به گزارش روزنامه دیلیمیل، نمایندههای جو بایدن، رئیس جمهوری ایالات متحده آمریکا، در حال مذاکراتی محرمانه با عربستان سعودی و اسرائیلاند تا روابط این دو کشور را با یکدیگر برقرار کنند. این روزنامه بریتانیایی در گزارشی، که روز سهشنبه ۲۴ مه ۲۰۲۲ منتشر شد، تلاش کاخ سفید در این زمینه را نوعی بدعتگذاری در سیاست خارجی آمریکا توصیف کرد.
به نقل از دیلیمیل، «تمرکز» مذاکرات کاخ سفید با عربستان سعودی و اسرائیل بر روی «مالکیت دو جزیره غیرمسکونی مناقشهبرانگیز در دریای سرخ» قرار دارد؛ جزایری که به گفته این روزنامه بریتانیایی «یک مانع بزرگ» بر سر راه هر نوع عادیسازی روابط میان دو کشور محسوب میشود.
موفقیت این مذاکرات محرمانه نوعی بدعتگذاری در روابط بینالملل خواهد بود. این بدعت از آن جهت حائز اهمیت است که عربستان سعودی، از ابتدای تاسیس کشور اسرائیل در سال ۱۹۴۸، این کشور را به رسمیت نشناخته است. با اینحال، همانطور که در گزارش دیلیمیل هم به این موضوع اشاره شده است، عربستان سعودی و اسرائیل در دهههای اخیر روابط سیاسی نسبتا نزدیکی با یکدیگر داشتهاند.
از این جهت غالب ناظران سیاسی بر این باورند که در صورت عقد قرادادی میان عربستان سعودی و اسرائیل مبنی بر آغاز روابط دیپلماتیک میان دو کشور، اهمیت این قرارداد چشمگیرتر از «پیمان ابراهیم» خواهد بود.
«پیمان ابراهیم» در سال ۲۰۲۰ و با ابتکار دونالد ترامپ، رئیس جمهوری سابق ایالات متحده آمریکا، محقق شد و بهواسطه عقد این قرارداد کشورهای بحرین، مراکش و امارات متحده عربی روابطشان را با اسرائیل عادیسازی کردند.
به گزارش وبسایت اکسیوس، جو بایدن امیدوار است، که تا پیش از آغاز سفرش به منطقه خاورمیانه در انتهای ماه ژوئن، توافق میان عربستان سعودی و اسرائیل را محقق کند. با این همه همانطور که پیشتر نیز به آن اشاره شد، موضوع مالکیت دو جزیره در دریای سرخ، یعنی جزایر تیران و صنافیر، از جمله موانع پیشرفت مذاکرات است.
روزنامه دیلیمیل در این مورد چنین نوشته است: «یکی از موانع اصلی هر گونه معاملهای میان عربستان سعودی و اسرائیل این است که با جزایر تیران و صنافیر، که بین مصر و عربستان سعودی قرار دارند، چه باید کرد؟»
مالکیت این جزایر از زمان فروپاشی امپراطوری عثمانی در پایان جنگ جهانی اول، میان عربستان سعودی، مصر و اسرائیل جابهجا شده است. با اینحال عبدالفتاح سیسی، رئیس جمهوری مصر، در سال ۲۰۱۶ اعلام کرد مالکیت این جزایر به عربستان سعودی تعلق دارد و در همان سال فرایند واگذاری مالکیت آنها به عربستان سعودی را آغاز کرد؛ اقدامی که با مخالفت شدید برخی نیروهای سیاسی مصر مواجه شد.
با این وجود، دادگاه عالی مصر، در سال ۲۰۱۸، توافقی که سیسی با رهبران عربستان سعودی انجام داده بود را تایید کرد.
اسرائیل نیز در واکنش به این توافق اعلام کرد واگذاری مالکیت جزایر تیران و صنافیر به عربستان سعودی را خواهد پذیرفت اما با این پیش شرط که یک نیروی نظامی چند ملیتی در جزایر مورد نظر مستقر باشد تا از مسیرهای کشتیرانی در خلیج عقبه و دریای سرخ محافظت کند.
در مقابل عربستان سعودی میگوید موافق «غیرنظامی» کردن جزایر تیران و صنافیر است در عینحال که متعهد میشود آزادی ناوبری را برای همه کشتیها تضمین کند.
به گزارش دیلیمیل، مقامهای اسرائیل گفتهاند که میتوانند بر سر این موضوع با عربستان سعودی به توافق برسند اما به شرط آنکه تضمینهای امنیتی جایگزینی وجود داشته باشد که نگرانیهای مد نظر اسرائیلیها را برطرف کند.
به این ترتیب برخی منابع مطلع به وبسایت اکسیوس گفتهاند که موضوع استقرار یک نیروی نظامی چند ملیتی در این جزایر یکی از نکات کلیدی مذاکرات کاخ سفید در مسیر ایجاد توافق میان عربستان سعودی و اسرائیل است.
با این اوصاف اسرائیل موارد دیگری را نیز مطرح کرده است. مقامهای اسرائیل میگویند از جمله موارد مد نظرشان یکی هم برقراری پروازهای مستقیم از تلآویو به ریاض است تا مسلمانهای ساکن اسرائیل بتوانند به راحتی به مکه سفر کنند.
برگرفته ای از سایت ایندیپندنت فارسی، ۲۵ می ۲۰۲۲