۱۸ دسامبر ۱۹۰۸؛ ۱۱۱ سال پيش در چنين روزی باباجان غفورُف در روستای اسفي‌سار خجند در شمال تاجيكستان زاده شد.
پدر باباجان غفورُف كشاورز و كارگر راه‌آهن بود و مادرش ذوق خوشی در سرودن داشت و در خانه مكتبی برای آموزش دختران و پسران روستا پديد آورده بود و فرزندش را از كودكی با ادبيات تاجيكی آشنا كرد.
نُه ساله بود كه در گرماگرم انقلاب سوسياليستی، از خانواده دور افتاد و چندی در پرورشگاه‌ها زيست.
۱۸ ساله بود كه در سمرقند رشته حقوق را آغاز كرد و چهار سال پس از آن در پايتخت تاجيكستان به عنوان مشاور حقوقی دولت به كار پرداخت.
يك سال بعد به مسكو رفت و پس از چهار سال در رشته روزنامه‌نگاری هم فارغ‌التحصيل شد.
۳۳ ساله بود كه پايان‌نامه دكتری‌اش درباره فرقه اسماعيليه منتشر شد.
۳۹ ساله بود كه كتابی در معرفی خلق تاجيكستان نوشت و عنوان دكتری تاريخ را به دست آورد.
۴۰ ساله بود كه به ياری دولت شوروی نخستين دانشگاه دولتی تاجيكستان را بنيان نهاد.
او بيش از ۴۰۰ كتاب و مقاله در رشته های تاريخ و دانش‌های اجتماعی به زبان‌های روسی، ازبكی و فارسی تاجيكی نوشته كه به بيش از ۱۰ زبان ترجمه شده‌اند.
۵۵ ساله بود كه جلد نخست ماندگارترين اثر دو جلدی اش “تاجيكان” را نوشت كه تاريخ كهن‌ترين خلق آسيای مركزی از روزگار باستان تا سده ۱۸ ميلادی است.
جلد سوم اين كتاب از روی آثار پراكنده او تاريخ تاجيكان از سده ۱۸ تا انقلاب اكتبر را دربر می‌گيرد.
از آنجا كه او استاد و سرپرست بخش خاورشناسی دانشگاه مسكو بود، اثر خود را به روسی نوشت. اين اثر پس از درگذشت او به تاجيكی ترجمه و در سال ۱۳۷۷ به خط فارسی در تهران منتشر شد.
كتاب او را در تاجيكستان همتراز شاهنامه فردوسی و اهميت آن برای ايران می‌دانند.
باباجان غفورُف در ۶۸ سالگی در مسكو درگذشت.
منبع: سایت صدای آلمان (دویچه وله) به زبان فارسی، ۱۸ دسامبر ۲۰۱۹