فقر و بیکاری نیروی کار متخصص؛ دستفروشی در داخل و ظرفشویی در خارج کشور

فقر و بیکاری سبب شده استادکاران و کارگران متخصص در حوزه صنعت به مشاغل غیرتخصصی روی بیاورند. در این میان کارگران و استادکاران فعال در ساختمان‌سازی از مشکلات مضاعفی مانند نداشتن بیمه هم در عذاب هستند.

میکائیل صدیقی مشاور کانون عالی کارگران ساختمانی کشور با بیان اینکه امسال وضعیت ساخت‌وساز به دلیل شرایط اقتصادی کشور خوب نبوده و سازندگان جرأت سرمایه‌گذاری و اجرای پروژه ندارند گفته که این رویه موج گسترده بیکاری در میان کارگران و استادکاران ایجاد کرده است.

به گفته میکائیل صدیقی ۵۰ درصد استادکاران ساختمان بیکارند و کارگران و استادکاران ساختمانیِ بیکار شده به اجبار رو به مشاغل دیگر آورده‌اند، مشاغلی که در زمره‌ی مشاغل کاذب جای می‌گیرند.

او گفته کارگران و استادکاران در استان‌های بزرگ و در کلانشهرها دستفروشی می‌کنند و در استان‌های مرزی، کولبری. حتی وقتی هم به خارج کشور مهاجرت می‌کنند معمولاً به کارهای نامرتبط مشغول می‌شوند؛ استادکار داریم که در کردستان عراق ظرفشویی می‌کند یا در رستوران گارسون است، این شرایط غمبار در شأن کارگران و استادکاران حرفه‌ای ایرانی نیست و مسئولان باید پاسخگوی این وضعیت باشند.

مشاور کانون عالی کارگران ساختمانی کشور افزوده که «هیچ زمان شرایط زندگی کارگران جزو اولویت‌های تصمیم‌سازان نبوده است؛ امروز در استان کردستان ۵۰ درصد کارگران و استادکاران ساختمانی بیکارند؛ در میان باقی نیز نیمه بیکار و موقتی‌کار زیاد داریم؛ کارگری که سر میدان می‌ایستد در ماه نهایت ۱۰ یا ۱۵ روز کار دارد یا استادکاری که روزمزد کار می‌کند، شاید فقط یک سوم ماه را شاغل باشد. آمار هوا که رو به سردی برود، بدتر می‌شود؛ در فصول سرد سال شاید ۲۰ درصد کارگران هم سر کار نباشند.»

یکی از مشکلات مضاعف کارگران و استادکاران ساختمانی، عدم برخورداری از بیمه است. قانون بیمه کارگران ساختمانی بیش از سه سال در انتظار تصویب مجلس شورای اسلامی است.

میکائیل صدیقی گفته که بیش از ۵۰۰ هزار کارگر ساختمانی در صف بیمه هستند؛ این آمار یعنی ۵۰۰ هزار خانواده در کشور فقط منتظر یک اصلاحیه هستند که فقط اصلاحیه هست و نیازی به تایید شورای نگهبان هم ندارد؛ فقط نمایندگان مجلس تصویب کنند، کار تمام است.

برای دیگر کارگران نیز وضعیت درآمدی و بیمه‌ای چندان مطلوب نیست و دولت حتی پس از شش ماه، هنوز ابلاغ حق مسکن ۶۵۰ هزار تومانی را ابلاغ نکرده است.

فرامرز توفیقی فعال کارگری در اینباره توضیح داده که تاسفانه هنوز همان صد هزار تومان افزایش حق مسکن که صد درصد قانونی است، ابلاغ و اجرا نشده؛ فقط وعده داده‌اند در مهرماه ابلاغ اجرایی آن صادر می‌شود و باید مابه‌التفاوت آن از ابتدای سال به حساب کارگران واریز شود که در این باره هم ضمانتی وجود ندارد.

فعالان کارگری معتقدند با توجه به افزایش سرسام‌آور تورم دولت باید برای افزایش دستمزدهای اقشار کم‌درآمد اقدامی فوری انجام دهد اما فرامرز توفیقی می‌گوید وقتی دولت هنوز افزایش رقم حق مسکن را ابلاغ نکرده چطور می‌توان امیدوار بود که برای افزایش دستمزدها در نیمه دوم سال اراده‌ و توجهی وجود داشته باشد.

با اینهمه فرامز توفیقی تأکید کرده که «اگر برای ترمیم مزد نباشد در نیمه دوم سال، بحران معیشت جدی‌تر خواهد شد. وقتی نمی‌توانند بازار را مدیریت کنند و هیچ‌گونه راهکاری برای در دسترس قرار دادن کالاها ندارند، باید مزد را به پایه قیمت‌های تثبیت شده برسانند، در غیر این صورت حتی مایحتاج اولیه از دایره استطاعت مزدبگیران حداقلییا حتی بالاتر از حداقل خارج می‌شود.»

بر اساس آخرین آمارهای تورمی مرکز آمار ایران، نرخ تورم نقطه‌ای در شهریورماه ١۴٠١ به عدد ۴۹/۷ درصد رسیده است؛ یعنی خانوارهای کشور به‌طور میانگین ۴٩/٧ درصد بیشتر از شهریور ١۴٠٠ برای خریدیک «مجموعه کالاها و خدمات یکسان» هزینه کرده‌اند.

این آمارها نشان می‌دهد گرانی ادامه دارد و تیم اقتصادی دولت رئیسی نیز برخلاف همه شعارها و وعده‌هایی که به مردم داده بود نتوانسته با گذشت بیش از یک سال برای مهار تورم در ایران اقدامی انجام دهد.

آخرین محاسبات نیز نشان می‌دهد نرخ سبد معیشت خانوارهای متوسط کارگری در شهریور ۱۴۰۱، به حدود ۱۷ میلیون و ۶۰۰ هزار تومان رسیده است. این در حالیست که درآمد اقشار کارگری و اغلب بازنشستگان سازمان تأمین اجتماعی کمتر از میلیون تومان و حدود یک سوم رقم خط فقر است. به بیان دیگر، حقوق بخش زیادی از کارگران و بازنشستگان تنها برای پوشش هزینه‌های ۱۰ روز در ماه کفاف می‌دهد.

برگرفته ای از سایت کیهان لندن، ۸ اکتبر ۲۰۲۲