وضعیت بنفش در پایتخت؛ تهران بار دیگر آلوده‌ترین شهر جهان شد

پایتخت ایران بار دیگر در صدر شهرهای آلوده جهان قرار گرفت. داده‌های وب‌سایت بین‌المللی رتبه‌بندی کیفیت هوای شهرها «آی‌کیوای‌آی‌آر» (IQAIR) نشان می‌دهد که تهران در شامگاه یکشنبه، دوم مرداد، و بامداد دوشنبه، سوم مرداد، آلوده‌ترین شهر جهان بود و شاخص آلودگی هوا در این شهر روی عدد ۳۲۷ قرار داشت؛ وضعیتی که آن‌ را برای تمامی گروه‌ها خطرناک توصیف کرده‌اند.

آلودگی هوای تهران در روز دوشنبه تشدید شد و با قرار گرفتن پایتخت در وضعیت «بنفش»، مراکز درمانی و بیمارستان‌ها در حالت آماده‌باش قرار گرفتند. عابد ملکی، معاون استاندار تهران، گفت که این تصمیم در «سیزدهمین جلسه کارگروه مواقع اضطرار آلودگی هوا با حضور نمایندگان دستگاه‌های مرتبط» گرفته شده است.

به گفته او، «خودداری گروه‌های حساس، سالمندان، بیماران قلبی، عروقی، ریوی و تنفسی و کودکان از تردد و فعالیت در فضای باز»، «خودداری از فعالیت‌های ورزشی در فضای باز» و «جانمایی پایگاه‌های سیار فوریت‌های پزشکی اعم از اورژانس و هلال‌احمر در مناطق شلوغ»، از دیگر مصوبات این جلسه بودند.

مسئولان جمهوری اسلامی ایران هر بار که آلودگی هوای تهران و دیگر شهرها به مرحله خطرناک می‌رسد، به مردم توصیه می‌کنند از تردد در فضای باز خودداری کنند و ماسک بزنند. آن‌ها همچنین ادعا می‌کنند که با آماده‌باش مراکز درمانی و استقرار تیم‌های فوریت‌های پزشکی در مناطق شلوغ شهر اقدام‌های لازم را انجام می‌دهند اما تجربه سال‌ها و ماه‌های گذشته آشکار می‌کند که جمهوری اسلامی ایران نه در جهت کاهش آلودگی هوا راهکار بلندمدت و موثری دارد و نه برای پیشگیری از آسیب‌های آن برنامه‌ریزی می‌کند.

از ابتدای سال ۱۴۰۱ تاکنون، تهران بیش از پنج بار در صدر شهرهای آلوده جهان قرار گرفت و این در حالی است که تا چند سال پیش، آلودگی هوای کلانشهرها در ایران به فصل‌های سرد سال محدود بود؛ اما حالا در ماه‌های گرم سال نیز هوای تهران و دیگر شهرهای بزرگ از نظر شاخص آلودگی هوا در بدترین شرایط قرار می‌گیرند.

ناظران بارها از مقام‌های جمهوری اسلامی ایران به دلیل اینکه مدیریت هوا را به «باد و باران» سپرده‌اند، انتقاد کرده‌اند؛ با این حال، ابراهیم رئیسی ۲۱ تیرماه، در نشست وزیران محیط‌ زیست کشورهای منطقه غرب آسیا، گفت: «آماده‌ایم تجارب و دانش خود را در مورد کاهش آلودگی هوا در اختیار سایر کشور‌ها و همسایگان قرار دهیم.» رئیس‌جمهوری ایران درباره جزئیات «تجارب» و اینکه چرا این «دانش» برای مبارزه با آلودگی هوا در خود ایران استفاده نمی‌شود، توضیحی نداد.

دیوان محاسبات کشور پیش‌تر در گزارشی، اعلام کرده بود از ۱۱۲ حکم مندرج در قانون هوای پاک که ۲۳ دستگاه اجرایی باید اجرا می‌کردند، تعداد ۳۸ حکم اصلا اجرا نشده، ۶۴ حکم ناقص اجرا شده و صرفا ۱۰ حکم عملیاتی شده‌اند و ترک فعل و کم‌کاری در عملکرد دستگاه‌های مربوطه محرز است.

گزارش‌های رسمی آشکار می‌کند که سالانه هزاران نفر در ایران به دلیل آسیب‌های ناشی از آلودگی هوا راهی مراکز درمانی می‌شوند و برخی از آنان نیز فوت می‌کنند. مرکز تحقیقات آلودگی هوای دانشگاه تهران پیش‌تر اعلام کرده بود که سالانه ۴۰ هزار نفر در ایران به‌ دلیل آلودگی هوا به مرگ زودرس دچار می‌شوند.

برگرفته ای از سایت ایندیپندنت فارسی، ۲۵ جولای ۲۰۲۲