بازار بورس ایران امروز با ریزش ۲۲ هزار واحدی روبرو شد. بازار بورس در حالی در پی دخالت‌های دولت روزهایی پُر تنش را سپری می‌کند که کارگزاران تالارهای بورس در سه شهر اعتصاب کردند.
شاخص کل بورس در پایان معاملات امروز دوشنبه ۷ خردادماه با ریزش ۲۲ هزار و ۵۰۵ واحدی همراه بود و به رقم دو میلیون و ۵۶ هزار واحد رسید. شاخص کل هم‌وزن نیز با ۵۱۷۲ واحد ریز، رقم ۶۸۰ هزار و ۳۸۲ واحدی را ثبت کرد.
همچنین نماد‌های فولاد، فملی، فارس، شپنا، وامید، شبندر و تاپیکو نسبت به سایر نماد‌ها بیشترین تاثیر را روی شاخص گذاشتند. نماد‌های فولاد، شستا، ذوب، وبملت، فملی، خودرو و وخارزم پر تراکنش‌های بازار بودند.
در معاملات فرابورس نیز شاخص کل با ۲۱۳ واحد افت به رقم ۲۲ هزار و ۳۶۸ واحد رسید و نماد‌های شگویا، زاگرس، آریا، فغدیر، هرمز، آریان و خاور بیشترین تاثیر را روی شاخص گذاشتند.
در پی ریزش‌های مداوم در بازار بورس، کارگزاران حاضر در تالارهای بورس منطقه‌ای امروز و در اقدامی همزمان اعتصاب کردند.
بر اساس گزارش‌ها کارگزاران در شهرهای اصفهان، شیراز و تبریز به نشانه اعتراض به وضعیت بازار سهام و تداوم سقوط قیمت‌ها، رأس ساعت ۱۰ صبح و بطور همزمان استیشن‌های خود را خاموش و دست از کار کشیدند.
روند بازار سهام از آغاز سال تا به امروز، منفی بوده و شاخص کل بورس با از دست دادن سه کانال مهم به کف دو میلیون واحد نزدیک شده است، به گونه‌ای که حالا بورسی‌ها نظاره‌گر ۲۴ روز منفی از شروع سال جدید تا هفتم خرداد هستند.
پیشتر کارشناسان بورس هشدار داده بودند که بازار بورس کشور به دلیل دخالت‌های دولت، و همچنین متأثر از فضای انتخاباتی، در خردادماه ملتهب خواهد بود.
وبسایت «فردای اقتصاد» با اشاره به ریزش‌های بازار سرمایه در ایران نوشته «بعد از عملکرد غافلگیرانه شاخص‌های بورسی در ابتدای سال، حالا نااطمینانی مدیران سرمایه‌گذاران نسبت به آینده بازار سهام افزایش یافته است.»
در این مطلب آمده که «اقتصاد دستوری، دخالت در ساز و کار بنگاه‌های اقتصادی، پابرجاماندن شکاف میان دلار بازار آزاد و مرکز مبادله ایران، قوانین یک‌شبه و ریسک‌های ژئوپلیتیک را می‌توان از جمله عوامل اثرگذاری بر بی‌اعتمادی سرمایه‌گذاران به بورس عنوان کرد.»
شاهین شایان‌آرانی تحلیلگر بازار سرمایه به خبرگزاری «تابناک» گفته «هم‌اکنون فضای اقتصادی با یک نوع ریاضت مالی و اقتصادی روبروست؛ بنابراین در این شرایط ریاضتی با محدودیت‌ها و کنترل‌های ارزی و مالی مواجهیم که البته لازم است و باید اجرا شود، زیرا سیاست‌گذار به دنبال مهار رشد نقدینگی و تورم در اقتصاد کشور است. در نتیجه این سیاست بر شاخص‌های عملکردی شرکتی‌های پذیرفته شده در بورس و حتی خارج از بورس، تاثیر منفی می‌گذارد. در نتیجه این مسئله یک محور، محرک و نیرویی است که تاثیر منفی می‌گذارد و باید در نظر داشت که چاره‌ای نیست و باید برای مهار تورم این مسیر پیموده شود؛ بنابراین تحت تاثیر این مسائل، اقتصاد به سمت رکود نسبی تمایل خواهد داشت.»
این تحلیگر همچنین مرگ رئیسی و بلاتکلیفی دولت را نیز از عوامل محرک در وضعیت روزهای گذشته بازار ارزیابی کرده و گفته «تحت تاثیر اتفاق هفته گذشته برای رئیس جمهور، فضای معاملات بازار سهام به گونه‌ای است که به نوعی بلاتکلیفی برای سرانجام دولت جدید و سیاست‌های اقتصادی دولت آینده، به شکل گیری ابهام مقطعی در بازار منجر شده است؛ اما با نظر گرفتن این عامل ـ به عنوان یک موضوع مقطعی ـ باید در نظر داشت که عامل اصلی به نوع سیاست‌های مهار رشد نقدینگی و تورم و ارز و به شکل کلی‌تر به سیاست ریاضت مالی برمی‌گردد.»
هفته گذشته بازار بورس در حالی به دلیل مرگ ابراهیم رئیسی در سانحه سقوط هلی‌کوپتر و مراسم تشییع او تعطیل شده بود که شاخص کل بورس در هفته سوم اردیبهشت‌ماه نیز ۲/۰۲ درصد ریزش کرد و در سطح دو میلیون و ۲۱۹ هزار و ۹۲ واحد ایستاد.
همزمان شاخص هم‌وزن نیز منفی شد. شاخص هم‌وزن ۱۲ هزار و ۹۰۰ واحد ریزش کرد و با کاهش ۱/۷ درصدی در سطح ۷۳۷ هزار و ۹۴۴ واحد قرار گرفت.
تراز پول حقیقی نیز منفی شد و بازار بخشی از سرمایه حقیقی خود را از دست داد. در پایان معاملات روز چهارشنبه ۱۹ اردیبهشت مشخص شد طی چهار روز کاری هفته سوم اردیبهشت، دست کم ۵۷۵ میلیارد تومان پول حقیقی از بازار خارج شده است.
عرفان کاظم زاده کارشناس بازار سرمایه هفته گذشته و پس از ریزش‌های هفته سوم اردیبهشت در این بازار، در گفتگو با «اقتصاد ۲۴» گفت که «دلیل عقب‌ماندگی بورس به خاطر ریسک‌هایی است که این بازار نسبت به بازار‌های موازی خود دارد؛ ریسک‌هایی همچون تصمیمات خلق‌الساعه و یک شبه دولت و به تازگی هم ریسک جنگ که مدتی فروکش کرده است.»
به عقیده این کارشناس «بازار سرمایه مهمترین عامل بحران در بازار سرمایه تصمیمات قانونگذاران و دولت است که به وفور پیش آمده دستورالعمل‌هایی که حتی خودشان وضع کردند را هم رعایت نمی‌کنند.»
او تأکید کرد که «دولت به نحوی در تلاش است که کسری بودجه خود را با ایجاد رکود در بازار سرمایه جبران کند. این قابلیت برای دولت در سایر بازار‌ها وجود ندارد، ولی در بازار سرمایه به سبب اینکه همه‌چیز کنترل شده‌تر و بازاری متمرکز است راحت‌تر اتفاق می‌افتد.»
عرفان کاظم زاده همچنین افزود حل مشکلات بازار بورس تنها وقتی امکانپذیر است که تصمیمات عجیب و غریبی که پایه کارشناسی هم ندارد [از سوی دولت] اتخاذ نشده و ترس سرمایه‌گذاران برطرف شود و همچنین فضای امنی برای سرمایه‌گذار ایجاد کنند که وقتی سهمی را خریداری می‌کند، بداند این سهم از حاشیه امنی در آن صنعت برخوردار است و قرار نیست به سرعت فلان مالیات و یا عوارض برای آن وضع شود.
این کارشناس همچنین با اشاره به اثر منفی «قیمت‌گذاری دستوری» در بازار سرمایه گفته «شرکت‌هایی که تولید و صادرات انجام می‌دهند، مجبور هستند ارز حاصل از صادرات را با نرخ ثابتی که با نرخ بازار خیلی فاصله دارد، در بازار عرضه کنند و بحث دیگر محصولاتی است که این شرکت‌ها در داخل کشور می‌فروشند که مشمول قیمتگذاری‌های دستوری است و باعث می‌شود سرمایه‌گذار رغبت چندانی برای خرید سهام نداشته باشد و ترجیح دهد سرمایه خود را در بازاری ببرد که دولت کمتر بتواند اعمال نفوذ و قدرت کند.»
حسین عبدی کارشناس بازار سرمایه هم نظری مشابه دارد و معتقد است «زمانی که جیب دولت خالی می‌شود نیم نگاهی به افزایش نرخ خوراک خیلی از شرکت‌ها و افزایش خیلی از ورودی‌های این شرکت‌ها دارد، اما وقتی بخش خصوصی قوی باشد دولت نمی‌تواند هر کاری که می‌خواهد، انجام بدهد.»
برگرفته ای از سایت کیهان لندن، ۲۸ می ۲۰۲۴