نظریۀ توطئه: آیا ویروس کرونا ساختۀ دست انسان است؟

مطابق نتایج یک نظرسنجی، کمی بیشتر از یک‌چهارم فرانسوی‌ها باور دارند که ویروس کرونا در آزمایشگاه ساخته شده است. برخی معتقدند که این ویروس به طور اتفاقی در لابراتوارها زاده شده اما گروهی نیز باور دارند که انسان، به عمد و برای مقاصدی خاص، ویروس کرونا را “اختراع” کرده است. به طور کلی، “نظریۀ توطئه” در میان جوانان و افراد کم‌درآمد بیشتر دیده می‌شود.

نتایج نظرسنجی سازمان “ایفوپ” که روز شنبه ٢٨ مارس/٩ فروردین منتشر شد، به روشنی نشان می‌دهد که باورهای فرانسویان در بارۀ منشأ ویروس کرونا با گرایش سیاسی آنان ارتباط دارد.

بر اساس این نظر سنجی، ۵٧درصد فرانسوی‌ها به منشأ طبیعی ویروس قائلند اما ١٧درصد می‌پندارند که ویروس کرونا “به عمد، در آزمایشگاه تولید شده است”. حدود ٩درصد فرانسوی‌ها نیز معتقدند که این ویروس “به طور اتفاقی و ناخواسته” در آزمایشگاه به وجود آمده است. و بالاخره ١٧درصد فرانسوی‌ها هیچ نظری در این باره ندارند.

این در حالی است که همۀ مراجع علمی و تخصصی در مورد منشأ طبیعی ویروس هیچ تردیدی ندارند و فقط برخی شخصیت‌های سیاسی نسبت به این واقعیت سوءظن نشان داده‌اند.
.
گرایش سیاسی و تئوری توطئه

نظرسنجی اخیر در فرانسه، توسط مؤسسۀ آمارگیری “ایفوپ” و به سفارش چند سازمان، از جمله سازمان فرانسوی “دیدبان نظریه‌های توطئه” (Conspiracy Watch) انجام گرفته است.

به لحاظ گرایش‌های سیاسی، نظریات توطئه در میان طرفداران حزب “اجتماع ملی” (جبهه ملی سابق، راست افراطی) بیشتر مشاهده می‌شود. نزدیک به ۴٠درصد طرفداران این حزب اعتقاد دارند که ویروس کرونا “تعمداً در آزمایشگاه تولید شده است”. ١۵درصد از آنان نیز معتقدند که ویروس به طور ناخواسته توسط انسان ساخته شده.

در مقابل، ٨۴درصد از طرفداران “جمهوری در حرکت” (طرفداران رئیس جمهوری امانوئل ماکرون)، به منشأ طبیعی ویروس باور دارند و تنها ٢درصد از آنان به فرضیۀ “تعمد انسانی” قائلند.

این نظرسنجی در فرانسه، بعد از نظرسنجی مشابهی در آمریکا انجام گرفته است. در ایالات متحده، ٢٩درصد مردم معتقدند که ویروس کرونا به دست انسان ساخته شده است (٢٣درصد به عمد و ۶درصد اتفاقی). تنها ۴٣درصد از آمریکایی‌ها منشأ طبیعی ویروس را باور می‌کنند.

مؤسسۀ “دیدبان نظریه‌های توطئه” از این نظرسنجی‌ها نتیجه می‌گیرد که باور داشتن به فرضیات توطئه های پنهانی، در آمریکا و فرانسه کم وبیش به یک اندازه متداول است. بررسی‌ها نشان می‌دهد که به طور کلی جوانان و قشرهای اجتماعی فقیر، نظریات توطئه را آسان‌تر می‌پذیرند. مثلاً ٢٧درصد از کسانی که کمتر از ٣۵ سال دارند، به “ساخت تعمدی ویروس در آزمایشگاه” باور دارند، در حالی که فقط ۶درصد از افراد بالای ۶۵ سال چنین فرضیه‌ای را می‌پذیرند. همین تفاوت چشم‌گیردر میان طبقات کم‌درآمد و قشرهای مرفه جامعه دیده می‌شود.

منبع: سایت رادیو بین المللی فرانسه به زبان فارسی، ۲۸ مارس ۲۰۲۰
تصویر: خفاش‌ها در یک بازار حیوانات اندونزی فروخته شدند