درآمدهای نفتی ایران در سال آینده کاهش چشمگیری خواهند داشت؛ واقعیتی که کاهش تقاضای جهانی از یک سو و محدودیتهای متعدد برای حکومت ایران از سوی دیگر بر آن تاثیر گذاشتهاند. با این حساب، جمهوری اسلامی در حالی که با بزرگترین چالش خیابانی تاریخ خود روبرو است باید با کاهش مهمترین منبع مالی خود نیز دست و پنجه نرم کند.
طبق گزارش مرکز پژوهشهای مجلس، طبق «سناریوی واقعبینانه» (یعنی تداوم تحریمها) درآمد ایران از صادرات نفت و میعانات گازی، حدود ۲۷.۳ میلیارد دلار خواهد بود. این گزارش با فرض استمرار تحریمها، ادامه جنگ روسیه در اوکراین و تلاش مسکو برای جایگزین کردن بازار اروپا و کاهش رشد در اقتصادهای نوظهور، تخمین زده است که ایران در سال جدید میلادی، روزانه حدود یک میلیون بشکه با قیمت حدود ۷۵ دلار (با توجه به تخفیفهای اجباری که ایران بهدلیل تحریم میدهد) بفروشد که حدود ۲۷.۳ میلیارد دلار در طول سال خواهد بود. این گزارش اشاره کرد که بیشتر کشورهای عضو «اوپک» قیمت نفت را در بودجه سال آینده خود به طور متوسط بین ۷۰ تا ۸۸ دلار پیشبینی کردهاند.
طبق آمار خود جمهوری اسلامی، میزان فروش نفت در سال ۲۰۲۲ حدود ۳۷ میلیارد دلار بود و با این حساب، ایران با کاهشی ۱۰ میلیارد دلاری روبرو خواهد بود. میزان فروش نفت در سال ۲۰۲۲ البته بالاتر از ۲۰۲۱ و بسیار بالاتر از سال ۲۰۲۰ بود؛ علت کاهش در این دو سال، همهگیری کرونا و کاهش شدید فعالیت اقتصادی مهمترین مشتری نفتی ایران، چین، بود. اما در سال آینده، مشتریهای دیگر ایران مثل هند هم با کاهش رشد اقتصادی روبرو خواهند بود. در ضمن، روسیه بیشازپیش به رقیب ایران بدل خواهد شد، چرا که بهدلیل کاهش روابط نفتی خود با کشورهای غربی، قصد دارد صدور نفت ارزان به چین را افزایش بدهد.
دولت ابراهیم رئیسی هنوز بودجه سال آینده شمسی را منتشر نکرده است و تخمینهای نفتی قطعا در آن نقش مهمی خواهند داشت. ایران در حال حاضر، با گرانترین دلار تاریخ خود (۴۰۰ هزار ریال) روبرو است؛ یعنی افزایشی چشمگیر نسبت به همین چند ماه پیش که قیمت دلار حدود ۳۱ هزار تومان بود.
جمهوری اسلامی معمولا آمار شفافی در زمینه صادرات و درآمد نفتی ارائه نمیکند و کارشناسان در این زمینه، معمولا به تخمینهای اوپک و سایر سازمانهای بینالمللی اتکا میکنند.
برگرفته ای از سایت ایندیپندنت فارسی، ۱ ژانویه ۲۰۲۳