در آخرین روزهای سالی که علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی، آن را «مهار تورم و رشد تولید» نامید و رئیسجمهوری منصوبش پیوسته ادعای «پیشرفت»، «کنترل تورم»، «رشد اقتصادی» و «رسیدن به قله» را تکرار کرد، تهیه یک سفره هفتسین ساده، مقداری آجیل و شیرینی و یک وعده غذا برای یک خانواده چهار نفره دستکم دو میلیون و ۵۰۰ هزار تومان تمام میشود که معادل نصف حقوق ماهانه یک کارگر حداقلبگیر است.
بررسی قیمتهای روز بازار در ایران نشان میدهد که هزینه آماده کردن یک وعده سبزیپلو با ماهی برای یک خانواده چهارنفره از نیم میلیون تومان فراتر میرود زیرا در حال حاضر فقط یک کیلو ماهی قزلآلا دستکم ۲۳۰ هزار تومان قیمت دارد. یک کیلو برنج ایرانی هم حداقل ۹۰ هزار تومان است. به این موارد باید هزینه روغن، زعفران، لیمو، سیر، سالاد و نوشیدنی را هم اضافه کرد که مجموع آنها از ۵۰۰ هزار تومان فراتر میرود. چنانچه خانوادهای مهمان داشته باشد، باید دو برابر این رقم را هزینه کند.
قیمت یک کیلو آجیل در فروشگاهها و نقاط مختلف شهرها و بسته به کیفیت آن متفاوت است اما یک جستوجوی ساده در فروشگاههای اینترنتی نشان میدهد که بهای یک کیلو آجیل شور با کیفیت متوسط از ۴۰۰ هزار تومان کمتر نیست و قیمت یک کیلو تخمه ژاپنی هم که پای ثابت بساط عید دیدنی است، از ۲۰۰ هزار تومان فراتر میرود؛ بنابراین خرید دو کیلو آجیل معمولی و دو کیلو تخمه ژاپنی حداقل یک میلیون و ۲۰۰ هزار تومان تمام میشود.
سفره نوروزی مردم ایران اقلام دیگری از جمله میوه و شیرینی هم دارد. بر مبنای نرخهای ارائهشده در میدانهای میوه و ترهبار، هر کیلو پرتقال حدود ۱۹ هزار تومان، سیب کیلویی ۲۲ هزار تومان، موز حدود ۵۰ هزار تومان و کیوی حدود ۴۴ هزار تومان است. به این ترتیب خرید دو کیلو پرتقال، دو کیلو سیب، دو کیلو موز و دو کیلو کیوی دستکم ۲۷۰ هزار تومان آب میخورد.
قیمت یک جعبه شیرینی دانمارکی هم در فروشگاههای اینترنتی از ۱۰۰ هزار تومان شروع میشود و تا ۳۰۰ هزار تومان هم میرسد. با احتساب میانگین قیمت، هر خانواده باید دستکم ۳۰۰ هزار تومان هم بابت دو کیلو شیرینی پرداخت کند تا بتواند از مهمانانش پذیرایی کند.
به این موارد باید قیمت اقلام سفره هفتسین را هم اضافه کرد؛ بر مبنای گزارش سایت اقتصادی تجارتنیوز، در حال حاضر قیمت ارزانترین سین سفره هفتسین یعنی سبزه حداقل ۲۰ هزار تومان است. سیر هم کیلویی ۲۰ هزار تومان، سمنو کیلویی ۶۰ هزار تومان و سنجد هم کیلویی ۲۰۰ هزار تومان است. تهیه ۱۰۰ گرم سماق و یک بطری سرکه هم ۱۰۰ هزار تومان آب میخورد.
جمع اینها در کنار سیب که قیمت آن پیشتر آمد و چند عدد تخممرغ، دستکم ۳۰۰ هزار تومان است؛ آنهم به شرطی که شهروندان به خرید تعداد اندکی از این موارد کفایت کنند. حالا اگر خانوادهای بخواهد شمع، ماهی و گل هم روی سفرهاش بگذارد، باید هزینه بیشتری بپردازد.
نیم میلیون تومان هزینه یک وعده غذایی، بیش از یک میلیون تومان هزینه آجیل و تخمه در کنار هزینه یک نوع شیرینی، چهار قلم میوه و یک سفره هفت سین ساده با یک حساب سرانگشتی حدود دو میلیون و ۵۰۰ هزار تومان تمام میشود. ضمن اینکه این مبالغ براوردی حداقلی از خرید خوراکیهای شب عید خانوادهها است و چنانچه خانوادهای بخواهد خوراکیهای متنوعتری بخرد، باید هزینه بیشتری بپردازد.
همزمان با افزایش سرسامآور هزینههای اقلام مصرفی و خوراکی، قدرت خرید مردم نیز بهسرعت در حال کاهش است. گزارشهایی که طی هفتههای اخیر از کسادی بازارهای شب عید در مشاغل مختلف منتشر شد، آشکار میکند وضعیت اقتصادی ایرانیان بهرغم وعدهها و شعارهای مقامهای حکومتی به مرز وخامت رسیده و تنگناهای مالی کمر بسیاری از مردم را خم کرده است.
کارشناسان اقتصادی در ارزیابیهای متعدد، چشمانداز اقتصادی ایران در سال آینده را نیز وخیمتر از امسال اعلام کردهاند. دکتر حسن منصور، اقتصاددان، بهتازگی در گفتوگو با ایندیپندنت فارسی، رکود تورمی، تورم و فقر ناشی از این دو عامل را مهمترین چالشهای اقتصاد ایران در سال آینده توصیف کرد. او در ادامه افزود که با توجه به لاینحل ماندن چالشهای داخلی و بینالمللی جمهوری اسلامی در سال ۱۴۰۲، مشکلات اقتصادی عینا به سال ۱۴۰۳ منتقل و حتی تشدید میشوند و دولت سیزدهم هم «اراده و امکان» غلبه بر این مشکلات را ندارد.
برگرفته ای از سایت ایندیپندنت فارسی، ۲۰ مارس۲۰۲۴