گزارشی از کيهان لندن
یک هفته پس از حمله موشکی و پهپادی به تاسیسات شرکت نفت آرامکو در عربستان، امروز اصلیترین مظنون این ماجراجویی خطرناک، جمهوری اسلامی ایران است.
عربستان ۱۸ سپتامبر (۲۷ شهریور) بقایای موشک و پهپادهایی که توسط آنها به تاسیسات آرامکو حمله شد به نمایش گذاشت و سرهنگ ترکی المالکی سخنگوی نیروهای ائتلاف عربی گفت بررسی دوربینهای مدار بسته پالایشگاه آرامکو تایید کرده پهپادها از شمال وارد محوطه پالایشگاه شده اند.
مقامات تهران دخالت هرگونه در این عملیات خرابکارانه را رد میکنند. از قرار معلوم تهران از پیامدهای چنین اقدامات ماجراجویانهای به خوبی آگاه است.
این در حالیست که جمهوری اسلامی زیر فشار تحریمها سخت نیازمند تحرکاتی برای عرض اندام است تا با اتکاء به آن بتواند سیاست خارجی خود را پیش ببرد. اما در عمل ابزاری بیشتر و در دسترستر از خرابکاری ندارد. اکنون از تهران رفتارهایی سر میزند که زمامدارانش قبلاً نسبت به آن هشدار داده و تهدید کرده بودند، از جمله حمله به پالایشگاههای منطقه و ایجاد اختلال در تولید و صادرات نفت در بازار انرژی جهان.
حدود دو ماه قبل از این خرابکاری حسین اللهکرم از چماقبهدستان حزبالله که اکنون تحلیلگر سیاسی جمهوری اسلامی شده در یک برنامه تلویزیونی حتی مختصات چنین عملیاتی را تشریح کرده بود.
حسن روحانی نیز پیش از این تهدید کرده بود «اگر نفت ایران صادر نشود، هیچ نفتی از خلیج فارس صادر نخواهد شد» و یا «اگر صادرات نفت ما صفر شود آبراههای بینالمللی امنیت نخواهند داشت.»
سابقهی بد و ردّ پای برجای مانده از رژیم ایران در عملیات ایذایی و اقدامات خرابکارانه در ماههای اخیر، شرایط را برای تهران چنان سخت کرده که شانه خالی کردن از زیر بار مسئولیت کار راحتی نخواهد بود. ضمن اینکه رژیم ایران برای اخاذی و خفتگیری نیازمند چنین اقداماتی است و چون نمیتواند آنها را محکوم کند، و حتی با تایید ضمنی، در باتلاقی که خود ساخته است بیش از پیش فرو میرود.
سیاستی که تهران در پیش گرفته ایجاد اختلال بیشتر در ثبات امنیت و اقتصاد خلیج فارس است که تاثیرات بینالمللی دارد. رژیم ایران مراکز و شریانهای استراتژیک را مختل میکند و به تعبیر شماری از تحلیلگران داخلی وارد فاز «قصاص راهبری: نفت در برابر نفت» شده است.
مایک پمپئو وزیر خارجه آمریکا که برای گفتگو درباره وقایع اخیر به عربستان سفر کرده حمله به تاسیسات نفتی آرامکو را یک «اقدام جنگی» دانست. به نظر میرسد با وجود انکارهای رژیم ایران مدارک زیادی از دخالت مستقیم آنها در این عملیات جمعآوری شده است.
خلاصه حرف مقامات جمهوری اسلامی این است که مسئولیت این حملات را حوثیها به عهده گرفتهاند و دشمنان جمهوری اسلامی به دنبال موجسازی و جنگ روانی علیه حکومت ایران و هستند. آنها نمایش قطعات و لاشه موشکهای برجای مانده از حملات را «خیمهشببازی» خواندهاند.
اما در حالی که در داخل ایران از یکسو دخالت در این حملات تکذیب میشود ولی از سوی دیگر با تبلیغات فراوان آن را سند قدرت «مقاومت» با پرچمداری جمهوری اسلامی میخوانند، صداهای خفیفی نیز شنیده میشود که تحلیل واقعیتری از ابعاد ماجرا به دست میدهد.
دست آمریکا بازتر است
یوسف مولایی حقوقدان، پنجشنبه، ۲۸ شهریور، در روزنامه «آرمان ملی» نوشته است «ایران برای اینکه بتواند اثبات کند حمله به تاسیسات نفتی آرامکو عربستان از جانب این کشور نبوده، نیاز به ابزار دقیق فنی برای ارائه دارد تا رفع سوء تفاهم شود. از آنطرف آمریکاییها در منطقه حضور دارند، رادار و دستگاههای ماهوارهای قوی دارند که رویدادها را رصد میکنند.»
به گفته این تحلیلگر دست آمریکاییها از نظر ابزاری بازتر است تا بتوانند برای اتهامی که میزنند، «مستندسازی» کنند.
او در این یادداشت گفته «عربستان به عنوان کشور ذینفع میتواند درخواست یک کمیته تحقیق از شورای امنیت داشته باشد تا در مورد این حملات تحقیقات انجام دهد. اما ایران حتماً با این درخواست مخالفت میکند در حالی که شورای امنیت میتواند در این مورد تصمیم بگیرد. درخواستی که ممکن است چین و روسیه با آن مخالفت کنند ولی احتمال دارد بقیه کشورها از آن حمایت کنند.»
سران عربستان گرچه در حد و اندازههای اسرائیل توان و جسارت برای پاسخ نظامی به تهدیدات حکومت ایران را ندارند اما به نظر میرسد در این مورد خاص تلاش دیپلماتیک جدیتری را آغاز کردهاند تا با جمع کردن حمایتهای بینالمللی دست به اقدام بزنند. هرچند اقدام مستقیم نظامی علیه ایران کمترین احتمال را دارد اما احتمالاً تنبیهات سختی در انتظار تهران خواهد بود. به همین منظور در ۴۸ ساعت گذشته محمد بنسلمان ولیعهد عربستان با رهبران قدرتهای جهانی از جمله ترامپ و ماکرون و پوتین تماس گرفته و تلاش کرده است موجی قدرتمند علیه جمهوری اسلامی ایجاد کند.
رییس جمهور روسیه در این تماس تلفنی ضمن محکوم کردن شدید حمله به زیرساختارهای اقتصادی سعودی گفته است که این حمله بر کل عرضهی نفت در بازار جهان تاثیر میگذارد.
علاءالدین بروجردی عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس به خبرگزاری «خانه ملت» گفته حمله به آرامکو ارتباطی به ایران ندارد و آمریکا به دنبال راهاندازی فریب حداکثری علیه ایران است!
پایگاه خبری CBS به نقل از مقامات آمریکایی مینویسد حمله به تاسیسات آرامکو با تایید رهبر جمهوری اسلامی ایران بوده است اما به شرط آنکه به شیوهای باشد که بشود نقش رژیم ایران را در آن انکار کرد!
اکنون زمزمههایی به گوش میرسد که آمریکاییها پیش از این حملات از وقوع آن خبر داشتند و نقاطی را که منشاء عملیات بوده نیز زیر نظر گرفتهاند.
در این میان، پیام بد برای جمهوری اسلامی این است که پوتین از آمادگی روسیه برای شرکت در تحقیق کارشناسان بینالمللی در مورد یافتن منشاء حملات خبر داده است! نباید انتظار داشت روسیه در این ماجرا منافع کلان خود از مناسباتش با ایران و عربستان را فدای نزاع آنها با یکدیگر کند؛ کته مهم در اعلام آمادگی روسها اینجاست که پس از استفادهی رژیم بشار اسد از سلاح شیمیایی، روسیه با کمیتههایی که زیر نظر کشورهای غربی و حتی سازمان ملل برای تحقیق در مورد جنایات اسد تشکیل میشد همکاری نمیکرد و حتی گزارشهای آنها زیر سوال میبُرد اما حالا اعلام همکاری برای پیگیری این حمله کرده است.
روسیه همچنین از سوی عربستان تحت فشار قرار گرفته تا در ماجرای حمله به تاسیسات آرامکو مواضع جدی علیه حکومت ایران اتخاذ کند. اقدام جمهوری اسلامی ایران به حدی تهدیدآمیز است که حتی مسکو نمیتواند در این معادله خنثی و بیطرف بماند و بر همین اساس پوتین اعلام کرده که با تیم تحقیق سازمان ملل همکاری خواهد کرد.
منابع فرانسوی به نقل از منابع دیپلماتیک میگویند «کارشناسان سازمان ملل برای انجام تحقیقات بینالمللی در مورد حملات تروریستی خرابکارانه روز شنبه (۱۴ سپتامبر) در تاسیسات آرامکو در سعودی راهی این کشور شدهاند».
به گزارش شرقالاوسط، منبعی که نخواست نامش فاش شود گفت «انجام تحقیق بینالمللی اقدام بسیار خوبی است». دیپلمات دیگری نیز افزوده «کارشناسان سازمان ملل یا در راه سعودی هستند و یا اینکه وارد خاک سعودی شدهاند».
آخرین خبرها حاکیست پس از عربستان، دولت امارات نیز تصمیم گرفته به ائتلاف دریایی خلیج فارس به رهبری آمریکا بپیوندد.
اگر جمهوری اسلامی ایران به اتکای دروغ و «انکار» و امید به دیوار بلند حاشا، این حمله را علیه تأسیسات نفتی عربستان سعودی انجام داده باشد، همزمان مرتکب دو «خطا» شده است: نشانه گرفتنِ ثبات بازار انرژی جهان؛ و بهم زدن موازنهی قدرت در منطقه آنهم با ابزار نظامی! حال باید منتظر ماند و دید نتایج قطعی تحقیقات و پاسخ منطقهای و جهانی به این ماجراجویی خطرناک چه خواهد بود.
پنج شنبه ۲۸ شهریور ۱۳۹۸ برابر با ۱۹ سپتامبر ۲۰۱۹
۲۹ شهريور ۱۳۹۸ – ۲۰ سپتامبر ۲۰۱۹