«با وجود تولید حدود سه میلیون تن برنج در ایران، برخی واردکنندگان با استفاده از ارز دولتی حدود سه میلیون تن برنج وارد کرده‌اند. در نتیجه این اقدام برنج تولیدی کشاورزان داخلی روی دست آن‌ها ماند و ضرر کردند. اختصاص ارز دولتی به واردکنندگان شفاف نیست ولی دولت و مجلس در برابر هرگونه تحقیق و تفحص در مورد ارزهای دولتی و بانک مرکزی مقاومت می‌کنند.» این خلاصه‌ای از گفت‌وگوی اخیر جبار کوچکی‌نژاد، نماینده رشت در مجلس شورای اسلامی، با پایگاه خبری جماران است.
از انتشار گزارش فساد مالی گسترده در واردات چای حدود یک هفته می‌گذرد و حالا خبرهایی در مورد رانت و فساد در دیگر بخش‌ها از جمله واردات برنج آغاز شده است. این گزارش‌ها می‌توند نشانه‌ای باشد حاکی از آنکه فساد مالی گسترده و سازمان‌یافته تحت عنوان «واردات محصولات کشاورزی» می‌تواند با چراغ سبز و مجوز دولتی‌ها انجام شود.
به گفته نماینده رشت در مجلس شورای اسلامی، مافیای برنج ناگهان حدود دو تا سه میلیون تن برنج با ارز ۴۲۰۰ تومانی و ارز ۲۸ هزار و ۵۰۰ تومانی وارد کرده‌اند، در حالی که برنج تولیدی کشاورزان ایرانی در شمال روی دست آن‌ها مانده است.
کوچکی‌نژاد در تشریح وضعیت زندگی شالی‌کاران شمال ایران گفت: «آن‌ها نه می‌توانند شهریه فرزندانشان را بدهند، نه می‌توانند خانه بسازند و نه می‌توانند کاری انجام دهند. بحث ما این است که چه کسی مجوز واردات این میزان برنج را داده است؟»
نماینده رشت گفت: «آیا ما در ایران به واردات سه میلیون تن برنج نیازداریم؟ شما می‌دانید که برنج اگر یک سال بماند فاسد می‌شود و کشاورزان مجبورند برنجشان را به دریا بریزند تا خوراک ماهی‌ها شود.»
به گفته کوچکی‌نژاد، کسی که این میزان برنج به ایران وارد کرده، چه معاون اول رئیس‌جمهوری باشد چه وزیر جهادکشاورزی یا حتی یکی از وزرای دولت قبل باید مجازات شود و کاری که دولت می‌تواند انجام دهد، این است که امکان تحقیق و تفحص برای شناسایی ریشه‌های فساد را فراهم کند.
نماینده رشت تاکید کرد که مافیای واردات در بخش چای و برنج کشاورزان داخلی را به «خاک سیاه» نشانده‌اند. در حالی که طبق اصل ۳ قانون اساسی جمهوری اسلامی، دولت‌ها موظف‌اند کشاورزی را به «خودکفایی» برسانند.
کوچکی‌نژاد ضرورت شفاف شدن نحوه تخصیص ارز نیمایی و ارز ۴۲۰۰ تومانی و ارز ۲۸ هزار و ۵۰۰ تومانی را یادآور شد و ضمن اشاره به «ضعف مدیریتی» در دولت‌های مختلف، اذعان کرد: «نمی‌گذارند تحقیق و تفحص انجام شود.» او گفت: «من دو بار به قالیباف تذکر دادم و سه بار نامه نوشتم. طبق قانون، بانک مرکزی مجرم است و باید مسیر را باز کند و به ما اتاق بدهد که آنجا متمرکز شویم اما نزدیک به دو سال می‌گذرد که این کار انجام نشده است.»
او «مافیای واردات» را بسیار گسترده و قدرتمند توصیف کرد و افزود: «سالیان سال است که با مافیای واردات که ارز ۴۲۰۰ تومانی گرفته، درگیریم اما تا امروز همین مافیا اجازه نداده است تحقیقات به نتیجه برسد.»
کوچکی‌نژاد در ادامه توضیح داد که وقتی شماری از نمایندگان قصد تحقیق و تفحص از بانک مرکزی را داشتند، مسئولان طفره رفتند و از آن‌ها خواستند که برای این کار در ساختمانی بیرون از بانک مرکزی مستقر شوند. در حالی که نمایندگان نمی‌توانند اسناد را از ساختمان بانک مرکزی خارج کنند و چنین بود که تحقیق و تفحص از بانک مرکزی عملا به بن‌بست خورد.
ولی‌الله فرزانه، نماینده نور و محمودآباد، نیز روز دوشنبه، در صحن علنی مجلس، ابراهیم رئیسی را خطاب قرار داد و از او خواست «صدای بغض‌آلود» کشاورزان برنجکار، باغداران مرکبات و چایکاران استان‌های گیلان، مازندران و گلستان را بشنود. او ضمن اشاره به «دلسردی و عصبانیت کشاورزان» گفت: «قطعا در واردات برنج خیانتی صورت گرفته است که عاملان آن باید به مردم معرفی و به دست عدالت سپرده شوند.»
افشاگری نمایندگان مجلس درباره واردات گسترده برنج در حالی است که محمد مخبر، معاون اول رئیس دولت، و احسان خاندوزی، وزیر اقتصاد و دارایی جمهوری اسلامی، وعده داده بودند که در حمایت از کشاورزان داخلی، واردات برنج محدود می‌شود.
نیاز سالانه ایران به برنج حدود ۳.۵ میلیون تن برآورد شده است. از این میزان حدود ۲.۵ میلیون تن در داخل تولید و مابقی آن از خارج تامین می‌شود. به عبارت دیگر، ایران به واردات برنج حدود یک میلیون تن در سال نیاز دارد. حال آنکه آمار رسمی نشان می‌دهد تنها در هفت ماه ابتدایی سال ۱۴۰۲ نزدیک به ۷۰۰ هزار تن برنج از کشورهای عراق، هند، پاکستان، تایوان و امارات متحده عربی وارد ایران شده است.
روی دیگر سکه واردات برنج خارجی بالا بودن قیمت برنج ایرانی و ناتوانی طیف قابل توجهی از مردم برای خرید این نوع برنج است. طی سال‌های اخیر، با کاهش قدرت خرید مردم و افزایش چندین برابری قیمت برنج، بسیاری از خانواده‌ها به مصرف برنج خارجی که نسبت به برنج ایرانی کیفیت و قیمت پایین‌تری دارند، روی آوردند. واردکنندگان برنج نیز با اتکا به تقاضای خرید برنج خارجی در ایران واردات بی‌رویه آن را توجیه می‌کنند.
برگرفته ای از سایت ایندیپندنت فارسی، ۱۲ دسامبر ۲۰۲۳