در پی حمله نظامی روسیه به اوکراین، قیمت جهانی نفت به بالاترین میزان از سپتامبر۲۰۱۴ تاکنون رسید و از بشکهای ۱۰۵ دلار فراتر رفت. روز پنجشنبه ۲۴ فوریه، قیمت هر بشکه نفت برنت هشت دلار و ۴۳ سنت افزایش یافت و به ۱۰۵.۷۹ دلار رسید. همچنین نفت خام وست تگزاس اینترمدیت آمریکا (WTI) نیز با افزایش صعودی به ۱۰۰.۵۴ دلار رسید. روز جمعه، ۲۵ فوریه نیز هر بشکه نفت خام برنت با قیمت ۱۰۱.۸۰ دلار معامله شد. نفت خام وست تگزاس اینترمدیت آمریکا (WTI) هم به ۹۵.۵۱ دلار در هر بشکه رسید.
حمله نظامی روسیه به اوکراین نگرانیهای جهانی را به دنبال داشت، زیرا تحریمهای تجاری علیه روسیه که صادرکننده بزرگ نفت خام است، بازارها را متلاطم خواهد کرد. روسیه هماکنون ۱۰ میلیون بشکه نفت در روز تولید میکند و بر اساس توافق اوپک، متعهد شده بود که در ماههای دسامبر ۲۰۲۱ و ژانویه ۲۰۲۲ روزانه ۱۰۰ هزار بشکه بر تولید خود بیفزاید، اما نهتنها این کار را نکرد، بلکه با حمله نظامی به اوکراین اختلال در بازار نفت را هم افزایش داد.
کشورهای غربی قصد دارند تحریمهای زیادی علیه روسیه اعمال کنند. کارستن فریچ، تحلیلگر اقتصادی در آلمان، به خبرگزاری رویترز گفت: «اگر تحریمهای غرب بر نقلوانتقالهای مالی حاصل از فروش نفت تاثیر منفی بگذارد، اختلال بیشتری در بازار نفت به وجود میآید.» جفری هالی، دیگر تحلیلگر ارشد، نیز با اشاره به بحران اوکراین، پیشبینی کرد که قیمت هر بشکه نفت خام تا ۱۱۰ دلار افزایش مییابد. عبور قیمت نفت از بشکهای ۱۰۰ دلار، اگرچه در ۱۰ سال گذشته سابقه نداشت، پیش از این نیز تکرار شده بود.
سال ۲۰۱۲؛ تحریم نفت خام ایران
کشورهای غربی در این سال با هدف توقف برنامه هستهای، مجموعهای از تحریمهای اقتصادی را علیه ایران اعمال کردند که مهمترین آنها تحریم نفت خام ایران بود. ژانویه سال ۲۰۱۲ وزیران خارجه اتحادیه اروپا در بروکسل، تحریم نفت خام ایران و بستن حسابهای بانک مرکزی را تصویب کردند و تمامی کشورهای اروپایی موظف شدند که تا پایان ماه ژوییه همین سال قراردادهای نفتی خود با ایران را فسخ کنند. این اقدامها افزایش قیمت نفت را به دنبال داشت تا جایی که از مرز ۱۰۰ دلار در هر بشکه عبور کرد.
سال ۲۰۱۱؛ بهار عربی
تنشهایی که در منطقه استراتژیک تولید نفت در خاورمیانه و شمال آفریقا در سال ۲۰۱۱ ایجاد شد، قیمت نفت را بهطور بیسابقهای بالا برد و به ۱۲۷ دلار در هر بشکه رساند. پسلرزههای قیامهای موسوم به «بهار عربی» و سرنگونی رهبران مصر، یمن و تونس به دیگر بخشهای منطقه مثل لیبی نیز سرایت کرد درنتیجه، بازار نفت نیز متاثر شد و قیمت آن افزایش یافت.
سال ۲۰۰۸؛ تنش داخلی در اوپک
قیمت نفت خام یک بار دیگر نیز از مرز ۱۰۰ دلار عبور کرد و به بشکهای ۱۴۷ دلار رسید که این رکورد بالاترین قیمت نفت تاکنون است. در سال ۲۰۰۸، پس از کاهش ذخایر ایالاتمتحده و افزایش تقاضای چین، قیمت نفت بالا رفت. تنشهای داخلی میان اعضای اصلی اوپک مثل ایران و نیجریه نیز در این افزایش قیمت بیتاثیر نبود تا جایی که قیمت هر بشکه نفت خام برنت به ۱۴۷.۵۰ دلار رسید و قیمت نفت وست تگزاس اینترمدیت آمریکا (WTI) هم در بالاترین حد تا ۱۴۷.۲۷ صعود کرد. با این حال در دسامبر همان سال، بهدلیل رکود اقتصادی در سراسر جهان، قیمت نفت خام به بشکهای ۳۶ دلار سقوط کرد.
در حال حاضر، کاهش عرضه نفت کشورهای صادرکننده و بحران اوکراین دو دلیل اصلی افزایش قیمت در روزهای اخیر بودهاند، اما تحلیلگران میگویند در صورت به ثمر رسیدن مذاکرات هستهای ایران و رسیدن به توافق، صادرات نفت خام ایران افزایش مییابد و عرضه جهانی آن بیشتر میشود؛ درنتیجه، ممکن است از التهاب بازار کاسته شود.
برگرفته ای از سایت ایندیپندنت فارسی، ۲۵ فوریه ۲۰۲۲