ایران و گاز مایع به موضوعاتی گره خورده که در قلب سیاست جمهوری اسلامی است. مناقشه هسته‌ای و تحریم‌های بین‌المللی ناشی از آن یکی از پروژههای زیربنایی ایران را به بن‌بست رسانده است.
حمیدرضا عراقی، مدیر عامل اسبق شرکت ملی گاز ایران گفت که چشم‌انداز کنونی صادرات گاز از ایران و حتی تامین گاز داخلی پرابهام است و به دلیل تحریم‌ها، تضاد منافع با کشورهای همسایه و فقدان تکنولوژی نه تنها امکان صادرات فراهم نیست بلکه در آینده برای تامین گاز در داخل کشور هم مشکلاتی ایجاد خواهد شد.
عراقی به ایلنا گفت: «منابع گاز لایزال نیست و در حال افت است باید هم منابع قدیمی فشارافزایی تقویت و هم منابع جدید کشف شود در غیر این صورت توسعه انرژی کشور که منوط به گاز شده یعنی این ۸۰ درصد انرژی اولیه وابسته به گاز با همین روند و ساده‌اندیشی موقف می‌شود و هم اینکه بحران‌های اجتماعی ایجاد می‌کند، ضمن اینکه برای صنایع و نیروگاه‌ها خطرناک است، مسئولین کشور باید فکر تامین منابع گاز باشند و انرژی‌های تجدیدپذیر را وارد سبد سوخت کنند در غیر این صورت در آینده نه چندان دور بحران انرژی خواهیم داشت.»
او همچنین پروژه گاز مایع یا ال‌ان‌جی ایران را به دلیل تحریم‌ها شکست‌خورده خواند و گفت چهار تا پنج میلیارد دلار از سرمایه‌گذاری ایران در این حوزه عملا از بین رفته است و تغییر آن از تکنولوژی غربی به تکنولوژی روس‌ها در صورت موافقت مسکو هم با تردید مواجه است: «تحریم اجازه نداد ال‌ان‌جی در ایران راه بیفتد…درباره امکان پیشبرد ال‌ان‌جی با گازپروم روسیه هم این امکان مشروط است، روس‌ها اگر بخواهند این امکان وجود دارد، اما موضوع این است که طراحی ایران‌ال‌ان‌جی قدیمی است و باید برچیده شود. ما چهار تا پنج میلیارد دلار در این پروژه سرمایه‌گذاری کردیم اما در زمان تحریم نتوانستیم کار را پیش ببریم اکنون باید ببینیم آیا این امکان وجود دارد که به تکنولوژی روسیه برگردد یا خیر.»
عراقی گفت که ایران برای صادرات گاز به اروپا باید بتواند قراردادهای ۲۰ تا ۲۵ ساله با همسایگانش منعقد کند و اجرای این پروژههای لازم برای آن پنج سال طول می‌کشد. در این میان روسیه، ترکیه و آمریکا هم به دلایل مختلف با ورود گاز ایران به اروپا مخالفند.
ایران و ال‌ان‌جی، یک رویای ۴۴ ساله
براساس اطلاعاتی که وزارت نفت ایران در وبسایت رسمی خود منتشر کرده است، مطالعات مهندسی احداث کارخانه ال‌ان‌جی ایران در بوشهر و با عنوان کالینگس (KALINGAS) در سال ۱۳۵۶ انجام شد. قرار بود این کارخانه سه میلیون تن ال‌ان‌جی در سال تولید کند و کشتی‌هایی به ظرفیت ۱۳۰ هزار مترمکعب برای انتقال ال‌ان‌جی به بازارهای مصرف عمدتا غربی در نظر گرفته شده بودند. با وقوع انقلاب این پروژه متوقف شد.
اجرای این پروژه را شرکت‌های آمریکایی در دست داشتند که خروج آن‌ها از ایران عملا پروژه را متوقف کرد.
بار دیگر در دولت اصلاحات با توافق با چند شرکت اروپایی طرح احداث سه کارخانه تولید ال‌ان‌جی کلید خورد. این سه کارخانه به نام‌های ایران ال‌ان‌جی(Iran LNG) به ظرفیت حدود ۱۰ میلیون تن، پرشین ال‌ان‌جی به ظرفیت حدود ۱۶ میلیون تن در سال و پارس ال‌ان‌جی به ظرفیت ۱۰ میلیون تن در سال قرار بود تا سال ۱۳۹۳ ساخته شوند و به بهره‌برداری برسند.
داز این سه پروژه، فقط ایران‌ال‌ان‌جی از فاز مطالعاتی به ساخت رسید ولی به دلیل تحریم‌های مرتبط با برنامه هسته‌ای، شرکت‌های اروپایی از ایران خارج شدند و پنج میلیارد دلار سرمایه‌گذاری ایران در این تاسیسات عملا بلااستفاده ماند.
برگرفته ای از سایت رادیو زمانه، ۸ اکتبر ۲۰۲۲