رشد چشم‌گیر نرخ بیکاری زنان جوان در ایران

آمارهای رسمی نشان می‌دهند که، برخلاف ادعای مقامات دولت رئیسی، نرخ بیکاری زنان ۱۵ تا ۲۴ ساله ایرانی در زمستان ۱۴۰۲، نسبت به بازه زمانی مشابه در سال قبل، به‌طور چشم‌گیری بیشتر شده است. برای مثال، لرستان، با رشد ۲۱۸ درصدی در یک سال، به بیکاری ۸۶.۲ درصدی زنان در این گروه سنی رسیده است.

پیش از این نیز، در پایان سال ۱۴۰۲، مرکز آمار ایران از نرخ بیکاری سال ۱۴۰۱ گزارشی منتشر کرد که براساس آن آمار بیکاری زنان ۲۷.۸ درصد و نرخ بیکاری مردان حدود ۱۳ درصد بود که نشان می‌داد نیمی از جمعیت ایران در وضعیتی نابرابر قرار دارند.

وب‌سایت اکوایران نیز در گزارشی به این بحران پرداخته است و آن را از دلایل اصلی افزایش علاقه زنان جوان ایرانی به مهاجرت دانسته و نوشته است که حدود ۳۶.۴ درصد از زنان ۱۵ تا ۲۴ ساله ایرانی که جویای کار بودند موفق به پیدا کردن شغل نشده­‌اند.

این درحالی است که در زمستان گذشته، از میان مردان جویای کار در همین رده سنی تنها ۱۹.۵ درصد نتوانستند برای خود شغلی دست‌وپا کنند. علاوه بر استان لرستان که نشان می‌دهد از هر ۱۰ زن جوان در این استان حدود ۸ نفر بیکارند، استان فارس با نرخ بیکاری ۶۳.۱ درصدی در جایگاه دوم و استان گلستان با ثبت رقم ۶۳ درصدی بر پله سوم این رتبه‌بندی قرار دارند.

استان‌های کرمان، خوزستان، کهگیلویه‌وبویراحمد و اردبیل نیز به‌ترتیب در رده‌های چهارم تا هفتم قرار دارند. در این استان‌ها، بیش از ۵۰ درصد زنان جویای کار بیکار مانده‌اند. استان‌های قزوین، آذربایجان غربی، ایلام و بوشهر جزو استان‌هایی هستند که در حوزه اشتغال زنان جوان در مقایسه با سایر استان‌های ایران از وضعیت بهتری برخوردارند و از هر ۱۰۰ زن تنها کمتر از ۲۰ نفر شغلی پیدا نکرده‌اند.

داده‌های آماری از جمعیت فارغ‌التحصیلان دانشگاهی و بیکار نیز سهم ۲ برابری زنان بیکار تحصیل‌کرده را در مقایسه با مردان آشکار می‌کند. به‌‌طور کلی، ۴۰ درصد فارغ‌التحصیلان دانشگاهی در ایران شغلی ندارند، از این میان ۷۱ درصد زن و کمی بیش از ۲۷ درصد مردند.

روزنامه دنیای اقتصاد ۲۸ اسفند سال گذشته، در گزارشی با عنوان «افزایش بیکاری در آخرین فصل سال»، با استناد به داده‌های مرکز آمار ایران نوشت که نرخ بیکاری در زمستان ۱۴۰۲ به ۸.۶ درصد رسیده است و نرخ بیکاری مردان ۷.۱ درصد و نرخ بیکاری زنان ۱۵.۶ درصد، یعنی بیش از دو برابر مردان، بوده است.

آمارهایی که در کنار افزایش بحران‌های اقتصادی در جامعه ایران به‌دلیل سیاست‌های جنگ‌طلبانه جمهوری اسلامی و تحریم‌های اقتصادی، نشان می‌دهند نرخ اشتغال به کار و مشارکت اقتصادی زنان در دولت سیزدهم، که زنان را هدفمندانه به خانه‌داری سوق می‌دهد، بیش از هر زمان دیگری پایین آمده است. با توجه به اینکه برنامه هفتم توسعه جمهوری اسلامی هم به‌شکل سازمان‌یافته‌ای بر نقش فرزندآوری، مادری و خانه‌داری تاکید کرده‌ است، این احتمال وجود دارد که در آینده سهم زنان ایرانی از اشتغال و مشارکت اقتصادی کمتر هم شود.

از نظر کارشناسان، مسئله فیلتر اینستاگرام، کاهش سرعت اینترنت و اختلال‌ مداوم در این حوزه، که پس از خیزش سراسری ایرانیان در پاییز ۱۴۰۱ شدت گرفت، عاملی مهم در افزایش نگران‌کننده نرخ بیکاری آن گروه از زنان ایرانی به شمار می‌آید که در چند سال گذشته کسب‌وکارهای مجازی و خانگی را در این فضا به راه انداخته بودند

برگرفته ای از سایت ایندیپندنت فارسی، ۴ می ۲۰۲۴