دانشمندان گفته‌اند گرم شدن اقیانوس‌ها به علت تغییرات اقلیمی ممکن است باعث افزایش ناگهانی و «بی‌سابقه» تعداد نهنگ‌هایی شود که در سامانه‌های ماهیگیری اسیر می‌شوند.
آنان معتقدند افزایش متوسط دمای جهانی علت افزایش فراوانی و شدت امواج گرما در دریاها است. موج بزرگی از گرما در سواحل غربی ایالات متحده بین سالهای ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۶ باعث شده تعداد نهنگ‌های گوژپشت و سایر انواع نهنگ‌هایی که به دام می‌افتند به بیشترین حدی برسد که تاکنون رسیده است.
مطالعه‌ای که در نشریه نیچر چاپ شده نشان می‌دهد، تعداد نهنگ‌های گرفتار افزایش یافته، چون وجود آب گرم‌تر به معنی این است که نهنگ‌ها به نواحی نزدیکتر به سواحل می‌آیند تا غذا پیدا کنند، سواحلی که کاربری صید خرچنگ دارند.
این گروه پژوهشی گفته‌اند نیاز به اقدامات جدیدی هست که ماهیگیران را از خطر به دام افتادن نهنگ‌ها مطلع کند و به مدیران کمک کند تصمیمات خود را با تغییرات بیشتری وفق دهند که با سرعت و شدت در دریاها رخ می‌دهد.
جارود سانتورا، پژوهش‌گر مرکز علوم شیلات جنوب غربیِ اداره ملی شیلات آمریکا در سانتا کروزِ کالیفرنیا و نویسنده اصلی این پژوهش گفت: «با گرم شدن اقیانوس‌ها، در زیست بوم آنها و عادات غذایی نهنگ‌های گوژپشت تغییراتی به وجود آمده که باعث شده نهنگ‌ها بیشتر در تجهیزات صید خرچنگ گرفتار شوند.»
او افزود: «باید اطلاعات را به دست کسانی برسانیم که می‌توانند با استفاده از آن به موقع اقدام مفیدی بکنند. شاهد تغییرات بی‌سابقه‌ای در این زمینه هستیم.»
دکتر سانتورا و همکارانش تارنمایی را راه‌اندازی می‌کنند که با استفاده از داده‌های هواشناسی پیش‌بینی می‌کند احتمال این که نهنگ‌ها برای تغذیه به سواحل غربی ایالات متحده نزدیک شوند بیشتر است.
از این پس صیادان خرچنگ می‌توانند با استفاده از این اطلاعات تصمیم بگیرند کجاها باید دام بگذارند و کجاها نگذارند. همچنین ممکن است این اطلاعات به درد مدیران بخورد که تصمیم بگیرند چه هنگام باید صید را ممنوع و چه هنگام آزاد کنند.
گرفتاری مکرر نهنگ‌ها در دام صیادان باعث طرح دعاوی محیط زیستی شده و خطر ممنوعیت صید خرچنگ را به دنبال دارد. تمرکز بر این وقایع و انجام تحقیقات بهتر در مورد علل آنها نیز باعث شده روابط میان صیادان، گروه‌های محیط زیستی و مدیران بهتر شود.
جان مِلور، صیاد خرچنگ اهل سان فرانسیسکو، در مورد افزایش موارد گرفتاری نهنگ‌ها گفت: «اگر این کارگروه آن زمان از آنچه ما می‌دانستیم خبر داشت این اتفاقات نمی‌افتاد.»
موج گرما در دریا، که در سال ۲۰۱۴ فراگیر شد، به خاطر گسترش دمای زیاد و بی‌سابقه در آب‌های سواحل غربی به «حباب گرما» معروف شد. بالا رفتن دمای آب باعث جذب گونه‌های نیمه گرمسیری می‌شود که در این ناحیه کمتر دیده شده‌اند و کریل‌هایی که نهنگ‌های گوژپشت عموماً از آنها تغذیه می‌کنند کم شدند.
نهنگ‌ها هم به جای آن شروع به تغذیه از حجم زیادی ماهی کولی کردند که آب‌های گرمی که کمتر مولدند آنها را به جریان باریک نزدیک ساحل هدایت کرده و در آنجا انباشته‌اند.
همزمان، دمای زیاد آب باعث شد رشد بی‌رویه جلبک‌های سمی به بیشترین حدی برسد که تاکنون رسیده است. این باعث شد در سواحل غربی صید خرچنگ از نوامبر ۲۰۱۵ تا مارس ۲۰۱۶ تعطیل شود. وقتی میزان مواد سمی کاهش یافت و بالاخره وقت صید خرچنگ‌های دانجِنِس فرارسید، صیادان در همان نوار باریک نزدیک ساحل تله‌های بی‌شماری برای صید خرچنگ کار گذاشتند، همان‌جا که نهنگ‌های بسیاری مشغول غذا خوردن بودند.
سازمان ملی شیلات آمریکای سواحل غربی تأیید کرد که ۵۳ نهنگ در سال ۲۰۱۵ و ۵۵ تا در سال ۲۰۱۶ گیر افتاده‌اند که این تعداد بالاترین آمار این اتفاق تا آن موقع بوده است.
کارین فورنی، پژوهش‌گر زیست‌شناسی، که او هم در مرکز علوم شیلات جنوب غربی کار می‌کند و نویسنده همکار این پژوهش است، در ماس لندینگ کالیفرنیا زندگی می‌کند. از خانه‌اش منظره خلیج مانتری پیداست و بارها نهنگ‌های گوژپشت را دیده که نزدیک ساحل مشغول غذا خوردن هستند. در آن سالهای «حبابی»، از پنجره جلوی خانه‌اش معمولاً بین ۳۰ تا ۴۰ نهنگ را دیده است.
او گفت «آن اتفاق از وقتی ما این جا زندگی می‌کنیم بی‌سابقه بوده است. می‌دانستیم باید عامل بسیار متفاوتی این نهنگ‌ها را این طور به ساحل نزدیک کرده باشد.»
دکتر فورنی گفت از این پژوهش یاد گرفتیم که دانشمندان و صیادان باید اطلاعات را هم‌رسانی کنند تا بهتر بفهمند که روابط پیچیده محیط زیستی چگونه بر گونه‌های دریایی و ماهیگیری اثر می‌گذارد.
این پژوهش در نشریه نیچر کامیونیکیشنز منتشر شده است.
منبع: سایت بریتانیائی ایندیپندنت به زبان فارسی، ۲۹ ژانویه ۲۰۲۰