کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان، در یک نامه سرگشاده که عنوانی آمریکا، طالبان و حکومت افغانستان نوشته، نگرانی‌اش را در پیوند با آزادسازی ۵ هزار زندانی طالبان که در توافقنامه صلح آمریکا و طالبان آمده، در قالب چند پرسش مطرح کرده و خواهان پاسخگویی به این پرسش‌ها شده است.
کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان، در این نامه سرگشاده گفته است که تبادله زندانیان در توافقنامه صلح آمریکا و طالبان، پرسش برانگیز و نگران‌کننده است و نیز تاکنون فهرست این زندانیانی که قرار است تبادله شوند در اختیار این کمیسیون قرار داده نشده است.
در کنار این، کمیسیون حقوق بشر در این نامه‌اش گفته است که هنوز نمی‌داند دسترسی قربانیان به عدالت، طی مراحل قانونی زندانیان و تأیید هویت زندانیان چگونه صورت خواهد گرفت و تأکید کرده که در میان زندانیان طالبان، کسانی هم هستند که افراد ملکی را هدف قرار داده‌اند، و اینکه هنوز کارشیوه تطبیق عدالت برای این قربانیان مشخص نیست. کمیسیون حقوق بشر، در این مورد پرسیده که چه سازوکار و روند مشخصی وجود دارد تا برای این قربانیان، در زمان حال و یا در آینده امکان دسترسی به عدالت را فراهم کند؟
افزون بر این، در این نامه پرسیده شده که در صورت درج شکایت توسط خانواده‌های قربانیان، چه سازوکار و یا روند مشخصی وجود دارد تا برای این قربانیان امکان دسترسی به «حق‌العبدی» را فراهم سازد؟
بخش دیگر این نامه، پرسش‌هایی را در مورد هویت و سابقه جرمی زندانیان مطرح کرده است. در این بخش پرسیده شده که چه تعداد از زندانیان طالبان، مدت حبس‌شان را تکمیل کرده‌اند؟ نوع جرم و یا جرم‌هایی که انجام داده‌اند چیست و چه تعدادشان اعمال تروریستی بوده است؟ در این بخش همچنین پرسیده شده که این افراد چقدر افراد ملکی را کشته‌اند و چه تعدادشان شهروند خارجی و از کدام کشورها هستند؟ هرچند در توافقنامه صلح آمریکا و طالبان، تأکید شده که جنگجویان آزادشده طالبان نباید به میدان جنگ برگردند، اما کمیسیون مستقل حقوق بشر در این نامه می‌پرسد که چگونه می‌توان از عدم برگشت‌شان به میدان جنگ اطمینان حاصل کرد؟
کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان، با مطرح کردن این پرسش‌ها که خواهان دریافت پاسخ آنها شده، تأکید کرده که دسترسی به اطلاعات برای تأمین صلح پایدار و نیز مشروعیت روند، بسیار مهم است.
به تاریخ ۲۹ فوریه، آمریکا و طالبان پس از یک‌سال و نیم گفتگو، موافقتنامه صلح‌شان را در قطر امضا کردند که تبادله ۵۰۰۰ زندانی طالبان در بدل ۱۰۰۰ زندانی که نزد طالبان نگهداری می‌شود، یکی از بندهای این توافقنامه بود.
یک روز پس از امضای این توافقنامه، رییس جمهور افغانستان اعلام کرد که هیچ تعهدی برای امضای این زندانیان طالبان نکرده و آزادی زندانیان نمی‌تواند پیش شرط گفتگوها باشد.
شهروندان افغانستان نیز از آزادی این شمار زندانیان طالبان پیش از آغاز گفتگوهای بین‌الافغانی نگران‌اند و باورمندند که درصورت نبود ضمانت، ممکن این جنگجویان دوباره به میدان‌های جنگ برگردند و آتش جنگ طالبان برضد حکومت افغانستان را شعله ورتر سازند.
منبع: سایت رادیو بین المللی فرانسه به زبان فارسی، مارس ۲۰۲۰