روز جمعه هشتم دی، ویدئوهای منتشرشده در شبکه‌های اجتماعی نشان از تداوم جو امنیتی در زاهدان و راهپیمایی سکوت مردم این شهر پس از نماز جمعه دارد.
رسانه «حال‌وش» که به طور اختصاصی اخبار سیستان و بلوچستان را پوشش می‌دهد، از استقرار نیروهای نظامی و انتظامی در خیابان‌ها و معابر منتهی به مسجد مکی و مصلای زاهدان خبر داد.
تصاویر دیگر نیز حاکی از آنند که نمازگزاران، آن‌طور که «حال‌وش» عنوان کرده به درخواست عبدالحمید اسماعیل‌زهی، امام جمعه اهل سنت زاهدان، «در سکوت» محل اقامه نماز را ترک و راهپیمایی کرده‌اند.
عبدالحمید اسماعیل‌زهی در بخشی از خطبه‌های نماز جمعه خود با «بحرانی» توصیف‌کردن وضعیت اقتصادی و معیشتی مردم ایران، بر لزوم «عزم جدی مسئولان نظام» برای حل این معضل تأکید کرد.
در فیلم‌های منتشرشده از راهپیمایی این هفته نیز مانند هفته‌های قبل، اثری از حضور زنان به چشم نمی‌خورد.
بر اساس این گزارش، نیروهای امنیتی بدون ارائه حکم قضایی «عمران قاسم‌زایی» ۳۴ ساله و «سلمان قاسم‌زایی» را در منزلشان بازداشت و به مکانی نامعلوم منتقل کرده‌اند. این دو شهروند بلوچ اهل شهر سرباز و ساکن ایرانشهر بودند.
حال‌وش به نقل از «منابع آگاه» خود فرایند بازداشت آنان را چنین گزارش کرده است: نیروهای امنیتی سرنشینان دو خودرو پژو پارس بدون پلاک با لباس شخصی به منزل این دو شهروند برادر رفته و آنها را بدون ارائه حکم قضایی بازداشت و چشم‌بند و دست‌بند زده و سوار خودرو کرده و با خود برده‌اند و یکی از آنها را خارج از شهر رها کرده و برادر دیگر را با خود برده و هیچ اطلاعی از سرنوشت وی در دست درس نیست و با پیگیری خانواده به اداره اطلاعات ایرانشهر و اطلاعات سپاه هیچ پاسخی دریافت ننموده و مامورین اظهار بی‌اطلاعی کرده و گفته‌اند نیروهای اطلاعات زاهدان بوده‌اند.
«حال‌وش» همچنین از بی‌اطلاعی از وضعیت سه شهروند بلوچ که دو هفته پیش همراه با هشت نفر دیگر در ساری بازداشت شده بودند خبر داد. هشت نفر دیگر پس از دو روز بازداشت آزاده شده بودند، اما هنوز اطلاعی از وضعیت سه شهروند دیگر در دست نیست.
به گفته منابع حال‌وش، دو هفته پیش نیروهای امنیتی و اطلاعاتی شهر ساری با یورش به مکانی که خوابگاه کارگران بلوچ در باغات میوه چینی بوده، دست‌کم یازده کارگر بلوچ را بازداشت و به بازداشتگاه منتقل کرده و پس از دو روز هشت نفر را آزاد و سه تن از آنها همچنان بازداشت و هیچ اطلاعی از سرنوشت آنها نیست.
به گزارش حال‌وش، شامگاه پنجشنبه افرادی که «سارقین مسلح» خواند شدند در منطقه مرزی کله‌گان در شهرستان سراوان با تیراندازی مستقیم به سمت موتور سیکلت‌های سوخت‌بران بلوچ باعث کشته‌شدن یک تن و مجروحیت یک تن دیگر شدند.
حال‌وش هویت سوخت‌بر کشته‌شده را «قوص براهویی» ۲۳ ساله، ساکن روستای نعمت‌آباد زاهدان و هویت سوخت‌بر زخمی‌شده را «حامد شه‌بخش» ساکن زاهدان احراز کرده است.
همچنین، صبح همان روز دو سوخت‌بر اهل زابل، که با یکدیگر برادر بودند، بر اثر واژگونی خودرو در محور رفسنجان دچار سانحه شدند. یکی از این دو سوخت‌بر جان باخت و سوخت‌بر دیگر مجروح شد.
حال‌وش هویت سوخت‌بر جان‌باخته را «محمد شیردل» فرزند رشید متاهل و دارای چهار فرزند، اهل شهر زهک واقع در شهرستان زابل و ساکن شهر رفسنجان، و هویت سوخت‌بر مجروح را «روح‌الله شیردل» فرزند رشید اهل شهر زهک واقع در شهرستان زابل و ساکن شهر رفسنجان احراز کرده است.
به علاوه، جمعه ۸ دی‌ماه ۱۴۰۲، حال‌وش گزارش کرد که نیروهای دریابانی پسابندر در منطقه گواتر، پسابندر و خور کلانی، قایق‌های سوخت‌بران را تعقیب و با ضرب و شتم ملوانان سوخت‌بر، قایق‌هایشان را توقیف کرده‌اند.
نبود فرصت‌های مناسب شغلی و ادامه نگاه امنیتی حکومت منجر به پدیده سوختبری در سیستان و بلوچستان و نیز کولبری مشابه آن در مناطق مرزی کردستان شده است. کولبران کُرد و سوخت‌بران بلوچ برای تأمین امرار معاش از سر ناچاری به این شغل کاذب و پر خطر روی آورده‌اند. علاوه بر این در اغلب موارد سوخت‌بران و کولبران با شلیک مستقیم نیروهای نظامی کشته یا زخمی می‌شوند.
بر اساس گزارش سالیانه خبرگزاری «حال‌وش» طبق گزارش رسانه های داخلی وابسته به حکومت در سال ۱۴۰۱، دست کم ۱۶۸سوخت‌بر بلوچ تنها در محور ایرانشهر–سرباز جان خود را از دست داده‌اند.
برگرفته ای از سایت رادیو زمانه، ۳۰ دسامبر ۲۰۲۳