دولت جاستین ترودو، این روزها برای اجرای قطعنامه پارلمان این کشور مبنی بر گنجاندن نام سپاه پاسداران جمهوری اسلامی ایران در فهرست سازمان‌های تروریستی، تحت فشار است؛ فشارهایی که در سایه سرنگونی هواپیمای اوکراینی در ایران و جان باختن ۵۷ نفر از شهروندان ایرانی-کانادایی، هر روز سنگین‌تر می‌شود.
در حالی که پارلمان کانادا در ماه ژوئن ۲۰۱۸ میلادی، یعنی حدود ۲۰ ماه پیش، سپاه پاسداران جمهوری اسلامی ایران را در فهرست گروه‌های تروریستی قرار داد، دولت فدارال هنوز قطعنامه پارلمان را عملی نکرده است.
در پی تاخیر در اجرا و پایبندی به قطعنامه پارلمان کانادا، یک سازمان غیردولتی یهودی در این کشور، از دولت فدرال به دلیل آنچه عدم پایبندی به این قطعنامه خوانده است، شکایت کرده است.
در بیانیه سازمان بنای بریت، با اشاره به این که سپاه پاسداران یک خطر جدی امنیتی برای کانادا محسوب می‌شود، تاکید شده است که سپاه پاسداران مسئول سرنگونی هواپیمای اوکراینی و مرگ ۵۷ کانادایی است.
به‌گفته مایکل مستین، مدیر اجرایی سازمان بنای بریت گفته است: «۲۰ ماه از تصویب این قطعنامه مهم در پارلمان کانادا گذشته است، اما هیچ گامی از سوی دولت برای اجرای آن برداشته نشده است.»
این در حالی است که رهبران جامعه ایرانیان کانادا نیز در روزها و هفته‌های اخیر و به دنبال سرنگونی هواپیمای مسافربری اوکراینی در ایران، خواستار اجرای فوری این قطعنامه و قرار دادن تمامی شاخه‌های سپاه پاسداران در فهرست گروه‌های تروریستی کانادا هستند.
سازمان‌های ایرانی و یهودی کانادا در ژانویه گذشته هم از دولت خواسته بودند تا سپاه پاسداران را به فهرست گروه‌های تروریستی اضافه کند.
نهاد عدالت ۸۸، شورای ایرانیان کانادایی، و سازمان بنای بریت در یک کنفرانس مطبوعاتی، به دولت جاستین ترودو برای اجرای این طرح مهلتی ۳۰ روزه داده بودند. کانادا از سال ۲۰۱۲ میلادی، در زمان نخست وزیری استیون‌هارپر، فقط شاخه برون‌مرزی سپاه، یعنی سپاه قدس را در فهرست سازمان‌های تروریستی قرار داده بود، و حالا براساس قطعنامه پارلمان، می‌بایست کل این نهاد را به آن فهرست اضافه کند. هنوز روشن نیست که چرا مقام‌های کانادا در این زمینه اقدامی نکرده‌اند.
بعضی از کارشناسان می‌گویند که اجرای این قطعنامه برای دولت فدرال پروسه‌ای زمان‌بر است. بعضی هم تبعات سیاسی، نظامی و امنیتی اجرای آن را برای کانادا و خاورمیانه از جمله دلایل احتمالی این تاخیر می دانند.
این طرح البته مخالفانی هم دارد. دنیس هوراک، آخرین سفیر کانادا در ایران همزمان با سرنگونی هواپیمای اوکراینی، به خبرگزاری کانادا گفته بود که گنجاندن سپاه پاسداران در فهرست گروه‌های تروریستی می‌تواند مانعی جدی پیش پای جاستین ترودو برای انجام تحقیقات لازم درباره این حادثه باشد؛ تحقیقاتی که دولت کانادا خود را ملزم به انجام آن کرده است تا در نتیجه، به وعده‌های خود در زمینه دادخواهی برای قربانیان این فاجعه ملی در این کشور جامه عمل بپوشاند.
این در حالی است که دولت کانادا با فشارهای زیادی از سوی جامعه ایرانیان این کشور روبه‌روست که هنوز سوگوارند و گویی هر روز هواپیمای اوکراینی در خانه‌هاشان سقوط می کند. سرنگونی آن هواپیما که هدف دو موشک پی در پی سپاه پاسداران قرار گرفت، خشم جامعه ایرانیان را نسبت به این سازمان پرنفوذ و قدرتمند، بیش از همیشه کرد.
خانواده‌های این قربانیان، همچنان در مقابل پنهان کاری‌های حکومت ایران خواستار روشن شدن حقیقت و پاسخگو کردن مقامات آن هستند، و بخشی از آنان به تازگی در توماری اینترنتی که تاکنون به امضای حدود ۲۸ هزار نفر رسیده است، نوشته‌اند:
«ما جمعی از خانواده‌های مسافران آن هواپیما از دولت‌های دخیل در این پرونده که مسافران و خدمه در آنجا زندگی می‌کردند ( کانادا، سوئد، افغانستان، اوکراین، آلمان و بریتاینا ) سازمان بین‌المللی هوانوردی، دیوان بین‌المللی دادگستری و سران سایر کشورها تقاضامندیم که با اتخاذ سیاست‌های مناسب، حکومت جمهوری اسلامی (ایران) را موظف به تن دادن به همکاری در تحقیقات، تحویل جعبه سیاه و همکاری جهت پیش‌برد و بررسیِ این جنایت بین‌المللی کنند.»
در این تومار همچنین آمده است:
«چهل و پنج روز پیش هواپیمای خطوط هوایی اوکراین با شلیک دو موشک سپاه پاسداران در آسمان تهران سقوط کرد. چهل و پنج روز پیش طی عملی ناجوانمردانه به کودکان، زنان و مردان دو بار شلیک کردند تا از سقوط هواپیما مطمئن شوند. دقایقی مرگ‌زا بر مسافران و خدمه آن هواپیما گذشت و تمام ۱۷۶ مسافر و خدمه بی‌پناهِ آن از دنیای ما پر کشیدند. سه روز به ما خندیدند و دروغ گفتند. سه روز در همدستیِ پنهانِ نیروهای نظامی و دولتِ بی‌کفایت، واقعیت را مخفی کردند و چون سمبه پر زور شد، پرده از جنایتی تکرارنشدنی برداشته شد.»
درج نام سپاه پاسداران در فهرست گروه‌های تروریستی، احتمالا مرحمی است بر دل زخم خورده این خانواده‌ها و میلیون‌ها نفر از شهروندان کانادایی سوگوار، اما این اقدام برای کانادا کم‌هزینه نخواهد بود؛ به‌ویژه در شرایطی که کانادا به همکاری‌های ایران در تحویل جعبه سیاه و همکاری برای شفافیت و یافتن حقیقت امید بسته است.
جاستین ترودو، نخست وزیر لیبرال، قبلا گفته بود که دولتش فعلا در کوتاه مدت بر حمایت از خانواده‌های قربانیان برای اجرای عدالت و شفافیت تمرکز کرده است؛ چیزی که نشان می‌دهد دولت فعلا خیال بستن معدود راه‌های دیپلماسی برای دسترسی به حقیقت را ندارد. این در حالی است که این کشور از سال ۲۰۱۲ میلادی، روبط دیپلماتیک خود را با ایران قطع کرده است.
منبع: سایت بریتانیاپی ایندیپندنت به زبان فارسی، ۲۴ فوریه ۲۰۲۰