خبرگزاری رویترزبا استناد به گزارش ۹ منبع سوری، ایرانی، اسرائیلی و غربی، ادعا کرد که تهران از هواپیماهایی که قرار بود کمک‌های بشردوستانه برای زلزله‌زدگان سوری ببرند، جهت ارسال تسلیحات و تجهیزات نظامی به سوریه، متحد استراتژیکش استفاده کرده است.
این منابع به خبرگزاری رویترز گفته‌اند که هدف ایران از این اقدامات افزایش قدرت دفاعی این کشور در برابر اسرائیل و همچنین تقویت بشار اسد، رئیس جمهوری سوریه بوده است.
پس از زلزله مرگبار سوریه و ترکیه در روز ۶ فوریه، صدها پرواز ایرانی به مدت هفت هفته به منظور ارسال کمک‌های بشردوستانه به زلزله‌زدگان سوری در فرودگاه‌های حلب، دمشق و لاذقیه فرود آمدند.
به گفته دو منبع محلی و یک منبع غربی این محموله‌ها شامل تجهیزات مخابراتی پیشرفته، باتری‌های رادار و لوازم یدکی مورد نیاز برای سیستم دفاع هوایی ایرانی سوریه که در جنگ داخلی این کشور استفاده می‌شود، بوده‌اند.
خبرگزاری رویترز در این گزارش با مقامات اطلاعاتی غربی، منابع نزدیک به رهبری ایران و اسرائیل و همچنین یک افسر سابق و یک افسر در حال خدمت ارتش سوریه در رابطه با این پرواز‌ها گفتگو کرده است.
نماینده ایران در سازمان ملل در نیویورک گزارش‌ها مبنی بر استفاده ایران از پروازهای بشر دوستانه برای ارسال تجهیزات نظامی به سوریه را نادرست خواند. دولت سوریه در این باره هیچ اظهار نظری نکرده است. منابع محلی می‌گویند که اسرائیل به سرعت از ارسال تسلیحات ایرانی به سوریه مطلع شد و کارزاری تهاجمی در جهت مقابله با آن به راه انداخت.
یوسی کوپرواسر، کارشناس امنیتی، رئیس پیشین پژوهش در ارتش اسرائیل و همچنین مدیر کل سابق وزارت امور استراتژیک این کشور می‌گوید که اطلاعات اسرائیل از این محموله‌ها آن‌قدر کامل و دقیق بود که ارتش این کشور دقیقا می‌دانست در حملات هوایی به کاروان‌ها کدام کامیون را مورد هدف قرار دهد.
«اسرائیل در حمله به تسلیحات ارسالی ایران به سوریه در قالب ‘کمک‌های بشردوستانه’ تردید نمی‌کند»
یک مقام دفاعی اسرائیل به شرط پنهان ماندن هویتش گفت: «اسرائیل انتقال‌‌های قابل توجهی از تجهیزات نظامی ایرانی، بیشتر به صورت قطعات ارسال شده تحت پوشش محموله‌های کمک‌رسانی به زلزله‌زدگان سوری را شناسایی کرد.»
او افزود که ارسال این تجهیزات عمدتا در قالب محموله‌های امدادی به فرودگاه حلب در شمال سوریه و توسط یگان ۱۸۰۰۰ لشکر سوری نیروهای قدس، بازوی جاسوسی و شبه‌نظامی سپاه پاسداران ایران به رهبری حسن مهدوی سازماندهی شد. همچنین انتقال زمینی این تجهیزات محموله‌ها توسط یگان ترابری ۱۹۰ سپاه قدس به رهبری بهانم شهریری انجام شد.
عبد الجبار العكيدی، فرمانده پیشین و متواری ارتش سوریه که همچنان ارتباطاتش در ارتش این کشور را حفظ کرده است می‌گوید: «حملات اسرائیل همچنین جلسه فرماندهان شبه‌نظامیان ایرانی و محموله تراشه‌های الکترونیکی که برای ارتقای سامانه‌های تسلیحاتی استفاده می‌شود، هدف قرار داد.» وی درباره مکان این جلسه اطلاعاتی نداد.
به گفته یک منبع منطقه‌ای، ارتش اسرائیل به باند فرودگاه حلب تنها ساعتی پس از فرود دو هواپیمای باری ایرانی حامل تجهیزات نظامی که در پوشش کمک‌های بشردوستانه به سوریه ارسال شده بود، حمله کرد. این اطلاعات توسط دو منبع امنیتی غربی تایید شده است.
اسماعیل قاآنی، فرمانده نیروهای قدس سپاه پاسداران نخستین مقامی بود که در مناطق زلزله‌زده سوریه حاضر شد. بازدید او از این مناطق حتی چند روز پیش از بازدید بشار اسد، رئیس جمهوری سوریه انجام شد.
در صورت وقوع چنین فجایع انسانی، هواپیماهای امدادرسانی سازمان ملل می‌توانند از مقامات محلی برای فرود اجازه بگیرند و کالاهای بشردوستانه در چنین مواردی از تحریم‌ها مستثنی هستند. در این مورد، مقامات سوری به پروازهای مستقیم از مبدا روسیه و ایران اجازه فرود دادند.
یکی از مقامات محلی نزدیک به بیت رهبری ایران گفت: «زمین لرزه فاجعه‌ای دردناک است، اما همزمان یاری خدا به ما بود تا بتوانیم به برادرانمان در سوریه در مبارزه با دشمنانشان کمک کنیم. محموله‌های تسلیحات بلافاصله به سوریه ارسال شدند.»
با افزایش نفوذ ایران در سوریه از آغاز جنگ داخلی این کشور در سال ۲۰۱۱ به دلیل پشتیبانی تهران از بشار اسد، ارتش اسرائیل سال‌هاست حملاتی را علیه اهدافی که آن‌ها را مرتبط با ایران می‌خواند، انجام می‌دهد.
یک افسر ارتش سوریه باشرط محفوظ ماندن هویتش، با اشاره به افزایش تلاش‌های اسرائیل در جهت شکست ایران در منطقه گفت: «چرا اکنون؟ صرفا به این خاطر که آن‌ها اطلاعاتی مبنی بر توسعه سریع چیزی در اختیار دارند و باید روندش را کند و متوقف کنند. زلزله فرصتی مناسب پدید آورد. هرج و مرج ناشی از آن اجازه فرود آسان را به هواپیماهای ایرانی داد.»
به گزارش یک منبع امنیتی منطقه‌ای و دو منبع غربی، درپی پیامدهای این زمین‌لرزه‌ها، ارتش اسرائیل در روز ۳ آوریل چند انبار تسلیحاتی را در کوه‌های المضيع در منطقه الکسوه در جنوب دمشق هدف قرار داد. این انبارها احتمالا بزرگترین و مستحکم‌ترین سایت نظامی نیروهای ایران و حزب‌الله لبنان در سوریه بود. در این حملات یک ایستگاه رادار که برای هدایت پهپادها استفاده می‌شد نیز هدف قرار گرفت.
یک منبع غربی می‌گوید: «به باور ما نیروهای ایرانی مقادیر بسیار زیادی از تسلیحات را انتقال دادند. آن‌ها حتی آن مقدار از تسلیحاتی که در حملات پیشین پهپادی اسرائیل از دست داده بودند را جایگزین کردند.»
برگرفته ای از سایت یورونیوز (اتحادیه اروپا) به زبان فارسی، ۱۲ آپریل ۲۰۲۳