اقتصاد ترکیه برای بار دوم در دو سال اخیر وارد رکود میشود؛ آن هم در حالی که ذخایر ارزِ خارجی در حال کاهش و ارزش لیره متزلزل است. این عوامل موجب افزایش خطرات فعالیت اقتصادی در ترکیه شده است. در اوایل شروع بحران کرونا، رجب طیب اردوغان رئیسجمهوری ترکیه ابراز امیدواری کرده بود که کشور او از کرونا فرصتهای اقتصادی میسازد.
به گزارش شبکه خبری «الجزیره»، برای اولین بار پس از بحرانِ پولِ رایج ترکیه در ۲۰۱۸، ارزش لیره روز چهارشنبه به یک هفتم ارزش دلار رسید. ارزش دلار به لیره تا جمعه ۲۵ آوریل/ ۶ اردیبهشت در حدود ۶,۹۷ باقی ماند.
تاجران پیشبینی میکنند که احتمال ناتوانی دولت ترکیه در بازپرداخت بدهیهای خود تا ۱۲ ماه آتی بیشتر شده، زیرا همزمان مجموع ذخایر بانک مرکزی از میزان ۴۰ میلیارد دلار در اوایل امسال به زیر ۲۶ میلیارد در هفته گذشته رسیده است. ترکیه اکنون با چند چالش اساسی مواجه است: ۱۷۰ میلیارد بدهی خارجی در سال جاری، ناتوانی از جلب سرمایهگذاری خارجی، و افزایش هزینههای سرپا نگهداشتن اقتصاد از ضربات شیوع ویروس کرونا.
ذخایر بانک مرکزی بیشتر به این خاطر کاهش یافته که بانکهای دولتی از بیش از یک سال قبل در تلاش هستند که با دخالت در بازار لیره را تثبیت کنند. با این وجود ارزش لیره در سال ۲۰۲۰، ۱۴ درصد کاهش یافت. دادههای بانک مرکزی ترکیه نشان میدهد که اعتماد به کسب و کار در میان تولیدکنندگان ترکیه از ۹۹,۷ در ماه مارس به ۶۶,۸ در آوریل رسید.
بسیاری از کارخانههای پارچه و ماشینآلات تولید خود را به خاطر لغو شدن سفارشات اروپا متوقف کردهاند.
اقدامات دولت ترکیه برای کاهش شیوع ویروس کرونا اقتصاد این کشور را در ظرف کمتر از دو سال به دومین رکود اقتصادی کشاند. دولت در مقابله با کرونا ناچار شد که از شهروندان بخواهد تا حد ممکن در خانه بمانند، رستورانها، کافهها و مدارس بسته شوند، حرکت از مرزها تقریباً به طور کامل متوقف شود، و از حرکتها داخل کشور نیز کاسته شود.
مخارج هفتگی کارتهای بانکی و اعتباری از ۱۹,۶ میلیارد در اواسط ماه مارس به ۱۵,۲ میلیارد لیره در اواسط ماه آوریل رسید.
کارشناسان اقتصادی معتقدند که نیاز زیاد ترکیه به تامین مالی خارجی، ذخایر کم ارز خارجی و اعتبار پایین سیاست پولی ترکیه موجب میشود که این اقتصاد نسبت به نوسانات عاطفی بازار آسیبپذیرتر باشد. رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه در اوایل شروع بحران کرونا و پس از ثبت اولین مرگ در ترکیه بر اثر این بیماری گفته بود که ترکیه اگر بتواند شیوع ویروس کرونا را در هفتههای آینده مهار کند فرصتهای اقتصادی بزرگی پیش رو خواهد داشت. تا امروز ۲۶۰۰ نفر بر اثر ابتلا به ویروس کرونا در ترکیه کشته شده، و حدود ۱۰۵ هزار نفر دیگر بیمار شدهاند.
منبع: سایت رادیو زمانه (مستقر در هلند)، ۶ اردیبهشت ۱۳۹۹