«عرشیا امام‌قلی‌زاده علمداری»، نوجوان ۱۶ ساله، چند روز پس از آزادی از زندان به قید وثیقه، خودکشی کرد.
عرشیا در جریان اعتراضات اخیر به دلیل عمامه‌پرانی در هادی‌شهر آذربایجان شرقی بازداشت و پس از ۱۰ روز، با تلاش پدرش به قید وثیقه آزاد شده بود. او روز ۶آذر به خاک سپرده شد.
یکی از اعضای خانواده امام‌قلی‌زاده در گفت‌وگو با «ایران‌وایر»، جزییاتی درباره بازداشت، خودکشی و جان باختن این نوجوان در اختیار «ایران‌وایر» گذاشته است.
عرشیا تنها نوجوانی نیست که پس از بازداشت در اعتراضات اخیر اقدام به خودکشی کرده و جان باخته است. پیش از او، جان باختن «یلدا آقا فضلی» ۱۹ ساله، درپی خودکشی پس از آزادی از زندان، خبرساز شده بود.
تن نحیف عرشیا امام‌قلی‌زاده، ۶آذر۱۴۰۱ به خاک سپرده شد، او تنها چند روز پس از آزادی از زندان به قید وثیقه، خودکشی کرد.
یکی از اعضای خانواده عرشیا دوشنبه۷آذر، یک روز پس از خاکسپاری او به «ایران‌وایر» توضیح داد که عرشیا اصالتا اهل هادی‌شهر(علمداری)، مرکز شهرستان جلفا، در آذربایجان شرقی بود، اما به دلیل شغل پدرش در رشت زندگی می‌کرد. عرشیا و پدرش از رشت به هادی‌شهر سفر کرده بودند و در آنجا، عرشیا که به همراه یکی از دوستانش به خیابان رفته بود، با دیدن یک آخوند عمامه‌اش را پراند.
عرشیا پیش از آن، به نزدیکان خود در هادی‌شهر گفته بود که در اعتراضات ضدحکومتی در رشت شرکت کرده بود.
ماموران پس از اقدام عرشیا به عمامه‌پرانی با شناسایی خودرویی که او و دوستش سوار آن بودند، به محل کار پدربزرگ عرشیا رفته و خواستار تحویل دادن عرشیا شدند. پدر عرشیا که در راه بازگشت به رشت بود با شنیدن این اتفاق ابتدا از تحویل دادن پسرش خودداری کرد، اما وقتی ماموران تهدید کردند هر جا باشد به سراغش می‌روند، از میانه راه برگشت و عرشیا را در هادی‌شهر به ماموران تحویل داد.
این عضو خانواده عرشیا توضیح داد که ماموران یک روز عرشیا را در هادی‌شهر و ۱۰ روز در زندان نوجوانان تبریز نگه داشتند و در این مدت، خانواده او هیچ امکان ملاقات یا گرفتن خبری از او را نداشتند.
پدر عرشیا سرانجام پس از ۱۰ روز موفق شد او را با قید وثیقه از زندان بیرون بیاورد و به رشت بازگرداند، اما این نوجوان پس از آزادی همواره با مادرش درباره مرگ صحبت می‌کرد و می‌گفت که در این دنیا ماندنی نیست. خانواده عرشیا با نگرانی از وضعیت روحی این نوجوان، او را نزد روانپزشک می‌برند و روانپزشک تشخیص می‌دهد او افسرده شده و داروهایی برایش تجویز می‌کند.
این عضو خانواده عرشیا توضیح داد که عرشیا پس از آزادی برای دوستانش تعریف کرده بود که زندانبانان هر شب به آن‌ها قرص می‌دادند، گاهی شکنجه می‌کردند و با باتوم کتک‌شان می‌زدند.
عرشیا به دنبال یک کشمکش روحی روانی، یک هفته پس از آزادی از زندان، مصرف دارو را آغاز می‌کند و تنها دو روز بعد، با همان داروهایی که روانپزشک تجویز کرده و مقداری داروی دیگر، به زندگی خود پایان می‌دهد.
پس از آن، ماموران به خانه پدر او هجوم برده و تلفن‌های همراه اعضای خانواده را گرفتند. خانواده عرشیا پس از تحویل گرفتن جسد او، تصمیم گرفتند که مراسم خاکسپاری و سوگواری را در شهر خود، هادی‌شهر برگزار کنند. در این بین، مقام‌های امنیتی بارها به خانه پدربزرگ عرشیا رفته و هشدار دادند که موضوع خودکشی عرشیا پس از آزادی از زندان نباید رسانه‌ای شود و مراسم باید بی سروصدا برگزار شود. آن‌ها به اعضای خانواده او گفتند: «اگر صدایتان در بیاید، اتفاق بدی برایتان خواهد افتاد.»
هم‌زمان با برگزاری مراسم خاکسپاری عرشیا در روز یکشنبه، فضای شهر کاملا امنیتی شد و به گفته این عضو خانواده، تعداد زیادی از نیروهای ضدشورش از تبریز به این شهر منتقل شده بودند تا اگر در گورستان وادی رحمت اتفاقی افتاد، وارد عمل شوند.
در زندان چه می‌گذرد که نوجوانان خودکشی می‌کنند؟
انتشار خبر خودکشی عرشیا امام قلی‌زاده علمداری، نوجوانی که به تازگی وارد شانزده سالگی خود شده بود، این سوال را در فضای مجازی مطرح کرد که جمهوری اسلامی چه برخوردی در زندان با نوجوانان دارد که برخی از آن‌ها پس از آزادی خودکشی می‌کنند؟
«سعید دهقان»، حقوقدان و وکیل دادگستری پس از این حادثه با انتشار توییتی نوشت: «برای عمامه‌پرانی، اقدامی که جرم نیست، کودکی را که مجرم نیست، بازداشت می‌کنند.»
او اضافه کرد: «همین که عرشیا و امثال او بعد از آزادی موقت خودکشی می‌کنند، باید بدانیم ماموران همچنان مشغول شکنجه‌اند.»
کانون حقوق‌بشر ایران نیز با انتشار توییتی به خودکشی عرشیا پس از آزادی از زندان اشاره کرد و نوشت: «در حبس با این نوجوانان چه می‌کنید؟» این نهاد حقوق‌بشری سپس جان باختن عرشیا را همانند مرگ یلدا آقافضلی، نوجوانی که ۵ روز بعد از آزادی خودکشی کرد، دانست.
یلدا آقافضلی از بازداشتی‌های اعتراضات اخیر، روز ۲۰آبان، تنها ۵ روز پس از آزادی از زندان، در بیمارستان تهران کلینیک جان باخت. پلیس علت مرگ او را «اوردوز» اعلام کرد.
این نوجوان ۱۹ساله، روز ۴آبان در جریان تظاهرات در میدان انقلاب تهران بازداشت شده و به زندان قرچک ورامین منتقل شده بود. یلدا آقافضلی در زندان اتهامات مطرح شده علیه خود را نپذیرفته و روز ۱۵ آبان به قید وثیقه آزاد شده بود.
به دنبال خبرساز شدن مرگ او پنج روز پس از آزادی از زندان، یکی از دوستانش صدای او را که پس از آزادی از زندان منتشر کرد که گفته بود در زندان به شدت کتک خورده و شکنجه شده بود.
مراسم خاکسپاری این دختر ۱۹ ساله، روز شنبه ۲۱آبان تحت تدابیر شدید امنیتی در بهشت‌زهرا برگزار شد.
برگرفته از سایت ایران وایر، ۲۹ نوامبر ۲۰۲۲