بر اساس گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی در سال تحصیلی ۱۴۰۱-۱۴۰۰ بیش از ۹۱۱ هزار دانش‌آموز در ایران از تحصیل بازمانده‌اند. استان سیســتان و بلوچستان در دو شــاخص «بازماندگی از تحصیــل» و «ترک تحصیل» بدترین وضع را داشته است.
بر اساس این گزارش، نرخ دانش‌آموزان بازمانده از تحصیل در سال تحصیلی گذشته در مقایسه با سال تحصیلی ۱۳۹۵-۱۳۹۴، بیش از ۱۷ درصد افزایش یافته و «تبعیض طبقاتی و جنسیتی»، «فقر فرهنگی» و «محدودیت‌ها و محرومیت‌ها» از جمله دلایل آن بوده است.
گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس نشان می‌دهد که بیشترین آمار بازماندگی از تحصیل با نزدیک به ۵۳۶ هزار نفر در مقطع متوسطه دوم رخ داده و بیش از ۷۲ هزار کودک فقط در مقطع ابتدایی از تحصیل بازمانده‌اند.
پیش از این معصومه نجفی پازوکی، معاون آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش، در روز ۱۹ بهمن درباره وضعیت دانش‌آموزان بازمانده از تحصیل در سال تحصیلی جاری گفته بود: «در ابتدای سال تحصیلی متولدین ۶ تا ۱۱ سال توسط ثبت احوال اعلام شد و سامانه سیدا هم تعداد ثبت‌نام در مدارس را اعلام کرد که حاکی از این بود ۲۰۴ هزار و ۳۱۲ نفر بازمانده از تحصیل هستند.»
با توجه به رده سنی که خانم نجفی پازوکی به آن اشاره کرده، گمان می‌رود که این آمار تنها مربوط به مقطع ابتدایی بوده است.
درباره آمار کل دانش‌آموزان بازمانده از تحصیل در سال تحصیلی ۱۴۰۲-۱۴۰۱ تاکنون گزارش رسمی منتشر نشده است.
اما علی آقامحمدی، قائم مقام وزیر کشور، اواسط ماه اسفند گفته بود: «۸۷۴ هزار کودک و نوجوان بازمانده از تحصیل در محلات کمتر برخوردار شناسایی شده‌اند.»
بر اساس گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس، تعداد دانش‌آموزان بازمانده از تحصیل در برخی استان‌ها نرخ بیشتری دارد.
پنج استان سیستان و بلوچستان، آذربایجان غربی، خراسان رضوی، خراسان شمالی و گلستان در سال تحصیلی ۱۴۰۱-۱۴۰۰ همچون سال تحصیلی ۱۳۹۵-۱۳۹۴ بیشترین فراوانی را در زمینه بازماندگی از تحصیل داشته‌اند.
در این گزارش همچنین از استان سیستان و بلوچستان با عنوان استانی نام برده شده که در دو شــاخص «بازماندگی از تحصیــل» و «ترک تحصیل» وضعیت «بســیار نامناسب‌تری» داشته و در سال تحصیلی گذشته ۱۴۵ هزار و ۳۴۰ نفر یعنی معادل بیش از ۱۸ درصد از جمعیت دانش‌آموزی این استان از تحصیل بازمانده و بیش از چهار درصد از آن‌ها ترک تحصیل کرده‌اند.
در گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس آمده است که «بازماندگی از تحصیل با وضعیت رفاه خانوار مرتبط است.»
معاون آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش پیشتر از ترک تحصیل ۹۶ دانش‌آموز به دلیل «ازدواج» در سال تحصیلی جاری خبر داده بود که این آمار با موضوع «کودک‌همسری» ارتباط مستقیم دارد. این پدیده که معمولا آمار دقیقی از آن اعلام نمی‌شود در بیشتر مواقع به دلیل مشکلات اقتصادی خانواده‌ها اتفاق می‌افتد.
برگرفته ای از سایت رادیو فردا، ۱۱ مارس۲۰۲۳