بهگفته سخنگوی ستاد امر به معروف و نهی از منکر، مسئله کنترل بر حجاب با استفاده از تکنولوژیهای تازه در سطح جامعه ادامه خواهد داشت اما شکل قبلی کنترل با گشت ارشاد تمام شد. معاون امور زنان رئیسی هم گفته است: «چیزی به اسم گشت ارشاد نداریم؛ پلیس امنیت اخلاقی داریم».
دو روز پس از سخنان دادستان کل کشور مبنی بر اینکه گشت ارشاد تعطیل شده است، حجتالاسلام سیدعلی خانمحمدی، سخنگوی ستاد امر به معروف و نهی از منکر، دوشنبه ۱۴ آذر در مصاحبه با وبسایت «جماران» گفت: «الآن از طرف دستگاههای مختلف در سطح کشور دارد پیگیری میشود که نسبت به بحث کشف حجاب سازوکارهای مناسبی را داشته باشند و بتوانند با آن مقابله کنند. تعداد معدودی دارند هنجارشکنی و بیقانونی میکنند و مسئولان مختلف نمیتوانند نسبت به آن بیتفاوت باشند.»
خانمحمدی همچون دیگر مسئولان حکومتی برای توجیه اعمال خود، بحث حجاب را «مطالبه عمومی» در جامعه عنوان کرد و افزود قرار است تصمیمات در مورد حجاب «در یک چارچوب نوینتر، با استفاده از تکنولوژیهایی که در این زمینه هست و با فضایی که یک طرفه نباشد، انجام شود». او در همین حال تأکید کرد: «اما گشتهای امنیت اخلاقی و اجتماعی که برقرار بوده با دستور دادستانی و مرجع قضایی توسط فراجا انجام میشده و الآن مأموریتش تمام شده است.»
محمدجعفر منتظری دادستان کل کشور، شنبه گذشته ۱۲ آذر در جلسهای زیر عنوان «جهاد تبیین» که موضوع آن «تبیین ابعاد جنگ ترکیبی در اغتشاشات اخیر» بود اعلام کرد که گشت ارشاد تعطیل شده است. او برای آنکه موضوع را عادی جلوه دهد به این خبر افزود که گشت ارشاد از همان جایی که در گذشته تأسیس شد از همان جا نیز تعطیل گردید.
با این حال محمدجعفر منتظری همان روز تأکید کرد که «البته قوه قضائیه نظارتهای خود را بر کنشهای رفتاری در سطح جامعه ادامه میدهد».
سخنگوی ستاد امر به معروف و نهی از منکر در ادامه سخنان خود افزود: «امروز طبق قانون کسی حق ندارد به آمر به معروف بگوید به شما ارتباطی ندارد و نباید امر به معروف کنید. طبق اصل هشتم قانون اساسی همه مردم میتوانند آمر به معروف و ناهی از منکر باشند، ولی باید به شیوه درست و صحیح انجام شود. (…) ما نمیتوانیم بگوییم یک نفر در حوزه مسائل اجتماعی تذکر دهد و هیچکس هم ناراحت نشود و مشکلی هم پیش نیاید. قطعاً مختصری هست، ولی باید فضا به سمت آرامش برود تا بتوانیم در چارچوب درستی این قضایا انجام شود.»
سیدعلی خانمحمدی تأکید کرد که در مورد بودن یا نبودن گشت ارشاد در سطح اجتماع، «مسئولان مختلف باید تصمیم بگیرند و جمعبندی کنند».
در همین حال، انسیه خزعلی، معاون امور زنان ابراهیم رئیسی نیز در مراسمی در دانشگاه صنعتی شریف به موضوع گشت ارشاد اشاره کرد و گفت: «من نگفتم گشت ارشاد نداریم، من گفتم چیزی به اسم گشت ارشاد نداریم؛ ما پلیس امنیت اخلاقی داریم.»
خزعلی ۵ شهریورماه گذشته در پاسخ به پرسشی درباره رفتار گشت ارشاد با زنان، گفته بود: «چیزی به نام گشت ارشاد نداریم چراکه ممکن است درصدی از فعالیت پلیس امنیت اجتماعی به این موضوع بهعنوان یک جرم اختصاص یابد، چراکه رعایت حجاب و عفاف در قانون درج شده است.»
خزعلی در دانشگاه شریف با بیان اینکه «هر کشوری پوششی دارد و آزادی مطلق هیچ جایی نیست»، افزود: «پوششی که الان میبینید اسلامی نیست طبق پوشش اسلامی هیچ مویی نباید پیدا باشد.»
دادستان کل جمهوری اسلامی ۱۰ آذرماه گفته بود «مجلس و شورای عالی انقلاب اسلامی در حال کار و مطالعه بر روی مساله حجاب هستند و نتایج آن تا ۱۵ روز آینده مشخص خواهد شد.» با این حال او تأکید کرده بود که «دستگاه قضائی بهدنبال تعطیلی پلیس امنیت اجتماعی نیست منتهی بعد از حوادث اخیر دستگاههای امنیتی و فرهنگی بهدنبال حل مدبرانهای مسأله هستند».
به نظر میرسد پایان مأموریت گشت ارشاد و چگونگی آن در هالهای از ابهام قرار دارد اما از سخنان مسئولان حکومتی میتوان برداشت کرد که بر سر تحمیل حجاب اجباری همچنان توافق نظر وجود دارد.
برگرفته ای از سایت رادیو زمانه، ۶ دسامبر ۲۰۲۲