کاوشگر امید امارات متحده عربی روز دوشنبه، از کوچک‌ترین قمر مریخ به نام دیموس تصویری با جزئیات دقیق منتشر کرد. به گفته دانشمندان، انتشار این تصویر به درک بهتر منشا این قمر که پستی و بلندی بسیار دارد، کمک خواهد کرد.
این کاوشگر که نخستین فضاپیمای متعلق به یک ماموریت فضایی میان‌سیاره‌ای در جهان عرب به شمار می‌رود، دو سال است که به دور مریخ در گردش است و مدام از مقابل قمر دیموس و همزاد بزرگ‌تر آن یعنی فوبوس عبور کرده است.
به گفته مسئولان ماموریت مریخ امارات، این کاوشگر در جریان سفر خود به دور مریخ به فاصله ۱۱۰ کیلومتری از دیموس رسید. دیموس جرمی سنگی به شکل دانه لوبیا است که تنها ۱۲ کیلومتر پهنا دارد.
به گزارش خبرگزاری فرانسه، این فضاپیما که در اصل «الامل» نام دارد (در زبان عربی به معنای امید)، تصاویری با جزئیات دقیق از این قمر به زمین ارسال می‌کند که تاکنون سابقه نداشته است. این کاوشگر برای تصویربرداری خود از این قمر مریخ، از طول‌موج‌های فرابنفش و فروسرخ استفاده می‌کند.
این کاوشگر همچنین برای نخستین بار، سمت دیگر این قمر را رصد کرد و مناطقی از آن را نشان داد که ترکیبات تشکیل‌دهنده‌شان تاکنون بررسی نشده بود. تصاویر ارسالی این فضاپیمای اماراتی به بحث‌ها درباره اینکه قمرهای عجیب مریخ چگونه در این مدارها قرار گرفته‌اند، دامن زده است.
حصه المطروشی، مدیر علمی پروژه اکتشاف مریخ امارات، در این باره گفت: ما درباره خاستگاه هر دو قمر فوبوس و دیموس تردید داریم.
یکی از نظریه‌های اصلی این است که این دو قمر، زمانی سیارک‌های در حال گذر بوده‌اند و ناخواسته به مدار مریخ کشیده‌اند؛ اما المطروشی می‌گوید مشاهدات نزدیکشان از دیموس نشان می‌دهد که این قمر به خاستگاه سیاره‌ای بسیار نزدیک است.
کریستوفر ادواردز، دانشمند مسئول یکی از ابزارهای نصب‌شده روی این کاوشگر، می‌گوید که هر دو این اجرام، ویژگی‌های فروسرخ دارند که این ساختار، بیشتر به مریخ بازالتی نزدیک است تا یک سیارک. این به معنای آن است که این قمرها، روزگاری بخشی از مریخ بوده و در اثر یک برخورد سیارکی بزرگ به مدار مریخ کشانده شده‌اند.
تمدید ماموریت
شیخ محمد بن راشد آل مکتوم، حاکم دبی، در توییتی نوشت که کاوشگر امید این نظریه را که قمر دیموس زمانی سیارک بوده است، رد می‌کند و در عوض نشان می‌دهد که این قمر، زمانی جزئی از مریخ بوده و میلیون‌ها سال پیش از آن جدا شده است. چیزی شبیه به ماه خود ما که گمان می‌رود بخشی از زمین بوده و روزگاری از آن جدا شده است.
سازمان فضایی امارات متحده عربی همچنین اعلام کرد که ماموریت کاوشگر امید را یک سال دیگر تمدید می‌کند و در این مدت، این فضاپیما به پرواز از نزدیک خود به قمر دیموس و گردآوری داده‌های بیشتر ادامه خواهد داد.
این فضاپیما سال ۲۰۲۰ به فضا پرتاب شد و در سال ۲۰۲۱ در مدار مریخ قرار گرفت. فاصله این کاوشگر با مریخ باعث شد جزئیات بهتری از قمر دیموس، به‌خصوص از دینامیک آب‌وهوایی آن، ثبت کند.
این سبب می‌شود که این کاوشگر به مدار وسیع دیموس که در فاصله ۲۳ هزار کیلومتری از مریخ واقع شده است، به‌مراتب نزدیک‌تر شود.
امارات متحده عربی همچنین در نظر دارد که طی سال آینده، یک مریخ‌نورد بدون‌سرنشین را بر سطح سیاره سرخ فرود آورد.
برگرفته ای از سایت ایندیپندنت فارسی، ۲۷ آپریل ۲۰۲۳