وال‌استریت ژورنال: جمهوری اسلامی ایران از دو دهه پیش به اسناد محرمانه آژانس دسترسی داشت

روزنامه آمریکایی «وال‌استریت ژورنال» می‌گوید ایران تقریبا از ۲۰ سال پیش، به اسناد محرمانه آژانس بین‌المللی انرژی اتمی دسترسی داشته و آن اسناد را در میان مقام‌های ارشد جمهوری اسلامی ایران توزیع کرده است تا از طریق دخل و تصرف و تغییر سابقه فعالیت‌ها، راه‌هایی برای لاپوشانی و پنهان کردن اقدامات مشکوک خود در ساخت سلاح اتمی، و نیز گمراه کردن آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بیابند.

نفتالی بنت، نخست‌وزیر اسرائیل، در واکنش به این گزارش، آن را «زنگ هشدار برای جهان» خوانده است.

«وال‌استریت ژورنال» بر اساس مدارکی که از مقام‌های اطلاعاتی و امنیتی خاورمیانه‌ای دریافت کرده است، می‌نویسد که مقام‌های ایرانی بین سال‌های ۲۰۰۴ تا ۲۰۰۶، به اسناد آژانس بین‌المللی انرژی اتمی دسترسی داشته‌اند و آن‌ها را میان مقام‌های ارشد دخیل در پرونده اتمی خود دست به دست کرده‌اند تا به آنان امکان دهد تا روایت‌های خود را برای لاپوشانی موضوع آماده کنند و اطلاعات را دستکاری، و در دانسته‌ها و نادانسته‌های بازرسان دخل و تصرف کنند.

در آن زمان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به ظن اینکه تهران از برنامه اتمی خود برای تولید سلاح هسته‌ای استفاده می‌کند، در حال تحقیق درباره پرونده هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران بود. منابع اطلاعاتی و امنیتی به وال‌استریت‌ژورنال گفته‌اند که تمام اسنادی که به دست ایرانی‌ها رسیده است، مهر «محرمانه» داشته‌اند.

در این اسناد، یادداشت دست‌نویس یک مقام ارشد ایرانی به محسن فخری‌زاده، که دانشمند ارشد هسته‌ای و پدر برنامه اتمی جمهوری اسلامی ایران تلقی می‌شود، به چشم می‌خورد. در این یادداشت از فخری‌زاده خواسته می‌شود که درباره تغییر تاریخ استخراج اورانیوم غیرنظامی، که ظاهرا بخشی از پنهان‌کاری فعالیت‌ هسته‌ای نظامی بود، به آژانس توضیح دهد‌. فخری‌زاده در نوامبر ۲۰۲۰ در نزدیکی تهران ترور شد.

در نمونه‌ای دیگر، دستگاه اطلاعات و امنیت جمهوری اسلامی ایران از سه روز قبل هشدار می‌دهد که برای بازرسی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی از تاسیسات آب سنگین اراک آماده باشند. آب سنگین برای خنک‌سازی رآکتورها استفاده می‌شود، اما پلوتونیوم مازاد تولید می‌کند که ممکن است در ساخت تسلیحات اتمی به کار برده شود.

یک سند آژانس که در تاریخ ۱۹ مه ۲۰۰۴ به مقام‌های ایرانی فرستاده شده است، از جمله شامل جزيیات دقیقی از اطلاعات آژانس درباره تاسیسات اراک و ۱۸ سوال آژانس درباره فعالیت هسته‌ای ایران است. علی شمخانی، که اکنون رئیس شورای امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران است، از جمله افرادی است که این هشدار اطلاعاتی را دریافت کرده‌اند.

دیوید آلبرایت، مدیر موسسه امنیت علوم و امنیت بین‌المللی، به «وال‌استریت ژورنال» گفت: «ایران توانست پاسخ‌هایی را طراحی کند که به آنچه آژانس می‌دانست، اعتراف کند و اطلاعاتی را بدهد که احتمالا آژانس می‌توانست خودبه‌خود به دست آورد. ایران همچنین توانست آنچه آژانس هنوز نمی‌دانست، به خوبی پنهان سازد.»

یک مقام سابق آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نیز در گفت‌وگو با «وال‌استریت ژورنال»، اصالت مدارکی را که به دست جمهوری اسلامی ایران رسیده است، تایید کرده است.

اسناد و یادداشت‌ها به زبان فارسی در میان پرونده‌های اطلاعاتی که اسرائیل از بایگانی اتمی ایران خارج کرده است، به دست آمده‌اند. اسرائیل بیش از ۱۰۰ هزار سند را از یک محل ذخیره‌سازی ایران خارج کرد و گفت که این اسناد نشان می‌دهند جمهوری اسلامی ایران در گذشته مشغول کار در زمینه تولید سلاح هسته‌ای بوده است.

«وال‌استریت ژورنال» می‌نویسد دسترسی به این اسناد را «از یک نهاد اطلاعاتی خاورمیانه از کشوری مخالف با برنامه هسته‌ای ایران» دریافت کرده است. آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و مقام‌های جمهوری اسلامی ایران حاضر به اظهار نظر درباره این گزارش نشده‌اند. نفتالی بنت، از آژانس خواسته است تا نظر خود را اعلام کند.

بنت در بیانیه‌ای گفت:‌ «افشای فعالیت‌های نظام‌مند ایران برای فریب آژانس – که بر اساس اسنادی بوده که ایران از آژانس دزدیده است- زنگ بیدارباشی برای جهان است.»

او گفت: «این یک دلیل دیگر مبنی بر تلاش‌های ایران برای ساخت سلاح اتمی است. جامعه بین‌الملل باید چشم خود را به روی واقعیت قطعی سیاست نظام‌مند ایران در تقلب، دزدی، و پنهان کردن مدارک علیه آژانس باز کند.»

نخست‌وزیر اسرائیل گفت: «وقت آن رسیده است که شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی پیامی روشن به ایران بدهند: بس است!»

ایران کماکان به طفره رفتن از درخواست‌های آژانس برای دسترسی به اطلاعات درباره برنامه اتمی خود ادامه می‌دهد. مذاکرات میان قدرت‌های جهان و جمهوری اسلامی ایران برای احیای برجام، از نیمه ماه مارس متوقف شده است.

این در حالی است که رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، روز چهارشنبه، ۲۵ مه ۲۰۲۲، در مجمع جهانی اقتصاد در داووس گفت ایران هنوز به پرسش‌های آژانس درباره منشا اورانیوم در سایت‌های اعلام نشده خود توضیح نداده است.

او گفت که در این شرایط «بسیار سخت»، تصور توافق هسته‌ای برای احیای برجام دشوار است.

آوریل ۲۰۱۸، بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر وقت اسرائیل، اعلام کرد که ماموران موساد در ژانویه همان سال حدود ۱۱۰ هزار سند، دیسک، و پرونده را از ساختمان محل نگهداری اسناد در ایران خارج کرده‌اند و همان شب به اسرائیل منتقل کرده‌اند.

گمان می‌شود که تصمیم دولت دونالد ترامپ برای خروج از برجام در مه ۲۰۱۸، به دستیابی (اسرائیل) به این اسناد که تلاش ایران را برای تولید سلاح اتمی را ثابت می‌کرد، ربط داشته است.

بنی گانتس، وزیر دفاع اسرائیل، هفته گذشته گفت که فاصله ایران با به دست آوردن «مواد لازم برای تولید بمب چند هفته است».

اسرائیل گفته است که حق خود را برای حمله به ایران برای جلوگیری از دست یافتن جمهوری اسلامی ایران به سلاح هسته‌ای، محفوظ می‌داند.

برگرفته ای از سایت ایندیپندنت فارسی، ۲۷ می ۲۰۲۲