حقوق مستمری ۱۳ هزار معلول و مددجوی بهزیستی در پی واگذاری مسئولیت پرداخت مستمری‌ها از ابتدای سال به سازمان هدفمندسازی یارانه‌ها قطع شده است. این در حالیست که این گروه از جمله تنگدست‌ترین قشرهای جامعه‌ی تنگدست ایران به شمار می‌روند.
بهروز مروتی فعال حقوق معلولان از قطع مستمری ۱۳ هزار معلول و مددجوی بهزیستی در پی واگذاری مسئولیت پرداخت مستمری‌ها از ابتدای سال به سازمان هدفمندسازی یارانه‌ها خبر داده است.
به گفته بهروز مروتی، واگذاری مسئولیت پرداخت مستمری‌ها به سازمان هدفمندسازی یارانه‌ها بر اساس بند ۲ تبصره ۸ قانون بودجه ۱۴۰۳ صورت گرفته و در نتیجه با قطع مستمری هزاران خانواده بحرانی شدید در زندگی و معیشت آنها ایجاد شده است.
او همچنین نسبت به پیامدهای این اقدام هشدار داده و گفته که با این اقدام«احتمال افزایش آسیب‌های اجتماعی مانند افزایش آمار کودکان کار، افزایش نرخ طلاق و افزایش جرم و جنایت بالا می‌رود.»
قطع مستمری از سوی دیگر دسترسی این افراد را به خدمات بهداشتی، درمانی و آموزشی با مشکل مواجه کرده و در نتیجه، کیفیت زندگی آنها به شدت کاهش خواهد یافت.
بهروز مروتی توضیح داده که «دیوان محاسبات اواخر اردیبهشت قول داده بود که از خرداد این افراد به چرخه حمایتی برمی‌گردند که به تازگی متوجه شدیم سازمان هدفمندی قصد به چرخه اضافه کردن این تعداد را ندارد.»
این فعال حقوق معلولان به خبرگزاری «ایلنا» گفته که قطع مستمری نه تنها معیشت این خانوارها را به خطر انداخته، بلکه موجب ایجاد اضطراب و نگرانی عمیقی در میان تمامی مددجویان و خانواده‌هایشان شده است: «قطع مستمری برای خانواده‌هایی که به این مبلغ اندک برای تأمین نیازهای اولیه خود وابسته هستند، می‌تواند عواقب تلخی برای آنها داشته باشد.»
بهروز مروتی افزوده «در شرایط بغرنج کنونی، در حالی که انتظار می‌رود مسئولان بیشتر به فکر رفع مشکل معیشتی محرومان و مستضعفان باشند و با پرداخت مطالبات معوق معلولان و مددجویان از تشدید بحران معیشتی جلوگیری کنند، سازمان هدفمندسازی با چراغ سبز برنامه و بودجه، با قطع مستمری ۱۳هزار نفر و خانوار تحت سرپرستی‌شان، نان شب حدود ۲۰ الی۳۰ هزار نفر را بدون دلیل و توضیحی به ناگاه آجر می‌کند و به کسی هم پاسخگو نیست.»
قطع مستمری هزاران معلول در حالی صورت گرفته که این قشر پیش از این نیز از حمایت قابل قبولی برخوردار نبودند. رقم دریافتی معلولان به عنوان مستمری از رقم تعیین شده در قانون کمتر بود، آنها نه تنها با مشکلات زیادی حتی برای تأمین دارو و یا ویلچر روبرو هستند بلکه شماری از آنها به ناچار و با وجود معلولیت به مشاغل کاذب می‌پردازند.
بر اساس ماده ۲۷ قانون کار، مستمری معلولان باید برابر با حداقل دستمزد مصوبه شورای عالی کار باشد. در حالی که پایه رقم حداقل دستمزد در سال ۱۴۰۳ حدود هفت میلیون تومان است، اغلب معلولان کمک‌هزینه‌ای معادل ۷۵۰ هزار تومان از سازمان بهزیستی دریافت می‌کند.
در همین رابطه احمد کاری مدیر «انجمن ندای معلولان ایران» خرداد امسال اعلام کرد که اگر ماده ۲۷ قانون حمایت از معلولان به صورت کامل اجرا شود، شاید بخش زیادی از مشکلات افراد دارای معلولیت حل شود. وقتی در خانواده یک عضوی دچار معلولیت هست، ۴۰ الی ۵۰ درصد منابع خانواده به مشکلات او اختصاص پیدا می‌کند که این هزینه‌ها باید جبران شوند. طبق قانون باید کسی که درآمد و اشتغال ندارد و از کار افتاده است، حداقل حقوق قانون کار را دریافت کند. اگر این قانون اجرا شود، بخش زیادی از مشکلات افراد دارای معلولیت حل می‌شود.
این فعال حقوق معلولان توضیح داده بود که برخی هزینه‌های جاری زندگی معلولان از افراد عادی خیلی بیشتر است: «فراد سالم جامعه از بسیاری سوبسیدهای حمل و نقل عمومی استفاده می‌کنند، ولی یک فرد دارای معلولیت با این شلوغی‌ها نمی‌تواند اتوبوس و مترو سوار شود. در مترو اکثر اوقات هم آسانسورها فعال نیستند. بطور کلی برای معلولان رفتن به مترو و اتوبوس مشکل است.»
او افزوده بود که «سامانه حمل و نقل شهری معلولین و جانبازان اخیرا راه افتاده است که در روز به ۶۰۰ الی ۱۰۰۰ نفر سرویس می‌دهد، اما فقط در تهران است و در خود تهران هم حداقل ۱۰۰ هزار نفر افراد دارای معلولیت وجود دارد که نیازمند خدمات ویژه حمل و نقل هستند و از سوبسیدها نمی‌توانند استفاده کنند.»
همچنین تأمین تجهیزات توانبخشی و دارو و وسایل بهداشتی معلولان نیز هزینه بالایی دارد و دولت در این رابطه نیز کمکی به معلولان نمی‌کند.
احمد کاری در اینباره گفته بود: «دولت باید فکری اساسی در خصوص تجهیزات توانبخشی افراد دارای معلولیت انجام دهد. در خصوص تامین ویلچر برای معلولان هم دچار مشکل هستیم. معلولان اگر در استفاده از ویلچرهای ایرانی خیلی ملاحظه کنند بیش از دو یا سه سال سالم نمی‌ماند، از طرفی ۵ الی ۶ سال هم برای گرفتن ویلچر جدید باید در نوبت بمانند. قیمت ویلچر ایرانی از ۳ تا ۱۵ میلیون تومان در بازار است. قیمت ویلچر خارجی هم ۱۵۰ میلیون تومان است.»
او در قسمت دیگری از صحبت‌هایش در مورد عدم پرداخت مستمری گفت: «ما با اصل موضوع مشکل داریم. آیا ۷۵۰ هزار تومان کفاف زندگی یک معلول را می‌دهد؟ اجرای ماده ۲۷ قانون حمایت از معلولان باید در دستور کار قرار گیرد.»
در نتیجه‌ی عدم حمایت شایسته از معلولان، آنها به دلیل مشکلات معیشتی و نبود فرصت شغلی، به مشاغل کاذبی چون تکدی، ضایعاتفروشی، زبالهگردی و دستفروشی در مترو روی آورده‌اند.
روزنامه «هم‌میهن» آذرماه گذشته در گزارشی اعلام کرده بود که ۷۶۰هزار تومان مستمری ماهانه‌ی بهزیستی کفاف زندگی معلولان را نمیدهد و به دلیل نبود فرصت‌های شغلی آنها ناچار به فعالیت در مشاغل کاذبی تکدی، ضایعاتفروشی، زبالهگردی و دستفروشی در مترو هستند.
در این گزارش آمده بود با اینکه بسیاری از آنها تحصیلات بالایی دارند، اما در جایگاه‌های بسیار پایین‌تر از سطح تحصیلات‌شان به کار گرفته می‌شوند؛ آنها را نظافتچی، منشی و تلفنچی می‌کنند. در کمیسیون‌های پزشکی آزمون‌های استخدامی، خط زده می‌شوند و به بهانه «مناسب نبودن»، پس‌شان می‌زنند. آموزش و پرورش به آنها می‌گوید که روحیه دانش‌آموزان از دیدن آنها خراب می‌شود و خانواده‌ها خوش‌شان نمی‌آید یک فرد دارای معلولیت به فرزندشان درس بدهد. اخیراً هم در آزمون استخدامی، نابینایان را رد کرده‌اند.
بهروز مروتی مدیر کمپین معلولان هم درباره وضعیت اشتغال معلولان گفته «تکدی‌گری در میان این گروه بالا رفته است و گزارش‌های زیادی دراین‌زمینه به ما می‌رسد. با ۷۶۰ هزار تومان مستمری ماهانه، چطور می‌توان زندگی کرد؟ در حالی که به گفته خود مسئولان، آنها به ماهانه ۱۵ تا ۲۰ میلیون تومان درآمد نیاز دارند.»
زبان و نظر مقامات جمهوری اسلامی درباره معلولان نیز نشاندهنده عمق فاجعه‌ای است که این شهروند در ایران با آن روبرو هستند. برای نمونه مسعود پزشکیان رئیس دولت چهاردهم که اتفاقا «پزشک» هم هست طی روزهای گذشته و در جریان بررسی صلاحیت وزرا در مجلس شورای اسلامی در ادبیاتی سخیف و توهین‌آمیز معلولان را «شَل» و «چلاق» خطاب کرد!
صفحه «کمپین معلولان» در شبکه ایکس در واکنش به سخنان مسعود پزشکیان در مجلس نسبت به استفاده از کلمات «شل» و «چلاق» برای افراد دارای معلولیت اعترض کرد و آن را خارج از «شأن رییس جمهور» دانست! این کمپین خواستار دقت پزشکیان در انتخاب کلماتش شد.
برگرفته ای از سایت کیهان لندن، ۲۲ اگوست ۲۰۲۴