بازداشت کوتاه مدت سفیر بریتانیا در تهران واکنش خشمگینانه این کشور را در پی داشت. دومینیک راب، وزیر امور خارجه بریتانیا، شامگاه شنبه به وقت محلی با انتشار بیانیه‌ای، ضمن تأیید خبر بازداشت چند ساعته سفیر این کشور در ایران، اعلام کرد: «بازداشت بی‌دلیل و ناموجه سفیر ما در تهران نقض فاحش قوانین بین‌المللی است.»
خبرگزاری تسنیم در نخستین دقایق بامداد امروز یکشنبه ۲۲ دی (۱۲ ژانویه) به وقت ایران از بازداشت راب مکایر، سفیر بریتانیا در تهران “برای ساعاتی” خبر داده بود.
این خبرگزاری نزدیک به سپاه پاسداران مدعی شده بود: «در جریان تجمع غروب امروز [شنبه] جمعی از افراد در مقابل دانشگاه امیرکبیر، سفیر انگلیس در تهران که در میان تجمع حاضر و اقدام به سازماندهی و تحریک و هدایت برخی اقدامات رادیکال و ساختارشکنانه بود برای ساعاتی بازداشت شد.»
این خبرگزاری نیمه‌رسمی همچنین مدعی شده بود که «منابع مطلع به تسنیم گفتند مغازهای روبروی دانشگاه امیرکبیر محل اصلی هماهنگی‌های سفیر انگلیس در این ماجرا بوده است.»
در پی اقرار روز گذشته سپاه پاسداران به سرنگون کردن هواپیمای مسافربری اوکراینی، تجمع‌های مختلفی از جمله در مقابل دانشگاه امیرکبیر تهران برگزار شد که تسنیم مدعی بازداشت سفیر بریتانیا در جریان آن شده است.
وزیر خارجه بریتانیا در بیانیه خود تأکید کرده که «دولت ایران در آستانه گذرگاه مهمی قرار گرفته است. می‌تواند به حرکت خود در مسیر طرد شدن با تمامی پیامدهای سیاسی و اقتصادی چنین انزوایی ادامه دهد یا گام‌هایی تنش‌زدایانه در مسیر دیپلماتیک به سوی جلو بردارد.»
مقام‌های حکومت اسلامی پس از حادثه سقوط هواپیمای اوکراینی، سه روز تمام سرنگون شدن این هواپیمای مسافربری بر اثر شلیک موشک توسط خود را انکار و دلیل آن را “نقص فنی” اعلام می‌کردند. اما بالاخره روز گذشته ستاد کل نیروهای مسلح جمهوری اسلامی در اطلاعیه‌ای اعلام کرد که به دلیل “خطای انسانی به صورت غیرعمد” هواپیمای اوکراینی مورد اصابت موشک ایران قرار گرفته است.
این اقرار اعتراض‌های وسیعی را به‌خصوص در تهران به دنبال داشت که همزمان با آن سفیر بریتانیا در ایران نیز برای مدت کوتاهی بازداشت شد. خبرگزاری تسنیم با اشاره به اینکه “مراتب اعتراض پس از بازداشت” به سفیر بریتانیا در تهران گفته شده، اعلام کرده بود که «این سفیر ساعاتی بعد آزاد شد اما گفته می‌شود فردا احضار و موضوع پیگیری خواهد شد.»
به گزارش خبرگزاری دولتی ایرنا نیز وزارت خارجه ایران در واکنش به خبر بازداشت کوتاه‌مدت سفیر بریتانیا در تهران، بدون اشاره به ادعای تسنیم درباره “احضار” او، اعلام کرده است: «در انتظار گزارش نیروی انتظامی و اطلاع از جزئیات امر هستیم.»
سفیر بریتانیا در ایران در توئیتی دلیل حضور کوتاه‌مدت خود در مراسم یادبود قربانیان سقوط هواپیمای اوکراینی را توضیح داد. او نوشت: «تاکید می‌کنم که من درهیچ تظاهراتی شرکت نکردم! من به مراسم یادبود افرادی که در سانحه ناگوار سقوط هواپیمای PS752 بودند رفتم. طبیعی است که نسبت به کشته‌شدگان ادای احترام کنم، تعدادی ازآنها بریتانیایی بودند.»
راب مکایر، سفیر بریتانیا در ایران در توئیت خود گفته است، پس از پنج دقیقه هنگامی که عده ای شروع به شعاردادن کردن محل را ترک کرده است.
آمریکا: رژیم ایران رسما از بریتانیا عذرخواهی کند
بازداشت سفیر بریتانیا در تهران با واکنش دولت آمریکا نیز مواجه شد. مورگان اورتاگوس، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا، در پیامی توییتری نوشت: «رژیم ایران سفیر بریتانیا در ایران را بازداشت کرد. این ناقض کنوانسیون وین است که این رژیم در نقض آن سابقه‌دار است. ما از این رژیم [جمهوری اسلامی] می‌خواهیم رسما از بریتانیا به خاطر نقض حقوق سفیرش عذرخواهی کرده و به حقوق همه دیپلمات‌ها احترام بگذارد.»
منبع: سایت صدای آلمان (دویچه وله) به زبان فارسی، ۱۲ ژانویه ۲۰۲۰