حذف سه نماینده فوتبال باشگاهی ایران از رقابت‌های لیگ قهرمانان آسیا در فصل ۲۰۲۲ قابل پیش‌بینی و نتیجه «سندسازی‌ها» و مجموعه‌ای از فریب‌های سیستماتیک دولت ایران در قبال کنفدراسیون فوتبال آسیا بود.
دیروز، ۱۷دی۱۴۰۰ کنفدراسیون فوتبال آسیا در بیانیه‌ای رسمی اعلام کرد، «نهاد مستقل کنترل ورودی کنفدراسیون فوتبال آسیا» تصمیم به کنار گذاشتن سه باشگاه ایرانی از این رقابت‌ها گرفته است. استقلال، پرسپولیس و گل‌گهر، از نظر کنفدراسیون آسیا، صلاحیت دریافت مجوز رقابت‌های لیگ قهرمانان را ندارند.
فوتبال ایران چگونه مهم‌ترین باشگاه‌های خود را از حضور در مهم‌ترین رقابت‌های بین‌المللی در قاره آسیا از دست داد؟
ضرر ایران از حذف استقلال و پرسپولیس چند میلیون دلار است؟
کنفدراسیون فوتبال آسیا برای تمامی باشگاه‌هایی که موفق می‌شوند مجوز حضور در رقابت‌های لیگ قهرمانان آسیا را کسب کنند، پاداش‌های مالی در نظر می‌گیرد.
طبق آخرین مصوبه هیات اجرایی این کنفدراسیون، تیم‌های حاضر در مرحله گروهی و حذفی رقابت‌های لیگ قهرمانان آسیا بابت هر پیروزی، مبلغ ۵۰ هزار دلار امریکا دریافت خواهند کرد. همچنین پاداش تساوی در هر مسابقه نیز ۱۰ هزار دلار تعیین شده است.
کنفدراسیون فوتبال آسیا پاداش صعود از مرحله گروهی و حضور در یک‌هشتم نهایی را ۱۰۰ هزار دلار، صعود و حضور در مرحله یک چهارم نهایی را ۱۵۰ هزار دلار، حضور در نیمه نهایی را ۲۵۰ هزار دلار، نایب قهرمانی لیگ قهرمانان را دو میلیون دلار و قهرمانی را چهار میلیون دلار تعیین کرده است.
طبق برآوردها و براساس تعداد بازی‌ها، پیروزی‌ها، تساوی‌ها و شکست‌های نمایندگان ایران در رقابت‌های لیگ قهرمانان آسیا حد فاصل سال‌های ۲۰۱۶ تا ۲۰۲۰ میلادی، درآمد تمام باشگاه‌های ایرانی از این مسابقات به بیش از ۱۳ میلیون دلار بوده است.
«پرسپولیس» ۸ میلیون و ۸۸۰ هزار دلار، «استقلال» یک میلیون و ۷۷۰ هزار دلار، «ذوب آهن» یک میلیون و ۷۰ هزار دلار، «سپاهان» ۴۷۰ هزار دلار، «پدیده» (شهر خودرو سابق) ۴۲۰ هزار دلار، «استقلال خوزستان» ۳۵۰ هزار دلار، «تراکتور» ۱۱۰ هزار دلار و «سایپا» ۲۰ هزار دلار از این مسابقات سهم بردند.
این جدول نشان می‌دهد که تا پیش از رقابت‌های لیگ قهرمانان آسیا در فصل ۲۰۲۱ دو باشگاه استقلال و پرسپولیس به تنهایی، صاحب درآمدی بالغ بر ۱۰ میلیون و ۶۵۰ هزار دلار بودند؛ با احتساب قیمت روز دلار در ایران، یعنی رقمی بیش از ۳۰۸ میلیارد و ۸۵۰ میلیون تومان.
پرسپولیس در فصل ۲۰۲۱ لیگ قهرمانان آسیا درآمد ۷۱۵ هزار دلاری و استقلال در همین فصل درآمد ۳۷۵ هزار دلاری داشتند. به عبارتی این دو تیم در فصل گذشته، یک میلیون و ۹۰ هزار دلار درآمدزایی کردند؛ حداقل ۳۱ میلیارد تومان.
به عبارتی، فوتبال ایران درآمد بالقوه دو باشگاه خود در آسیا را که می‌توانست به صورت خالص بیش از ۵۰۰ هزار دلار باشد از دست داده است.
دلایل حذف باشگاه‌های ایرانی از آسیا دقیقا چه مواردی بود؟
کنفدراسیون فوتبال آسیا سه باشگاه ایرانی را به دلایلی مانند «نداشتن مجوز حرفه‌ای» و همین‌طور عدم کسب «معیارهای ضروری» این کنفدراسیون نامیده شده، از حضور در رقابت‌های لیگ قهرمانان آسیا حذف کرده است.
پیش از این کنفدراسیون فوتبال آسیا بیش از ۷۹۰ مورد «ایراد» از باشگاه‌های استقلال و پرسپولیس گرفته بود که بخش مهمی از این ایرادات به ضعف‌های سخت‌افزاری باشگاه‌ها مرتبط می‌شد. اما آن‌چه این کنفدراسیون را برای پرهوادارترین باشگاه‌های ایران یعنی استقلال و پرسپولیس مصمم کرد، وابستگی آن‌ها به دولت و حاکمیت، اداره شدن باشگاه‌ها توسط یک نهاد واحد و همین‌طور «ابهام» در میزان بدهی‌های داخلی و خارجی آن‌ها بود.
حسابرسی‌های کنفدراسیون فوتبال آسیا را یک نهاد مستقل به نام «Ballympics» انجام می‌دهد؛ همان نهادی که در مقدمه بیانیه کنفدراسیون آسیا هم به آن اشاره شده بود. این نهاد میزان بدهی‌های انباشته مالیاتی باشگاه‌های استقلال و پرسپولیس را «غیرمتعارف» می‌دانست.
«داریوش مصطفوی»، رییس کمیته استیناف فدراسیون فوتبال ایران که وظیفه بررسی وضعیت استانداردسازی و کسب مجوز حرفه‌ای باشگاه‌های ایران برای حضور در لیگ قهرمانان آسیا را برعهده داشت، بدهی‌های مالیاتی این دو باشگاه را بیش از ۶۰۰ میلیارد تومان برآورد کرده بود.
این رقم، منهای بدهی‌هایی است که هر دو باشگاه به بازیکنان و مربیان داخلی و خارجی پیشین خود دارند. مرداد ۱۴۰۰ «خبرآنلاین» میزان بدهی‌های دو باشگاه استقلال و پرسپولیس را بیش از ۳۲۹ میلیارد تومان برآورد کرده بود. بخشی از این بدهی‌ها برای باز شدن پنجره‌های نقل و انتقالاتی و همچنین فرار از حذف از لیگ قهرمانان آسیا پرداخت شد، اما بسیاری از این بار، روی دوش دو باشگاه باقی ماند.
کنفدراسیون فوتبال آسیا همچنین معتقد است، برخی از اسنادی که باشگاه‌های استقلال و پرسپولیس برای اثبات خصوصی‌سازی و جدا شدن از بدنه حاکمیت برای این نهاد ارسال کرده‌اند، ابهام‌برانگیز است. به همین دلیل تصمیم‌گیری نهایی و جرایم احتمالی بعدی را در اختیار دو کمیته «انضباطی» و «اخلاق» خود قرار داد.
نقش حاکمیت در حذف استقلال و پرسپولیس چه بود؟
سال ۱۳۹۱ کنفدراسیون فوتبال آسیا، الزامات جدید خود را برای شکل و شمایل جدید رقابت‌های لیگ قهرمانان باشگاه‌های آسیا به فدراسیون‌های عضو خود اعلام کرد. یکی از مهم‌ترین بندهای مورد اشاره، «خصوصی‌سازی» و استقلال کامل باشگاه‌های فوتبال از نهادهای دولتی و حاکمیتی کشورها بود.
«مهدی تاج» که آن زمان نایب رییس فدراسیون بود و ریاست سازمان لیگ را برعهده داشت، خصوصی‌سازی این دو باشگاه را در نظام ایران، «غیرممکن» خواند.
با این وجود، چه مهدی تاج به عنوان رییس بعدی فدراسیون فوتبال ایران، چه نامزدهای انتخاباتی ریاست‌جمهوری و چه وزرای ورزش و جوانان، شعار خصوصی‌سازی قطعی دو باشگاه استقلال و پرسپولیس را از برنامه‌های خود کنار نگذاشتند.
به صورت نمونه «مسعود سلطانی‌فر»، وزیر ورزش و جوانان دولت «حسن روحانی» از اسفند ۱۳۹۶ تا بهمن ۱۳۹۹ هفت بار از واگذاری قطعی استقلال و پرسپولیس به بخش خصوصی خبر داد. اما هرگز اقدامی عملی برای این موضوع از او دیده نشد.
با وجود این‌که دولت پذیرفت برای رفع حساسیت کنفدراسیون فوتبال آسیا، دو باشگاه استقلال و پرسپولیس را به ترتیب به وزارت‌های «صمت» و «امور اقتصاد و دارایی» واگذار کند، اما یک روز بعد از ارسال مدارک، «حسین قربان‌زاده»، رییس سازمان خصوصی‌سازی کشور، به صورت غیرمستقیم این واگذاری‌ها را «غیرواقعی» خواند.
حسین قربان‌زاده گفته بود نه انتقالی به وزارت‌خانه‌های دیگر صورت گرفته و نه بدهی‌های مالیاتی باشگاه‌ها «صفر» شده است. چه مدرکی از این قوی‌تر برای کنفدراسیون فوتبال آسیا وجود داشت که متوجه فریب دولت ایران در قبال این دو باشگاه شود؟
آیا دو باشگاه ایرانی شانسی برای بازگشت به آسیا دارند؟
حذف دو باشگاه استقلال و پرسپولیس به معنای پایان عمر این دو باشگاه در رقابت‌های لیگ قهرمانان آسیا نیست.
طبق اعلام کنفدراسیون فوتبال آسیا، باشگاه‌هایی که موفق به کسب مجوز حرفه‌ای حضور در رقابت‌های لیگ قهرمانان آسیا نشده‌اند، می‌توانند با رفع نواقص و ایرادها، برای فصل ۲۰۲۳ اقدام کنند.
استقلال و پرسپولیس تنها باشگاه‌های معتبر آسیا نیستند که توسط این کنفدراسیون، مجوز حضور در معتبرترین مسابقات باشگاهی قاره آسیا را از دست می‌دهند.
باشگاه‌های «ویسل کوبه»، «کاشیما آنتلرز»، «یوکوهوما مارینوس»، «ناگویا گرامپوس» و «اوراواردز» ژاپن، تمامی باشگاه‌های فوتبال چین و باشگاه «الجزیره» امارات هم در رسیدن به این مجوز ناکام ماندند و فصل ۲۰۲۲ در لیگ قهرمانان آسیا حضور ندارند.
در عین حال تمامی باشگاه‌های استرالیا، عربستان، قطر و عراق در این رقابت حضور خواهند داشت و کره جنوبی هم موفق شده است از ۱۸ باشگاهی که به کنفدراسیون آسیا معرفی کرد، ۱۵ مجوز قطعی را کسب کند.
در صورتی که حکومت اسلامی، به صورت حقیقی اقدام به خصوصی‌سازی استقلال و پرسپولیس کند، بدهی‌های انباشته مالیاتی و همین‌طور بدهی این دو باشگاه به بازیکنان و مربیان داخلی و خارجی پرداخت شود، آن‌ها مسلما شانس بالایی برای کسب مجدد مجوز لیگ قهرمانان آسیا را خواهند داشت.
در سال‌های اخیر، فوتبال عربستان در دو مقطع زمانی با چنین جرایم و احکامی از سوی کنفدراسیون فوتبال آسیا، نماینده‌های خود را در لیگ قهرمانان آسیا از دست داده بود. اما همان باشگاه‌ها موفق شدند که مجوز لازم را در سال‌های بعد کسب کنند.
در ادوار گذشته، کنفدراسیون فوتبال آسیا، در قبال ایران و باشگاه‌هایش بسیار منعطف و مهربانانه برخورد کرده بود.
برگرفته ای از سایت ایران وایر، ۸ ژانویه ۲۰۲۲