منابع آگاه می‌گویند که دولت جدید اسرائیل با هدف مقابله با «تهدیدهای» ایران، برای پیشبرد گفت‌وگوهای مورد حمایت آمریکا با عربستان سعودی و تقویت همکاری‌های «نظامی و اطلاعاتی» بین دو کشور پیش‌قدم شده است.
خبرگزاری بلومبرگ روز جمعه ۲۸ بهمن به نقل از چندین منبع مطلع گزارش داد که پیش از برگزاری نشست اخیر کارگروه مشترک آمریکا و شورای همکاری خلیج فارس در ریاض، مقامات عربستان سعودی و اسرائیل برای سنجش زمینه‌های گفت‌وگو و همکاری بین دو کشور دیدار کرده‌اند.
این منابع که نخواستند نام‌شان فاش شود همچنین گفتند که قرار است رایزنی‌های بیشتری بین دو طرف در شهر پراگ، پایتخت جمهوری چک و همزمان با کنفرانس امنیتی مونیخ انجام شود.
در سال‌های اخیر حملات پهپادی به نفتکش‌ها در خلیج فارس و همچنین تأسیسات نفتی عربستان که به شبه نظامیان مورد حمایت حکومت ایران نسبت داده شده، به نگرانی‌ها از تهدیدات جمهوری اسلامی در میان سایر کشورهای منطقه دامن زده است.
دانا استرول، دستیار وزیر دفاع آمریکا در امور خاورمیانه، که روز دوشنبه در ریاض حضور داشت تماس و گفت‌وگوی سایر کشورهای منطقه با اسرائیل را «به نفع ثبات و امنیت منطقه» دانست.
يکی از اهداف مهم مذاکرات مقامات آمريکايی با مقامات عربستان سعودی و ساير کشورهای شورای همکاری خليج فارس تشويق آنها به همکاری بيشتر در برنامه‌های دفاع ضد هوايی، ضد موشکی و دريايی و گسترش همکاری‌های امنيتی و اطلاعاتی بين خود اين کشورها و با آمريکا بود.
آمریکا و شش کشور شورای همکاری خلیج فارس در پايان این نشست دو روزه با صدور بیانیه‌ای مشترک، جمهوری اسلامی را یک «تهدید فزاینده» برای امنیت منطقه توصیف کردند.
واشینگتن و کشورهای عربی حاضر در این نشست همچنین تداوم «سیاست‌های بی‌ثبات‌کننده» جمهوری اسلامی ایران از جمله «حمایت از تروریسم، استفاده از موشک‌های پیشرفته، جنگ‌افزارهای سایبری و سامانه‌های هواپیمای بدون سرنشین (پهپادها) و گسترش آنها در منطقه و سراسر جهان» را محکوم کردند.
به نوشته بلومبرگ، ترمیم شکاف تاریخی بین عربستان سعودی و اسرائیل تغییر مهمی در آرایش قدرت‌ها و سیاست منطقه است ولی تا حد زیادی به تغییر موضع ریاض بستگی دارد که عادی‌سازی مناسبات با اسرائیل را مشروط به تاسیس کشور مستقل فلسطینی می‌داند.
با وجود این، برخی تحلیلگران نظر به تشدید درگیری‌های خشونت‌آمیز بین اسرائیل و فلسطینیان از زمان بازگشت بنیامین نتانیاهو به قدرت، چنین تغییری در سیاست استراتژیک ریاض را بعید می‌دانند.
به‌علاوه، گزارش بلومبرگ حاکی است دولت عربستان ممکن است شروط دیگری هم داشته باشد که مهم‌ترین آنها تعهد «قاطع‌تر» دولت آمریکا به مقابله با تهدیدهای ایران است.
بهبود مناسبات اسرائیل با کشورهای عربی و پیشگیری از بحران‌هایی که ممکن است صدور و قیمت نفت را دچار تلاطم کند یکی از اولویت‌های مهم دولت جو بایدن است.
نشانه‌های ديگری از بهبود مناسبات دو کشور ديده می‌شود از جمله اجازه عبور پروازهای مسافربری اسرائيلی به مقصد آسيای شرقی و استراليا از حريم هوايی عربستان سعودی و افزايش ملاقات مقام‌های نظامی دو کشور از زمانی که اسرائيل طبق تقسيم‌بندی‌های ارتش آمريکا در حوزه ستاد فرماندهی مرکزی ايالات متحده (سنتکام) قرار گرفت.
برخی کارشناسان بر این باورند که هرچند از نظر مقابله با تهديدهای ايران بين اسرائيل و عربستان سعودی و ساير کشورهای شورای خليج فارس «همسويی مهمی» وجود دارد ولی اين عامل برای عادی‌سازی مناسبات اسرائيل و عربستان سعودی «کافی نخواهد بود».
عربستان، که پیشاهنگ و دارای نفوذ اصلی در شورای همکاری خلیج فارس است، از هشت سال پیش روابطی به‌شدت بحرانی با جمهوری اسلامی ایران دارد.
با وجود این، پنج دور مذاکرات برای کاهش تنش بین تهران و ریاض، با میانجی‌گری عراق، در جریان بوده و نخست وزیر عراق هفته گذشته به روزنامه الشرق‌الاوسط گفت که مقامات سعودی برای ادامه این نوع تماس‌ها ابراز آمادگی کرده‌اند.
برگرفته ای از سایت رادیو فردا، ۱۸ فوریه ۲۰۲۳