اسرائیل از کشته شدن قاسم سلیمانی شادمان است یا نگران؟

واکنش بنیامین نتانیاهو به خبر کشته شدن قاسم سلیمانی، فرمانده سپاه قدس در عراق، قابل پیش‌بینی بود. او که به منظور امضای قراردادهای ساخت خطوط لوله گاز زیردریایی در مدیترانه شرقی در آتن به سر می‌برد، کمی پیش از اینکه سفر را نیمه کاره رها کند، با استقبال از خبر کشته شدن قاسم سلیمانی، بر “حق دفاع از خود” آمریکا، همانند اسرائیل تأکید کرد و اقدام رئیس جمهور آمریکا را با عباراتی چون “سریع، قاطع و پرقدرت” ستود.

از سوی دیگر تلویزیون اسرائيل از احتمال آگاهی نتانیاهو از حمله به فرمانده نیروی قدس خبر داد و این که مایک پمپئو، وزیر خارجه آمریکا، در گفت‌وگویی تلفنی نخست وزیر اسرائیل را پیشتر در جریان گذاشته است.

سایت آلمانی زبان “دی تسایت” با اشاره به این‌که قاسم سلیمانی برای اسرائیل “تهدیدی حاد و واقعی” به شمار می‌رفت، می‌نویسد: «مسلما بسیاری از مردم اسرائیل با کشته شدن سلیمانی، خیالشان راحت شده است. سیاست او گسترش حضور شبه‌نظامیان شیعی به عنوان نمایندگان ایران در عراق، سوریه، لبنان یا در غزه، پشتیبانی این نیروها و هماهنگی آنها بود.» در این نوشته از سلیمانی به عنوان “استراتژیستی کارآزموده و باهوش و متنفر از اسرائیل” یاد شده است.

خبری که برای اسرائیل شادی و نگرانی به همراه آورد

اما شادی و استقبال از کشته شدن سلیمانی که رد پای آن را در توییت‌های بی‌شمار سیاست‌مداران اسرائیلی می‌توان دید، به دلیل بیم اسرائيل از اینکه هدف انتقام وعده داده شده از سوی ایران قرار بگیرد، جای خود را به نگرانی می‌دهد.

نگاهی به وضعیت مرزهای این کشور هم علت این نگرانی را روشن‌تر می‌کند.

ارتش در مرزهای شمالی به سوی لبنان و سوریه مدتهاست به حالت آماده باش کامل درآمده است. کوه جبل‌الشیخ (حرمون) در مرز با لبنان اکنون برای غیرنظامی‌ها مسدود شده است و تأسیسات اسرائیلی در خارج هم در وضعیت هشدار قرار دارند. روز جمعه با انتشار خبر کشته شدن سلیمانی، همچنین اسرائيل تدابیر حفاظتی از نمایندگی‌های دیپلماتیک خود در خارج از کشور را افزایش داد.

با اینکه از انتشار خبر کشته شدن قاسم سلیمانی تا کنون، ایران نامی از اسرائیل به عنوان هدف حمله‌های تلافی‌جویانه نبرده است و ناظران از مواضع آمریکا در منطقه به عنوان هدف حملات تلافی‌جویانه احتمالی سخن می‌گویند، اما اسرائیل خود را برای هر امکانی آماده می‌کند.

“دی تسایت” می‌نویسد: «از سوی دیگر اما اورشلیم نمی‌خواهد بیشتر به این درگیری دامن بزند. چرا که درگیری احتمالی با هم‌پیمانان ایران، بیش از همه درگیری با حزب‌الله در شمال و البته با حماس و جهاد اسلامی در جنوب، می‌تواند ویرانگر باشد. حزب‌الله به تنهایی بیش از ۱۲۰ هزار راکت در اختیار دارد و ارتش اسرائيل بیم آن دارد که با وجود یک سیستم دفاع موشکی برجسته و کارآمد، احتمال برخورد روزانه تا هزار موشک به سراسر اسرائیل از جمله به تل آویو وجود دارد.»

از سوی دیگر نتانیاهو باید تلاش کند پیوسته از سیاست آمریکا رمزگشایی کند: مدت زیادی از تصمیم یک‌باره دونالد ترامپ برای خروج نیروهای آمریکایی از سوریه نگذشته است، یا از خودداری آمریکا از واکنش به حمله به تأسیسات نفتی عربستان که گفته می‌شود از سوی ایران بوده است یا سرنگونی پهپاد آمریکایی از سوی ایران که آمریکا آن را بی‌پاسخ گذاشت.

“دی تسایت” می‌نویسد، همه این موارد اسرائیلی‌ها را به سوی این نتیجه‌گیری سوق می‌دهد که هر لحظه ممکن است آمریکا آنها را از نظر نظامی قال بگذارد و اسرائيلی‌ها باید خودشان در صورت هر رویارویی یا افزایش تنش با ایران به مقابله برخیزند.

کشته شدن قاسم سلیمانی، زمینه‌ساز خروج اجباری آمریکا از عراق؟

اکنون اما ورق برگشته است: آمریکایی‌ها با حمله‌های هفته‌های گذشته به مواضع شبه‌نظامیان شیعی در عراق و اوج گرفتن این حملات با کشتن فرمانده نیروی قدس حالا دوباره بازگشت‌شان را به رخ می‌کشند.

“دی تسایت” می‌نویسد: «اما هیچ کدام از این اقدامات نتانیاهو را آرام نمی‌کند. او هم مانند بسیاری دیگر بیم آن دارد که رئیس جمهور آمریکا هیچ استراتژی‌ای نداشته باشد و کشتن سلیمانی باعث افزایش غیرقابل کنترل تنش شود؛ تنشی که جلوگیری از برنامه اتمی ایران را غیرممکن خواهد ساخت.»

این سایت آلمانی پیشبینی می‌کند که عملیات کشتن قاسم سلیمانی حتی می‌تواند منجر شود که آمریکا مجبور به خارج کردن نیروهایش از عراق شود.

“دی تسایت” ادامه می‌دهد: «نتانیاهو مدتهاست می‌داند، اعتمادی به ترامپ نیست. این مسئله را سیاست خارجی آمریکا تحت رهبری ترامپ سالهاست به اثبات رسانده است.»

هزینه‌ای که اسرائیل در صورت وقوع جنگ متقبل می‌شود

شورای عالی امنیت ملی ایران پس از نشستی اضطراری در مورد بررسی کشته شدن فرمانده نیروی قدس سپاه در حمله آمریکا با انتشار بیانیه‌ای از “انتقامی سخت” خبر داد که ایران “در زمان و مکان مناسب” از آمریکا خواهد گرفت.

این شورا حمله آمریکا به سلیمانی و همراهانش را “بزرگترین خطای راهبردی” ایالات متحده خواند و نسبت به تبعات این “اشتباه محاسباتی” هشدار داد.

هر چند در این بیانیه مستقیما نامی از اسرائیل به میان نیامده اما به نوشته سایت‌های آلمانی‌زبان، این خطر که وضعیت به زودی از کنترل خارج شود، در کمین است؛ یعنی اسرائیل هم می‌تواند به میانه بحران درگرفته میان ایران و آمریکا کشیده شود.

اگر چه در صورت درگیری جنگ میان آمریکا و ایران پیامدهای آن از هم اکنون قابل پیش‌بینی نیست اما “دی تسایت” می‌نویسد: «هزینه‌ای که اسرائیل در صورت درگرفتن چنین جنگی باید بپردازد، یقینا بیشتر از تمامی جنگ‌های پیشین خواهد بود.»

منبع: سایت صدای آلمان (دویچه وله)، ۴ ژانویه ۲۰۲۰