بالاخره حوصله دولت افغانستان از بی‌مبالاتی مردم در قبال اعلام قرنطینه شهرهای کابل و هرات سر آمد و مقام‌های انتظامی از برخورد شدیدتر با متخلفان و بستن تمامی راه‌ها خبر دادند.
روز سه شنبه مسعود اندارابی، سرپرست وزارت کشور أفغانستان، در یک نشست خبری گفت که از روز چهارشنبه، تمامی راه‌ها به روی کسانی که بدون دلیل موجه از خانه‌ها بیرون می‌شوند، بسته خواهد بود. او گفت که ۱۶۰۰ نیروی پلیس با ۴۰۰ خودرو خیابان‌های کابل را خواهند بست و جز موارد لازم، به کسی اجازه تردد نخواهند داد.
آقای اندرابی گفت، مسئولان بخش بهداشت، کارمندان وزارت مخابرات، کارمندان رسانه‌ها، بخش نظامی و مقام‌های عالی‌رتبه از این دستورالعمل معافند و برای بقیه قابل اجرا است. آقای اندرابی همچنین تاکید کرد که ویروس کرونا کشنده و مرگ‌آور است، اما در افغانستان کسی به آن توجه چندانی ندارد. بر اساس این دستورالعمل، جز نانوایی‌ها و خواروبارفروشی‌ها، هیچ گونه مغازه‌ای اجازه ندارد باز باشد و در صورتی که چنان مواردی مشاهده شود، با برخورد پلیس روبه‌رو خواهد شد.
با این که قرنطینه بیش از یک هفته پیش در شهرهای کابل و هرات اعلام شد، اما توجه چندانی به آن نشده است. به همین دلیل، به باور پزشکان موارد ابتلا به ویروس کرونا در افغانستان با سرعت افزایش یافته است. این روند، بیش از همه در شهر هرات و کابل به چشم می‌خورد؛ جایی که مردم حتی نتوانستند بر اشتیاق خود به رفتن به تفریح‌گاه‌ها و برگزاری مراسم سال نو غالب آیند و به صورت جمعی به گردش رفتند.
تقابل مردم و پلیس به دلیل مسدود بودن خیابان‌ها
صبح روز چهارشنبه برای این که بدانم تا قرنطینه در شهر کابل چه حدی جدی است، به سطح شهر رفتم. هرچند بارها پلیس مانع عبور من شدند، اما با استفاده از کارتم توانستم خود را به مناطق غرب کابل برسانم که گفته می‌شود موارد ابتلا در آن بیشتر است. در چندین مورد میان پلیس و مردم تقابل و حتی تنش ایجاد شد. اکثریت کسانی که می‌خواستند از سد پلیس رد شوند، کسانی بودند که ادعا داشتند چیزی برای خوردن در خانه ندارند و مجبورند برای یافتن لقمه نانی از خانه بیرون روند. اگرچه بیشتر نیروهای پلیس با این افراد برخورد خشونت‌بار داشتند، اما در مواردی پلیس می‌کوشید تا با استدلال، مردم را از رفتن به بیرون از خانه منصرف کند. برای نمونه، یک فرمانده نیروهای پلیس که در محل مسدود کردن خیابانی حضور یافته بود، به مردم می‌گفت: «وقتی همه مغازه‌ها و پاساژها بسته است، وقتی همه مردم در خانه‌های خود هستند، کار از کجا پیدا می‌شود؟» البته این منطق برای آن شهروندان قابل قبول نبود. زیرا به گفته آنان، شکم گرسنه هیچ منطقی نمی‌پذیرد.
این وضعیت، بخشی از واقعیت زندگی مردم افغانستان در قرنطینه است. بخش عمده‌ای از مردم کار روزانه دارند که در افغانستان به آنان «کارگر روزمزد» می‌گویند. زندگی این بخش از مردم به کار روزانه‌شان وابسته است. اگر آنان نتوانند در یک روز کاری برای خود دست و پا کنند، آن روز را خود و خانواده‌شان گرسنه خواهند ماند. این مشکلی است که دولت را در میان دو سنگ قرنطینه و سیر کردن شکم گرسنگان، سرگردان نگاه داشته است.
آستین‌های «خیر» بالا زده می‌شود
از همان روزهای اول قرنطینه، نگرانی از گرسنه ماندن بخشی از مردم، دغدغه دولت، جامعه مدنی، و شهروندان بود. شبکه‌های اجتماعی به محل جستجوی کمک‌های بشردوستانه مردم تبدیل شد. ده‌ها نهاد جامعه مدنی و حتی تعدادی از سرمایه‌داران شروع به توزیع کمک به مردم غریب و نیازمند کردند. هرچند، بخشی از این کمک‌ها جنبه نمایشی و شخصی نیز داشت. برای نمونه، تعدادی از نمایندگان مجلس روی بسته‌های کمک به نیازمندان، عکس‌های خود را چاپ کردند. برخی به این گونه رویکردها واکنش انتقادی نشان دادند، اما برخی دیگر نیز با مطرح کردن این نکته که در حال حاضر، مهم سیر کردن شکم مردم است، سرمایه‌داران را تشویق به کمک بیشتر کردند. با این حال، با توجه به سطح گسترده فقر در أفغانستان، به نظر نمی‌رسد که این کمک‌ها بتواند کاری در خور برای روزهای قرنطینه انجام دهد. احتمال این که همسو با ویروس کرونا، بحران قحطی و کمبود مواد غذایی نیز افغانستان را با چالش روبه‌رو سازد، نیز زیاد است. در آن صورت، مشخص نیست که دولت افغانستان چه رویکردی را در پیش خواهد گرفت و چه چیزی برایش اولویت خواهد داشت؛ جان مردم یا شکم مردم.
منبع: سایت بریتانیائی ایندیپندنت به زبان فارسی، ۸ آوریل ۲۰۲۰