پلتفرم‌های نمایش خانگی زیر فشار انحلال یا سانسور بیشتر

به دنبال تلاش حکومت برای کنترل بیشتر پلتفرم نمایَش خانگی تنش های تازه ای بین این پلاتفرم ها و مسئولان حکومتی پیش آمده است.

به گزارش تابناک پس از انتشار نامه ای از یک زیرمجموعه سازمان صداوسیما درباره اقدامات گسترده به منطور کنترل بیشتر پلاتفرم های آنلاین نمایش خانگی، تنش‌ها به اوج خود رسید و این روند اوج‌گیری تنش‌ها همچنان تداوم دارد.

این تنش ها با ورود رهبر حکومت و رئیس قوه قضائیه و شورای نگهبانی پلاتفرم های نمایش خانگی را تحت فشار بیشتری قرار داده است. مطابق نظرات خامنه ای «صوت و تصویر فراگیر» در قلمرو مدیریت سازمان صداوسیما تعریف می‌شود و ناظر و قانون گذار آن این سازمان است. حالا در حکومت اسلامی بحث بر سر این است که «صوت و تصویر فراگیر» به چه معناست؟

ابراهیم رئیسی، رئیس قوه قضاییه در بخشنامه‌ای به تاریخ ۲۸ دی ۱۳۹۸ اعلام کرده بود، هرگونه فعالیت در زمینه «صوت و تصویر فراگیر» صرفاً در صورت اخذ مجوز از صداوسیما مجاز است. این موضوع واکنش حسن روحانی در مقام رئیس جمهور وقت و رئیس وقت شورای عالی فضای مجازی و مجموعه‌ای از کنش و واکنش‌ها را در پی داشت.

سانسور شدیدتر تولیدات این پلتفرم‌ها کار را به جایی رساند که آنها تصمیم گرفتند برخی تولیدات‌شان را بدون بازبینی صداوسیما پخش کنند. این واکنش پلتفرم‌ها، واکنش متقابل ساترا (تشکیلاتی که بر فعالیت این پلتفرم ها نظارت می کند) را در پی داشت. اکنون نامه‌ای با امضای سعید مقیسه رئیس ساترا منتشر شده که حکایت از تعلیق سه پلتفرم اصلی و زنجیره‌ای از اقدامات برای توقف فعالیت‌شان دارد؛ پلتفرم‌هایی که ارزش محتواهایشان از صدها میلیارد تومان فراتر می‌رود.

این نامه یک گزارش کار به پیمان جبلی رئیس سازمان صداوسیماست و به نظر می‌رسد جبلی از مقیسه خواسته درباره مجموعه اقداماتش در برخورد با این پلتفرم‌ها توضیح دهد که مقیسه نیز این اقدامات را در این نامه لیست کرده است؛ موضوعی که نشان می‌دهد این تحرکات ساترا مرتبط با اظهارات اخیر جبلی علیه این پلتفرم‌ها و نقدهای برخی رسانه‌ها همسو است که اخیراً حتی متوجه عملکرد ساترا نیز شده و به تازگی کیهان نقدهای تندی را متوجه این سازمان کرده است.

این اتفاقات علاوه بر آنکه واکنش‌های گروهی از سینماگران را در پی داشته و آنها نقدهای جدی به این نامه نگاری و برخورد با پلتفرم‌ها مطرح کرده‌اند، منجر به واکنش برخی متولیان نیز شده است. در همین راستا، مجتبی توانگر نماینده تهران و رییس کمیته دانش بنیان و اقتصاد دیجیتال مجلس شورای اسلامی در نامه به پیمان جبلی، چالش کنونی را متاثر از عدم قانون گذاری در این حوزه خوانده است.

توانگر برای عبور از این بی قانونی، وعده تنظیم مقررات در این حوزه را داده است.

بی بی سی هم گزارش کرده است ماجرا وقتی خبرساز شد که تکه‌هایی از سریال «شهرک کلیله و دمنه» به کارگردانی مرضیه برومند و محصول فیلم‌نت در فضای مجازی پخش شد و رسانه‌های اصولگرا با انتقاد از محتوای این صحنه‌ها خواستار تجدید نظر در مجوز نمایش این مجموعه عروسکی و برخورد با پخش کننده آن شدند. ساترا تحت فشار این رسانه‌ها اعلام کرد که برای سریال خانم برومند مجوزی صادر نکرده است و رئیس این سازمان از برخورد با فیلم‌نت خبر داد.

شایعه لغو مجوز این پلتفرم در همان زمان پخش شد، اما ساترا آن را تکذیب کرد. پیش از آن گفته می‌شد که دو سریال «یاغی» و «جادوگر» هم بدون دریافت مجوز نمایش از ساترا پخش شده‌اند و سریال جدید پیمان قاسم‌خانی با نام «روزی روزگاری مریخ» به شکل همزمان از دو پلتفرم عرضه شد که بعد از یک روز، نماوا آن را از خروجی خود حذف کرد.

سعید مقیسه در نامه خود به پیمان جبلی رئیس صداوسیما از مکاتبه با چندین نهاد حکومتی از دادستانی کل کشور و پلیس امنیت تا وزارتخانه‌های فرهنگ و ارشاد اسلامی، ارتباطات و صنعت، معدن و تجارت خبر داده تا از تبلیغات این پلتفرم‌ها جلوگیری و حتی دامنه اینترنتی آنها مسدود و نشان «اینماد» آنها حذف شود.

علیرغم همه ی تلاشی که برای بیرون راندن رقبا و حاکمیت مطلق صدا و سیما بر فضای رسانه های تصویری کشور می شود، صداوسیما و ساترا نهاد وابسته به آن، با بودجه بیش از ۵ هزار میلیارد تومان همچنین بی مشتری هستند. چند روز قبل آمار استقبال مخاطبین از برنامه های صداوسیما منتشر شد که «عصر جدید» با ۴۸.۸ درصد پربیننده‌ترین و «خندوانه» با ۳۰.۱ درصد دومین برنامه پربیننده تلویزیون معرفی شدند.
روزنامه خراسان نوشته است: «نکته غم‌انگیز میزان مخاطب سریال‌های سیماست. در حالی که تا یکی، دو سال پیش، سریال‌های معمول تلویزیون (نه ضعیف و نه پرمخاطب) بین ۲۰ تا ۳۵ درصد مخاطب داشتند و رقم ۱۵ درصدی بیننده برای هر سریال، رقم پایینی محسوب می‌شد، اما در نظرسنجی اخیر سریال‌ها که متعلق به نیمه اول تیرماه ۱۴۰۱ است، «مستوران» شبکه یک با ۱۵.۴ درصد بیننده، به عنوان پرمخاطب‌ترین سریال این روزهای تلویزیون معرفی شده است! این در حالی است که وضعیت بقیه سریال‌ها، به مراتب بدتر است.

«تازه وارد» شبکه سه با ۱۰.۴ درصد بیننده دوم شده، «وضعیت زرد ۲» شبکه دو با ۹.۸ درصد سوم شده، «آقای قاضی» شبکه دو با ۹.۶ درصد به رتبه چهارم رسیده و «داستان یک شهر» شبکه پنج با ۳.۵ درصد بیننده پس از این‌ها قرار گرفته است. سریال خارجی «آغاز» شبکه چهار نیز با ۱.۲ درصد بیننده در انتهاست.»

برگفته ای از سایت اخبار روز، ۱۸ جولای ۲۰۲۲