگ می‌گوید هنگام شکایت فرضی بازیکنان خارجی، امکان فروش ملک دولتی فراهم نخواهد شد.
آیین‌نامه‌های بازدارنده در قرارداد باشگاه‌های ایرانی با بازیکنان و مربیان خارجی تازگی ندارد. بارها فدراسیون فوتبال، سازمان لیگ و وزارت ورزش و جوانان چنین دستورالعمل‌هایی را اجرا کرده‌اند. همواره انباشته شدن بدهی باشگاه‌ها عامل این تصمیم است، اما نتیجه این آیین‌نامه‌ها هرگز کاهش بدهی‌ها یا اصلاح نظام اقتصادی باشگاه‌ها نشده است.
هر بار ممنوعیت استخدام بازیکن خارجی اجرا شده، قیمت بازیکنان ایرانی حتی چند برابر رشد کرده است و باشگاه‌ها تن به خریدهای گزاف داخلی داده‌اند. پس از لغو ممنوعیت نیز باشگاه‌ها دوباره بازیکنان و مربیان خارجی استخدام کرده‌اند و بازهم در پرداخت دستمزد بی‌تعهد بودند و بدهی‌های بزرگ به‌جا گذاشتند.
آیین‌نامه جدید سازمان لیگ در اولین قدم، اجرایی ناقص داشته است. روی ژستد و کوین یامگا با استقلال قرارداد بسته‌اند درحالی‌که به روایت سازمان لیگ، باشگاه استقلال ضمانت‌نامه پرداخت دستمزد آن‌ها را ارائه نکرده است. سازمان لیگ باید پیش از قرارداد بازیکنان خارجی استقلال از باشگاه ضمانت‌نامه می‌گرفت. بازی نکردن بازیکنان خارجی استقلال یا حتی فسخ قرارداد آن‌ها خسارت بزرگی را به استقلال وارد می‌کند، چون این باشگاه در دادگاه فیفا محکوم خواهد شد که تمام مبلغ دستمزد این دو بازیکن را تا پایان مدت قرارداد پرداخت کند.
اجرای آیین‌نامه‌ها در فوتبال ایران همواره پرمسئله و دردسرساز است. سازمان لیگ مدعی است که برای همکاری با باشگاه استقلال مجوز موقت بازی یامگا و ژستد در هفته‌های گذشته لیگ برتر را صادر کرده است. اما صدور مجوز موقت می‌تواند مورد اعتراض سایر باشگاه‌ها قرار بگیرد و مصداق رفتار تبعیض‌آمیز باشد.
اعلام این خبر از سوی سازمان لیگ، بلبشویی در فوتبال ایران به راه انداخت. بسیاری از باشگاه‌ها به رفتار تبعیض‌آمیز سازمان لیگ معترض‌اند و آن را غیرقانونی می‌دانند. باشگاه استقلال نیز به بازی بازیکن خارجی تیم گل‌گهر -اریک باگناما- اعتراض کرده است که آیا باشگاه رقیب ضمانت‌نامه‌ای به سازمان لیگ ارائه کرده است یا خیر. باشگاه استقلال به بازی دروازه‌بان کروات پرسپولیس -بوژیدار رادوشوویچ- هم اعتراض کرده و این سؤال مطرح شده است که او با کدام ضمانت‌نامه اجازه بازی دارد؟ این آشفتگی در اخبار برای سازمان لیگ قابل‌کنترل نیست و فضای فوتبال را پر از سوءتفاهم می‌کند.
فرهاد مجیدی، سرمربی تیم استقلال نیز پس از تساوی صفر – صفر تیمش مقابل گل‌گهر در سیرجان، به امیر قلعه‌نویی سرمربی گل‌گهر اتهاماتی را وارد کرد. مجیدی گفت: «ساعت نامه را ببینید که چه زمانی به ما ابلاغ کردند. ساعت ۲۹: ۱۳ دقیقه. روز قبل از بازی که دستیارم به من گفت چند بازیکن را به سیرجان خواهیم برد، به او گفتم هر چه بازیکن داریم ببریم. این اتفاقی که افتاد برای من قابل پیش‌بینی بود و بالاخره می‌دانم با چه کسی بازی دارم. این اتفاقات جدید نیست و زیاد در این فوتبال دیده‌ام.» آنچه مجیدی می‌گوید دست‌کاری تیم حریف در تصمیم سازمان لیگ است. استقلال دربازی‌های اخیر به دو بازیکن خارجی خود متکی بود و مجیدی، سرمربی تیم حریف -امیر قلعه‌نویی- را خطاب قرار داده است. در فوتبال ایران طرح اتهامات نظیر این در لفافه مرسوم است و معمولا پیگیری نمی‌شود.
دو بازیکن خارجی استقلال سرنوشتی نامعلوم دارند و بازیکنان خارجی سایر باشگاه‌ها نیز هم‌اکنون در وضعیت مبهم قرارگرفته‌اند و درباره ضمانت قرارداد آن‌ها نیز شبهه ایجاد شده است. لیگ فوتبال ایران در اجرای آیین‌نامه‌هایش دچار سوءمدیریت است.
برگرفته ای از سایت ایندیپندنت فارسی،۲۸ نوامبر ۲۰۲۱