رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی، در گفتوگویی تازه با رسانه آلمانی دویچه وله اعلام کرد که جمهوری اسلامی ایران تا داشتن اورانیوم غنیشده کافی برای تولید بمب هستهای «چند هفته و نه چند ماه» فاصله دارد.
مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی در عین حال تاکید کرد که «این موضوع به آن معنا نیست که جمهوری اسلامی در این فاصله زمانی سلاح هستهای خواهد داشت یا اکنون آن را دارد». او توضیح داد که اگرچه غنیسازی اورانیوم در سطوح نزدیک به درجه تسلیحاتی نگرانکننده است، نمیتواند ما را به این نتیجه مستقیم برساند که جمهوری اسلامی اکنون سلاح هستهای دارد.
گروسی افزود: «یک کلاهک هستهای کاربردی افزون بر تولید مواد شکافتپذیر، به موارد دیگری هم نیاز دارد.»
مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی با بیان اینکه اهداف و انگیزههای برنامه هستهای جمهوری اسلامی بیشتر بر پایه «حدس و گمان» [تحلیلگران] استوار است، ادامه داد: «ما به تاسیسات هستهای ایران دسترسی در سطح لازم را نداریم و این موضوع بر گمانهزنیها در مورد برنامه هستهای تهران میافزاید.»
گروسی افزود: «من بارها و بارها به همتایان ایرانیام گفتهام که برخی اقدامهایشان باعث میشود آن دسترسی را که به اعتقاد من ضروری است، نداشته باشیم. وقتی همه اینها را کنار هم میگذاریم، با علامت سوالهای زیادی روبرو میشویم.»
او بر ابهامهای شفافسازینشده برای آژانس بینالمللی انرژی اتمی از جمله آثار اورانیوم غنیشده در مکانهای اعلامنشده تاکید کرد و گفت که چنین مواردی تردیدها را درباره شفافیت فعالیت هستهای جمهوری اسلامی تشدید میکند.
گروسی تاکید کرد: «این موضوع اصلی در گفتوگوهای من بود و هنوز هم تلاش میکنم گفتوگو با تهران را در مورد این مسئله ادامه دهم.»
این مقام آژانس با اشاره به تشدید تنشها بین اسرائیل و جمهوری اسلامی ایران، حتی مطرح شدن فرضیه حمله به تاسیسات هستهای را نیز محکوم کرد و افزود: «حمله به تاسیسات هستهای یک ممنوعیت مطلق است و من معتقدم که عادی شدن صحبت درباره استفاده از سلاحهای هستهای هم تاسفآور است.»
مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی در عین حال گفت که آژانس همچنان تلاش میکند مسیر گفتوگو را باز نگه دارد. او تاکید کرد: «هنوز موارد زیادی وجود دارد که باید در گفتوگو با جمهوری اسلامی روشن شود و به همین دلیل است که بهزودی به تهران سفر خواهم کرد.»
او با بیان اینکه پیامش به جمهوری اسلامی این است که بیشتر همکاری کند، افزود: «من به تهران خواهم رفت تا اگر آنها تصمیم گرفتند این ابهامها را برطرف کنند، روند آن را به مسیر درست بازگردانم.»
مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی روز یازدهم فروردین هم در گفتوگو با تلویزیون پیبیاس آمریکا، مجددا از کاهش دسترسی بازرسان این نهاد بینالمللی به فعالیتهای هستهای جمهوری اسلامی انتقاد کرده و گفته بود که ادامه وضعیت فعلی باعث میشود آژانس دیگر نتواند صلحآمیز بودن برنامههای اتمی جمهوری اسلامی ایران را تضمین کند.
گروسی در ادامه به توافق برجام اشاره کرد و هشدار داد: «این توافق اساسا از بین رفته و مانند پوستهای خالی است و در حال حاضر هیچکس به مفاد آن پایبند نیست. این توافق بر اساس تعداد و نوع خاصی از فناوریها، ظرفیتها و قابلیتها استوار بود، حال آنکه ۱۰ سال از آن زمان میگذرد و جمهوری اسلامی ایران اکنون سانتریفیوژهای بسیار سریعتر و کارآمدتری دارد، امکانات بیشتری برای تولید قطعات دارد و ایران ۲۰۲۴ دیگر ایران ۲۰۱۵ نیست.»
در اسفندماه نیز فرانسه، بریتانیا و آلمان بهعنوان امضاکنندگان برجام در بیانیهای مشترک از طریق شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی، درباره گسترش برنامه هستهای جمهوری اسلامی ایران، پایبند نبودن تهران به معاهدات بینالمللی و اظهارات برخی مقامهای حکومتی درباره توانایی دستیابی به سلاح هستهای بهشدت ابراز نگرانی کردند و هشدار دادند انتهای مسیری که تهران در آن گام گذاشته، تاریک و ناپیدا است.
همزمان، اتحادیه اروپا نیز با صدور بیانیهای جداگانه، ضمن اشاره به کشف ذرات اورانیوم با منشا [مربوط به فعالیتهای صنعتی] انسانی در انبارهای مخفی تورقوزآباد و ورامین در سالهای گذشته، از اینکه ماموران آژانس بینالمللی انرژی اتمی به منظور کسب اطمینان از صلحآمیز بودن برنامه هستهای جمهوری اسلامی دسترسی خاصی ندارند، بهشدت ابراز نگرانی کرد و از تهران خواست اجرای مفاد برجام و پروتکل الحاقی را فورا از سر گیرد.
محمد اسلامی، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران، روز چهارشنبه ۲۹ فروردین از سفر قریبالوقوع رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی به ایران خبر داد. او مدعی شد که دوربینهای آژانس نصباند، نظارت دائمی وجود دارد و اطلاعات این دوربینها درباره فعالیتهای هستهای جمهوری اسلامی بهروز است.
این مقام جمهوری اسلامی همچنین ادعا کرد که در حال حاضر حدود ۱۲۰ بازرس تاییدشده آژانس یا در ایران مستقر یا در رفتوآمدند و بهصورت منظم یا سرزده از تاسیسات هستهای جمهوری اسلامی ایران بازدید میکنند.
برگرفته ای از سایت ایندیپندنت فارسی، ۲۴ آپریل ۲۰۲۴